Toch hangen er al de hele zomer ook vragen in de lucht. "Zal het aantal Commissarissen verminderd worden?", om er eentje te noemen. Bovendien gaat het gerucht dat er misschien geen Europese commissaris voor het domein gezondheid aangeduid zal worden, terwijl de uitdagingen toch groot zijn. De Belgische ziekenfondsen luidden in mei al de alarmbel. Niemand bij de Europese Commissie die toen het gerucht wilde/kon bevestigen of ontkennen. Fingers crossed dus.

Brexit als EU-promo

Van Europa het eerste klimaatneutrale continent maken, de sociale dimensie en de marktdimensie beter met elkaar verzoenen, Europa klaarstomen voor het digitale tijdperk, ... De ambities van von der Leyen zijn groot. Dat geldt ook voor de impact van Europa op ons dagelijkse leven.

Maar liefst 80% van de regelgeving in België vindt zijn oorsprong in de Europese besluitvorming. Dat wordt plots heel concreet als het over de brexit gaat. Denk maar aan de gevolgen van het wegvallen van het Europese regelgevend kader bij een no deal-scenario, ook voor de gezondheidszorg: een mogelijk tekort aan geneesmiddelen, Europese artsen en medisch personeel die het land verlaten omdat ze hun sociale rechten dreigen te verliezen, geen gebruik meer van de Europese ziekteverzekeringskaart, een gebrek aan radio-isotopen doordat het VK uit Euratom stapt, de stopzetting van door de EU gefinancierde onderzoeksprogramma's, enz. Paradoxaal genoeg is de brexit een soort promotie voor de Europese Unie. Saaie materie wordt heel concreet en media kaarten voor een keer andere onderwerpen aan dan de hoge lonen van de Europese ambtenaren.

Sociaal beleid en milieu

Wat zijn nu de prioriteiten rond gezondheid en sociaal beleid? In de aanloop naar de Europese verkiezingen publiceerden de Belgische ziekenfondsen een memorandum met enkele prangende dossiers voor de komende jaren. Er is een roep naar een socialer Europa, iets wat von der Leyen alvast op haar to-dolijstje gezet heeft. De integratie van een sterkere sociale dimensie in het Europees economisch semester is hierbij een piste. Bovendien beschikt de EU met de Europese pijler van sociale rechten vandaag over een kader om de goede werking van de arbeidsmarkt en de systemen van sociale bescherming te waarborgen (zoals bij flexijobs).

Preventie betekent ook de impact van de milieuvervuiling op onze gezondheid verminderen

Een blijvende aandacht voor preventie is ook een must. De lidstaten besteden gemiddeld slechts 3% van hun gezondheidsbudgetten aan preventie. De Europese Commissie moet de lidstaten daarover blijven sensibiliseren, met de oproep om in de toekomst 5% van het budget aan preventie te besteden, en dit over de verschillende domeinen heen (Health in all policies). Preventie betekent ook de impact van de milieuvervuiling op onze gezondheid verminderen. Europa moet daarbij o.a. streven naar strengere normen voor luchtkwaliteit en een strikter beleid rond chemische stoffen die ons omringen in ons dagelijkse leven (vb. discussie rond glyfosaat).

Betaalbare geneesmiddelen

De toegang tot betaalbare geneesmiddelen is een van de grote uitdagingen in Europa. Vorige week nog vroeg minister van Economie Wouter Beke aan de Europese Commissie om dringend werk te maken van een evaluatie van de Europese wetgeving rond weesgeneesmiddelen, naar aanleiding van de zaak rond het Italiaanse farmabedrijf Leadiant. Moet Europa ook niet nadenken over het vastleggen van een Europese maximumprijs voor nieuwe geneesmiddelen, rekening houdend met een aantal parameters als de kosten voor Research & Development, productie, doelgroep,...? Sowieso is er nood aan meer samenwerking tussen de lidstaten. Het initatief 'BeNeLuxA' is een goed begin, maar die samenwerking zou een sterkere onderhandelingspositie hebben als nog meer landen toetreden.

