Wees burn-out te slim af met Dokt'oor

Misschien is de onderliggende reden dat de arts in kwestie overbevraagd is. Heel wat artsen lopen tegen de grens van een burn-out aan en voelen zich vervreemd. Ze slagen er niet meer in voeling te krijgen met zichzelf en komen er dan ook niet meer toe hun patiënt de nodige ruimte te geven.Lezen tussen de regels, horen hoe de échte boodschap luidt, is een gedeelde passie van radiotherapeute dr. Chris Monten en lic. psychologische en pedagogische wetenschappen Els De Wit. Els startte na een jarenlange ervaring als HR-adviseur haar eigen onderneming genaamd 'Levante' (vrij vertaald: 'Sta op!'). Als re-integratieadviseur ziet ze heel wat (ex-)werknemers die geregeld bij de arbeidsarts op het appel worden geroepen om hun terugkeer naar de werkvloer te bespreken. Chris begeleidt als radiotherapeute kankerpatiënten op hun weg naar 'genezing'. Beiden ervaren maar al te vaak hoe belangrijk het is een ruimte te creëren waarin patiënten zich veilig genoeg voelen om hun échte gevoelens van angst, verdriet of boosheid te delen. En hoe fragiel de balans is tussen er enerzijds zijn voor hun patiënten en zich anderzijds niet helemaal 'weg te geven'. Vanuit hun ervaring is een gezamenlijk initiatief gegroeid, met als doel artsen te leren hoe (terug) voeling te krijgen met zichzelf, om van daaruit in open verbinding te treden met hun patiënten.Tijdens het komende half jaar bieden Monten en De Wit zes modules aan voor artsen die hen kunnen helpen terug zin te krijgen in hun werk. Dokt'oor hebben ze hun programma gedoopt, waarin niet toevallig het woord 'oor' de aandacht trekt.Eind 2018 publiceerde Els De Wit, samen met verpleegster Mie Baert, een zelfhulpboek Meanderen door een bewegend land. Weer aan het werk na langdurige ziekte. Doorheen het her-startverhaal van zeven 'reizigers' komt een merkwaardige paradox aan het licht: enerzijds is het het doel van een zieke om opnieuw te kunnen gaan werken, anderzijds wil die persoon precies ook via het werk terug beter worden. Die paradox gaat uit van de visie dat werk zowel uitputtend kan zijn als dat het herstel en welzijn bevordert. Het boek zoekt uit hoe werk niet langer afmattend maar wel weer zinvol kan zijn.Het is niet langer zin-gevend wanneer een werknemer, i.c. zorgverlener, aanslepende vermoeidheid ervaart, of erger nog, wanneer hij een hardnekkige 'conflict of values' ondergaat. De beroepsmotivatie van artsen komt meestal voort uit een sterke zin voor zorg, solidariteit en rechtvaardigheid. Ze ervaren zichzelf dan ook vanuit de kwaliteit van zorg die ze hun patiënten kunnen aanbieden. Maar overbelasting, de haast onmogelijke combinatie van zorg met een lawine aan administratie, of de sterke bedrijfscultuur van het ziekenhuis, riskeert hen te vervreemden van eigen behoeften en verlangens. "Meer en meer artsen hebben op het eind van de dag een leeg gevoel en vragen zich af wat voor zinvols ze hebben verricht. Het lijkt alsof het hen onmogelijk wordt gemaakt zich in te zetten voor wat hen het meest boeit. Dat ze zelfs een gevecht moeten leveren om toch aandachtige tijd te reserveren voor hun patiënt. Dat de corebusiness van artsen, patiëntgerichtheid en kwaliteit van zorg, op gespannen voet staat met digitale overload of de zucht naar efficiëntie, is niets minder dan een understatement", legt Els uit.Een ander sluipend gif is de erg cognitieve en competitieve context waarin artsen functioneren. "Uiteraard overweegt het denken. Maar dit mag niet ten koste gaan van de verbinding met gevoel en lichaam. Want depositie van advies, zonder aftoetsing of de boodschap überhaupt ontvangen wordt, is verloren tijd. Alleen, om dit af te toetsen, om de patiënt bedenkingen en bezwaren te kunnen laten formuleren, is medeleven nodig. Zonder die verbinding, riskeer je dat de patiënt gefrustreerd het kabinet verlaat en de hele opzet mislukt", vertelt Chris. Een motiverend en effectief gesprek met de patiënt slaagt pas als de arts zijn eigen perspectief durft te verlaten en durft binnentreden in dat van de patiënt.Maar artsen worstelen niet alleen met een 'conflict of values', met overdadige ongewenste rompslomp of met een teveel aan cognitie en competitie. Soms zoeken ze de cognitie en de competitie ook zélf op. Ze willen nu eenmaal zélf heel veel, soms teveel: én research, én klinische praktijk, én het ziekenhuis én de privépraktijk, en het gezin, en de hobby's. Kiezen moet dus uiteindelijk wel, maar het is aartsmoeilijk want men wil zo graag behouden wat men al heeft. Dus, juist kiezen, maar hoe? Dan komt het er op aan zijn eigen waarden (opnieuw) te bepalen en af te wegen, en knopen door te hakken.'En de patiënten dan, die rekenen op mij! Maar nu komen ze ook 's zondags en 's avonds laat, en bellen ze me wakker.' Afbakenen is de boodschap. 'Maar als ik 'nee' zeg, verlies ik hen, en zo ook mijn prestige.' Doseren is de oplossing. Grenzen stellen aan een anders oeverloze beschikbaarheid die finaal niemand ten goede komt. En aanvaarden dat boze patiënten afhaken. De afkeuring er dus bijnemen, want zelfzorg primeert. Inleveren aan prestige. Althans toch oneigenlijk prestige. Want de kruik, die gaat zo lang te water tot ...