Recent kwamen de bloemisten in de media (Het Laatste Nieuws, 14 oktober 2024). Een oorzakelijk verband werd vastgesteld en erkend tussen leukemie bij een kind en de beroepsblootstelling aan pesticides van de Franse moeder tijdens het werken met snijbloemen. Sommige pesticides worden beschouwd als agentia met als eigenschap leukemogenesis (Hernández & Ménendez, Int J Mol Sci, 2016).

Enkele dagen kwam een Vlaamse bloemiste aan het woord die een verband legde tussen haar zeldzaam pleiomorf dermaal sarcoom en haar beroep (Het Laatste Nieuws, 17 oktober 2024).

Een zin in het eerste HLN-artikel trok mijn aandacht. Toxicoloog prof. dr. Tytgat (KU Leuven) verklaarde: "Maar we mogen de toxiciteit ook niet overschatten". Dat vond ik wel frappant.

Pesticides hebben al decennialang een slechte reputatie voor wat betreft gezondheidseffecten van allerlei aard: bekend, beroemd tot berucht (Roundup®). De acute effecten zijn duizeligheid, misselijkheid, huiduitslag en ademhalingsstoornissen. De chronische effecten zijn echter moeilijker te detecteren, verbanden met kanker en de ziektes van Parkinson en Alzheimer worden regelmatig gerapporteerd. Ook miskraam, vroeggeboorte, congenitale afwijkingen en gedaalde vruchtbaarheid worden aan de blootstelling gelinkt.

Hoe realistisch is het om bloemistes persoonlijke beschermingsmiddelen te laten gebruiken?

Onder professoren ... De Nederlandse Prof. dr. Kromhout van de Universiteit van Utrecht is sceptisch ten aanzien van de erkenning door het "Frans Fonds voor Pesticidesslachtoffers" (FIVP). De Belgische prof. dr. Godderis (KU Leuven)) roept op om pak, masker en handschoenen te dragen bij potentieel contact met pesticides. Maar hoe realistisch is het om bloemistes persoonlijke beschermingsmiddelen te laten gebruiken?

Een systematische review met meta-analyses van studies gepubliceerd tussen 1985 en 2008 toonde een 1,6-voudig hoger risico aan voor leukemie aan bij blootgestelde moeders, maar niet bij de vaders (acute myeloïde leukemie 2,7-voudig hoger risico) (Van Maele-Fabry et al., Cancer Causes Control, 2010).

Vinson en collega's deden in 2011 een studie van alle relevante case-control studies en cohortstudies (Vinson et al., Occup Environ Med, 2011). Ze vonden een verhoogd risico op leukemie bij de kinderen van vaders die blootgesteld waren aan pesticides in het beroepsleven.

De bevindingen uit het Childhood Leukemia International Consortium (CLIC) waren dat er een verband tussen parentale beroepsblootstelling en leukemie bij het nageslacht bestaat (Patel et al., Int J Cancer, 2020). Ook de umbrella review met meta-analyses uitgevoerd door Iqbal en collega's (Int J Environ Health Res, 2021) toonde een risico aan. Een Zweedse case-control studie (1960 tot 2015) vond echter geen risico (Rossides et al., Environmental Research, 2022).

Aangezien het vaak case-control en cohortstudies zijn, duidelijk onderhevig aan recall bias, is de bewijskracht niet al te groot. Bovendien kan een causaal verband niet aangetoond worden met dit soort studies. De beroepsblootstelling is vaak ruwweg gedefinieerd, zonder een zogenaamde Job Exposure Matrix.

Er zijn dus wel argumenten voor een verband, ook bij lage blootstellingen. Wat betreft een causaal verband, moeten er zeker en vast nog prospectieve studies gebeuren. De vraag blijft dus: is een erkenning op zijn plaats op dit eigenste ogenblik?

Recent kwamen de bloemisten in de media (Het Laatste Nieuws, 14 oktober 2024). Een oorzakelijk verband werd vastgesteld en erkend tussen leukemie bij een kind en de beroepsblootstelling aan pesticides van de Franse moeder tijdens het werken met snijbloemen. Sommige pesticides worden beschouwd als agentia met als eigenschap leukemogenesis (Hernández & Ménendez, Int J Mol Sci, 2016). Enkele dagen kwam een Vlaamse bloemiste aan het woord die een verband legde tussen haar zeldzaam pleiomorf dermaal sarcoom en haar beroep (Het Laatste Nieuws, 17 oktober 2024). Een zin in het eerste HLN-artikel trok mijn aandacht. Toxicoloog prof. dr. Tytgat (KU Leuven) verklaarde: "Maar we mogen de toxiciteit ook niet overschatten". Dat vond ik wel frappant. Pesticides hebben al decennialang een slechte reputatie voor wat betreft gezondheidseffecten van allerlei aard: bekend, beroemd tot berucht (Roundup®). De acute effecten zijn duizeligheid, misselijkheid, huiduitslag en ademhalingsstoornissen. De chronische effecten zijn echter moeilijker te detecteren, verbanden met kanker en de ziektes van Parkinson en Alzheimer worden regelmatig gerapporteerd. Ook miskraam, vroeggeboorte, congenitale afwijkingen en gedaalde vruchtbaarheid worden aan de blootstelling gelinkt.Onder professoren ... De Nederlandse Prof. dr. Kromhout van de Universiteit van Utrecht is sceptisch ten aanzien van de erkenning door het "Frans Fonds voor Pesticidesslachtoffers" (FIVP). De Belgische prof. dr. Godderis (KU Leuven)) roept op om pak, masker en handschoenen te dragen bij potentieel contact met pesticides. Maar hoe realistisch is het om bloemistes persoonlijke beschermingsmiddelen te laten gebruiken?Een systematische review met meta-analyses van studies gepubliceerd tussen 1985 en 2008 toonde een 1,6-voudig hoger risico aan voor leukemie aan bij blootgestelde moeders, maar niet bij de vaders (acute myeloïde leukemie 2,7-voudig hoger risico) (Van Maele-Fabry et al., Cancer Causes Control, 2010). Vinson en collega's deden in 2011 een studie van alle relevante case-control studies en cohortstudies (Vinson et al., Occup Environ Med, 2011). Ze vonden een verhoogd risico op leukemie bij de kinderen van vaders die blootgesteld waren aan pesticides in het beroepsleven. De bevindingen uit het Childhood Leukemia International Consortium (CLIC) waren dat er een verband tussen parentale beroepsblootstelling en leukemie bij het nageslacht bestaat (Patel et al., Int J Cancer, 2020). Ook de umbrella review met meta-analyses uitgevoerd door Iqbal en collega's (Int J Environ Health Res, 2021) toonde een risico aan. Een Zweedse case-control studie (1960 tot 2015) vond echter geen risico (Rossides et al., Environmental Research, 2022).Aangezien het vaak case-control en cohortstudies zijn, duidelijk onderhevig aan recall bias, is de bewijskracht niet al te groot. Bovendien kan een causaal verband niet aangetoond worden met dit soort studies. De beroepsblootstelling is vaak ruwweg gedefinieerd, zonder een zogenaamde Job Exposure Matrix.Er zijn dus wel argumenten voor een verband, ook bij lage blootstellingen. Wat betreft een causaal verband, moeten er zeker en vast nog prospectieve studies gebeuren. De vraag blijft dus: is een erkenning op zijn plaats op dit eigenste ogenblik?