Deze zomer kwamen de gevolgen van de klimaatverandering wel heel dicht bij onze deur. De overstromingen en extreme regenval die we de voorbije maanden meemaakten, zijn hier een voorbeeld van.

De Europese Centrale Bank berekende recent dat de kost van de klimaatverandering vele malen hoger ligt dan de kostprijs van de groene transitie. Wetenschappelijk gezien is er geen speld tussen te krijgen, en toch blijven we prutsen in de marge. De klimaatverandering heeft bovendien dramatische gevolgen voor onze gezondheid. Daarom zijn de komende weken zo cruciaal.

Wanneer men over de klimaatverandering bericht, ligt de focus vaak op het energie- of mobiliteitsbeleid. Meer en meer wordt nu ook gekeken naar de grote impact van de klimaatverandering op onze gezondheid. Zo is het aantal hittedoden bij de 65-plussers de afgelopen jaren met 50% toegenomen. Begin september nog trokken 200 medische vakbladen aan de alarmbel en riepen op tot drastische actie.

De klimaatverandering heeft dramatische gevolgen voor onze gezondheid. De komende weken zijn cruciaal

In maart werd in een rapport van The Lancet Countdown en het Europese Milieuagentschap de link tussen de klimaatsverandering en onze gezondheid benadrukt met volgende aanbeveling: integreer gezondheid in elk actieplan om klimaatverandering aan te pakken, en integreer de klimaatverandering in elk toekomstig gezondheidsbeleid.

Klimaat en gezondheid zijn als een Siamese tweeling, onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Dat is dan ook de reden waarom de Onafhankelijke Ziekenfondsen het verminderen van de impact van de milieuvervuiling en de klimaatverandering op onze gezondheid sinds 2019 als een van de tien prioriteiten in de Belgische gezondheidszorg beschouwen.

Luchtvervuiling

Luchtvervuiling, belangrijke oorzaak van de klimaatverandering, zorgt jaarlijks voor 7 miljoen vroegtijdige sterftes. Uit een vergelijkende studie in The Lancet Planetary Health blijkt dat Antwerpen en Brussel het bijzonder slecht doen qua vroegtijdige sterftes door stikstofdioxide, met respectievelijk een tweede en achtste plaats in een lijst van een duizendtal steden.

Op 22 september jl. scherpte de Wereldgezondheidsorganisatie de richtlijnen voor de luchtkwaliteit aan. Meest opvallende aanpassingen zijn de strengere normen voor stikstofdioxide (4 maal strenger) en fijn stof (2 maal strenger). Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het aanpakken van de luchtvervuiling een politieke keuze, want de wetensschappelijke bewijzen zijn onweerlegbaar. Deze nieuwe richtlijnen zijn een belangrijke voorzet voor de Europese Unie. De Europese regelgeving inzake luchtkwaliteit zal de komende maanden herzien worden, een publieke raadpleging hierover werd recent gepubliceerd.

In België hoor je dan de reactie dat het beter gaat met onze luchtkwaliteit. Dat is goed, maar onvoldoende. We zitten nog niet op een gezond niveau. Uit een nieuwe studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen blijkt hoe de Belg vandaag de dag ziek wordt van de luchtvervuiling. Wanneer de luchtvervuiling piekt, gaan chronische patiënten sneller naar de huisarts.

Daarenboven lijkt de luchtvervuiling een factor te zijn die ertoe bijdraagt dat een persoon omwille van mentale problemen in arbeidsongeschiktheid afglijdt. Er is dus niet enkel de impact op onze gezondheid, maar ook op de financiële duurzaamheid van de Belgische ziekte- en invaliditeitsverzekering. Reden genoeg om tot actie over te gaan mogen we hopen.

België en klimaat

België heeft geen goede track record inzake klimaat. Van de OESO kreeg België dit jaar een slecht rapport voor het gevoerde klimaatbeleid. Voornaamste probleem: een gebrek aan coördinatie tussen de federale en regionale overheden alsook een gebrek aan een coherent beleid. Een déjà vu? De pandemie was een crisis van ongekende omvang, maar de klimaatcrisis met een temperatuurstijging boven de 1,5°C tegen het einde van deze eeuw is een scenario waar we vandaag van moeten wakker liggen.

De boodschap aan de Belgische politici is duidelijk: get your act together. Dat zal ook de boodschap zijn van de deelnemers aan de Klimaatmars op 10 oktober. De groene transitie en het aanpakken van de klimaatverandering kan je niet realiseren met kleine maatregelen. Hierbij alvast een checklist als geheugensteuntje:

  • Kijk verder dan de volgende verkiezingen en stippel een traject uit om de klimaatsverandering aan te pakken op lange termijn. Kijk daarbij naar de opportuniteiten.
  • Werk samen, over de verschillende beleidsniveaus en bevoegdheden heen.
  • Promoot de wetenschappelijke bewijzen en aanbevelingen.
  • Ondersteun en begeleid de kwetsbare groepen in onze samenleving in deze transitie.
  • Steun op Europees niveau de implementatie van de nieuwe richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie inzake luchtkwaliteit.
  • Ga eind oktober met een duidelijk Belgisch standpunt en engagement naar de Internationale Klimaatconferentie van Glasgow.