Europa klaarmaken voor het digitale tijdperk, dat geldt ook voor de gezondheidszorg

Rond de vrijhandelsakkoorden moet de nieuwe Europese Commissie voor meer transparantie zorgen, met een goedkeuring door het Europese Parlement van het onderhandelingsmandaat met een duidelijke scope voor de Europese Commissie. Impactevaluaties, zoals de Sustainability Impact Assessment (SIA), lijken een goede manier om na te gaan of de voorgestelde handelsmaatregelen coherent zijn met toegang tot gezondheidszorg en de milieubescherming. Het voorstel van Donald Trump om bij de onderhandelingen over een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk ook de National Health Service (NHS) op de agenda te plaatsen, illustreert welke potentiële risico's er kunnen bestaan in dergelijke dossiers.

Digitaal tijdperk

Europa klaarmaken voor het digitale tijdperk, dat geldt ook voor de gezondheidszorg. In 2018 publiceerde de Europese Commissie de mededeling over de digitale transformatie van de gezondheidszorg. De innovatieve technologie mag daarbij geen doel op zich zijn, maar een middel om de gezondheidszorg en volksgezondheid te verbeteren. Ook de interoperabiliteit en certificering van digitale oplossingen binnen de gezondheidssystemen (bv. de installatie van een Europees labellingsysteem) zijn belangrijke aandachtspunten.

Het nieuwe Europese Parlement telt 21 Belgische leden, met heel wat nieuwe gezichten. Verschillende daarvan kunnen een belangrijke rol spelen bij al deze uitdagingen: Petra De Sutter (Groen) als voorzitter van de Commissie Interne Markt & Consumentenbescherming, Frédérique Ries (MR) als lid van de Commissie Milieubeheer, Volksgezondheid en Voedselveiligheid en Cindy Franssen (CD&V) als lid van de Commissie Werkgelegenheid en Sociale Zaken. In de lente van 2024 zullen we tijdens het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie de balans kunnen opmaken van de Commissie von der Leyen. Laten we hopen dat de Europese Unie tegen dan inderdaad de lat hoger heeft gelegd.