Never let a good crisis go to waste. Maak er nu echt werk van, voor onze gezondheid.

Deze zomer kwamen de gevolgen van de klimaatverandering wel heel dicht bij onze deur. De overstromingen en extreme regenval die we de voorbije maanden meemaakten, zijn hier een voorbeeld van. De Europese Centrale Bank berekende recent dat de kost van de klimaatverandering vele malen hoger ligt dan de kostprijs van de groene transitie. Wetenschappelijk gezien is er geen speld tussen te krijgen, en toch blijven we prutsen in de marge. De klimaatverandering heeft bovendien dramatische gevolgen voor onze gezondheid. Daarom zijn de komende weken zo cruciaal.Wanneer men over de klimaatverandering bericht, ligt de focus vaak op het energie- of mobiliteitsbeleid. Meer en meer wordt nu ook gekeken naar de grote impact van de klimaatverandering op onze gezondheid. Zo is het aantal hittedoden bij de 65-plussers de afgelopen jaren met 50% toegenomen. Begin september nog trokken 200 medische vakbladen aan de alarmbel en riepen op tot drastische actie. In maart werd in een rapport van The Lancet Countdown en het Europese Milieuagentschap de link tussen de klimaatsverandering en onze gezondheid benadrukt met volgende aanbeveling: integreer gezondheid in elk actieplan om klimaatverandering aan te pakken, en integreer de klimaatverandering in elk toekomstig gezondheidsbeleid.Klimaat en gezondheid zijn als een Siamese tweeling, onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Dat is dan ook de reden waarom de Onafhankelijke Ziekenfondsen het verminderen van de impact van de milieuvervuiling en de klimaatverandering op onze gezondheid sinds 2019 als een van de tien prioriteiten in de Belgische gezondheidszorg beschouwen.LuchtvervuilingLuchtvervuiling, belangrijke oorzaak van de klimaatverandering, zorgt jaarlijks voor 7 miljoen vroegtijdige sterftes. Uit een vergelijkende studie in The Lancet Planetary Health blijkt dat Antwerpen en Brussel het bijzonder slecht doen qua vroegtijdige sterftes door stikstofdioxide, met respectievelijk een tweede en achtste plaats in een lijst van een duizendtal steden.Op 22 september jl. scherpte de Wereldgezondheidsorganisatie de richtlijnen voor de luchtkwaliteit aan. Meest opvallende aanpassingen zijn de strengere normen voor stikstofdioxide (4 maal strenger) en fijn stof (2 maal strenger). Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het aanpakken van de luchtvervuiling een politieke keuze, want de wetensschappelijke bewijzen zijn onweerlegbaar. Deze nieuwe richtlijnen zijn een belangrijke voorzet voor de Europese Unie. De Europese regelgeving inzake luchtkwaliteit zal de komende maanden herzien worden, een publieke raadpleging hierover werd recent gepubliceerd. In België hoor je dan de reactie dat het beter gaat met onze luchtkwaliteit. Dat is goed, maar onvoldoende. We zitten nog niet op een gezond niveau. Uit een nieuwe studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen blijkt hoe de Belg vandaag de dag ziek wordt van de luchtvervuiling. Wanneer de luchtvervuiling piekt, gaan chronische patiënten sneller naar de huisarts. Daarenboven lijkt de luchtvervuiling een factor te zijn die ertoe bijdraagt dat een persoon omwille van mentale problemen in arbeidsongeschiktheid afglijdt. Er is dus niet enkel de impact op onze gezondheid, maar ook op de financiële duurzaamheid van de Belgische ziekte- en invaliditeitsverzekering. Reden genoeg om tot actie over te gaan mogen we hopen. België en klimaatBelgië heeft geen goede track record inzake klimaat. Van de OESO kreeg België dit jaar een slecht rapport voor het gevoerde klimaatbeleid. Voornaamste probleem: een gebrek aan coördinatie tussen de federale en regionale overheden alsook een gebrek aan een coherent beleid. Een déjà vu? De pandemie was een crisis van ongekende omvang, maar de klimaatcrisis met een temperatuurstijging boven de 1,5°C tegen het einde van deze eeuw is een scenario waar we vandaag van moeten wakker liggen.De boodschap aan de Belgische politici is duidelijk: get your act together. Dat zal ook de boodschap zijn van de deelnemers aan de Klimaatmars op 10 oktober. De groene transitie en het aanpakken van de klimaatverandering kan je niet realiseren met kleine maatregelen. Hierbij alvast een checklist als geheugensteuntje:Never let a good crisis go to waste. Maak er nu echt werk van, voor onze gezondheid.