Toch hangen er al de hele zomer ook vragen in de lucht. "Zal het aantal Commissarissen verminderd worden?", om er eentje te noemen. Bovendien gaat het gerucht dat er misschien geen Europese commissaris voor het domein gezondheid aangeduid zal worden, terwijl de uitdagingen toch groot zijn. De Belgische ziekenfondsen luidden in mei al de alarmbel. Niemand bij de Europese Commissie die toen het gerucht wilde/kon bevestigen of ontkennen. Fingers crossed dus.Brexit als EU-promoVan Europa het eerste klimaatneutrale continent maken, de sociale dimensie en de marktdimensie beter met elkaar verzoenen, Europa klaarstomen voor het digitale tijdperk, ... De ambities van von der Leyen zijn groot. Dat geldt ook voor de impact van Europa op ons dagelijkse leven. Maar liefst 80% van de regelgeving in België vindt zijn oorsprong in de Europese besluitvorming. Dat wordt plots heel concreet als het over de brexit gaat. Denk maar aan de gevolgen van het wegvallen van het Europese regelgevend kader bij een no deal-scenario, ook voor de gezondheidszorg: een mogelijk tekort aan geneesmiddelen, Europese artsen en medisch personeel die het land verlaten omdat ze hun sociale rechten dreigen te verliezen, geen gebruik meer van de Europese ziekteverzekeringskaart, een gebrek aan radio-isotopen doordat het VK uit Euratom stapt, de stopzetting van door de EU gefinancierde onderzoeksprogramma's, enz. Paradoxaal genoeg is de brexit een soort promotie voor de Europese Unie. Saaie materie wordt heel concreet en media kaarten voor een keer andere onderwerpen aan dan de hoge lonen van de Europese ambtenaren.Sociaal beleid en milieuWat zijn nu de prioriteiten rond gezondheid en sociaal beleid? In de aanloop naar de Europese verkiezingen publiceerden de Belgische ziekenfondsen een memorandum met enkele prangende dossiers voor de komende jaren. Er is een roep naar een socialer Europa, iets wat von der Leyen alvast op haar to-dolijstje gezet heeft. De integratie van een sterkere sociale dimensie in het Europees economisch semester is hierbij een piste. Bovendien beschikt de EU met de Europese pijler van sociale rechten vandaag over een kader om de goede werking van de arbeidsmarkt en de systemen van sociale bescherming te waarborgen (zoals bij flexijobs). Een blijvende aandacht voor preventie is ook een must. De lidstaten besteden gemiddeld slechts 3% van hun gezondheidsbudgetten aan preventie. De Europese Commissie moet de lidstaten daarover blijven sensibiliseren, met de oproep om in de toekomst 5% van het budget aan preventie te besteden, en dit over de verschillende domeinen heen (Health in all policies). Preventie betekent ook de impact van de milieuvervuiling op onze gezondheid verminderen. Europa moet daarbij o.a. streven naar strengere normen voor luchtkwaliteit en een strikter beleid rond chemische stoffen die ons omringen in ons dagelijkse leven (vb. discussie rond glyfosaat).Betaalbare geneesmiddelenDe toegang tot betaalbare geneesmiddelen is een van de grote uitdagingen in Europa. Vorige week nog vroeg minister van Economie Wouter Beke aan de Europese Commissie om dringend werk te maken van een evaluatie van de Europese wetgeving rond weesgeneesmiddelen, naar aanleiding van de zaak rond het Italiaanse farmabedrijf Leadiant. Moet Europa ook niet nadenken over het vastleggen van een Europese maximumprijs voor nieuwe geneesmiddelen, rekening houdend met een aantal parameters als de kosten voor Research & Development, productie, doelgroep,...? Sowieso is er nood aan meer samenwerking tussen de lidstaten. Het initatief 'BeNeLuxA' is een goed begin, maar die samenwerking zou een sterkere onderhandelingspositie hebben als nog meer landen toetreden. Rond de vrijhandelsakkoorden moet de nieuwe Europese Commissie voor meer transparantie zorgen, met een goedkeuring door het Europese Parlement van het onderhandelingsmandaat met een duidelijke scope voor de Europese Commissie. Impactevaluaties, zoals de Sustainability Impact Assessment (SIA), lijken een goede manier om na te gaan of de voorgestelde handelsmaatregelen coherent zijn met toegang tot gezondheidszorg en de milieubescherming. Het voorstel van Donald Trump om bij de onderhandelingen over een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk ook de National Health Service (NHS) op de agenda te plaatsen, illustreert welke potentiële risico's er kunnen bestaan in dergelijke dossiers.Digitaal tijdperkEuropa klaarmaken voor het digitale tijdperk, dat geldt ook voor de gezondheidszorg. In 2018 publiceerde de Europese Commissie de mededeling over de digitale transformatie van de gezondheidszorg. De innovatieve technologie mag daarbij geen doel op zich zijn, maar een middel om de gezondheidszorg en volksgezondheid te verbeteren. Ook de interoperabiliteit en certificering van digitale oplossingen binnen de gezondheidssystemen (bv. de installatie van een Europees labellingsysteem) zijn belangrijke aandachtspunten.Het nieuwe Europese Parlement telt 21 Belgische leden, met heel wat nieuwe gezichten. Verschillende daarvan kunnen een belangrijke rol spelen bij al deze uitdagingen: Petra De Sutter (Groen) als voorzitter van de Commissie Interne Markt & Consumentenbescherming, Frédérique Ries (MR) als lid van de Commissie Milieubeheer, Volksgezondheid en Voedselveiligheid en Cindy Franssen (CD&V) als lid van de Commissie Werkgelegenheid en Sociale Zaken. In de lente van 2024 zullen we tijdens het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie de balans kunnen opmaken van de Commissie von der Leyen. Laten we hopen dat de Europese Unie tegen dan inderdaad de lat hoger heeft gelegd.