Internationaal is er een 'Dag van de Euthanasie' op 2 november, georganiseerd door de (Franse) vrijzinnigen, de laïcité, als pasmunt voor Allerzielen, wat in het jaar 998 dan weer een wraakoefening zou geweest zijn voor Samhein, het heidense feest.

Zolang 'euthanasie' onderwerp van profileringsdrang blijft tussen religies en levensbeschouwingen blijkt een 'goed gesprek' om bruggen te bouwen onmogelijk vrees ik, het pluralisme van de Gentse filosoof Leo Apostel indachtig.

Colette en Raymond

Telkens de tweede week van februari organiseert de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig levensEinde haar euthanasieweek en verspreidt ze het thema ook in Vlaanderen. Dit jaar staan naaste familieleden en vrienden centraal. Met twee recente gerechtelijke uitspraken, de zaak Poppe in Brugge en de zaak Heringa in Den Bosch, is 'euthanasie' weer erg actueel. Het doet mij onwillekeurig denken aan een stervensbegeleiding door ons wijkgezondheidscentrum in samenwerking met de palliatieve thuiszorg vorig jaar tijdens dezelfde periode.

14 februari 2017 was de dag dat Colette en Raymond afscheid wilden nemen van het leven en samen wilden sterven na 59 jaar lief en leed gedeeld te hebben. De week van de euthanasie was hen onbekend. De 'Valentrein' richting eeuwige liefde tot in de dood wel. De laatste acht jaren zorgde Colette voor Raymond, in zijn dementieel proces. Het woord 'aftakeling' weigerde ze te gebruiken.

Raymond wou niet verder leven als hij zijn Colette niet meer herkende, haar ontkende in boosheid, miskende in (seksuele) agressie en/of zou aftakelen in 'pampers met pis en kak' zonder het te beseffen. Breed overlegd, vele malen herhaald en uitgeschreven in het medisch gedeeld dossier. Drie jaar heeft Colette nochtans nog zijn 'pampers' ververst met de hulp van de verpleegkundigen van ons wijkgezondheidscentrum en de overbuurvrouw, Annemarie. Hun enige zoon, pijnlijk gescheiden, was gestorven op zijn 58ste aan pancreaskanker. Twee kleinkinderen bleven uit het vizier in het buitenland.

Zolang euthanasie onderwerp van profileringsdrang is tussen religies en levensbeschouwingen, blijft bruggen bouwen onmogelijk

Hem helpen sterven was voor haar toen uitgesloten. 'Noem het egoïsme,', zei ze. Ik noteerde het als 'rekening houden met de context en de verbinding' in hun dossier. 'Trouwens, soms herkent hij me. En als ik zijn geslacht aftrek om hem tot rust te brengen onder zijn woelige lakens, zegt hij: "Je mag niet wenen, Colette, straks kom ik terug naar huis''. Vorig jaar 'kreeg' Colette borstkanker. Ze laat nog 'dagchemotherapie zonder haarverlies' toe omdat Raymond het vrij behoorlijk stelt in de geriatrische dagopvang, als tussenoplossing. Het is telkens een blij weerzien als zij thuiskomt van de chemo en hij van de opvang en ze samen het eten van Annemarie tot zich nemen, hij gulzig, zij als een frêle vogeltje, een kaars van Amnesty in het midden op de tafel. Na drie maanden ontwikkelt ze een hardnekkig huidcarcinomatose op de aangetaste borst en in de oksel en een 'olifantenarm'. Ze durft zich niet meer in de spiegel te bekijken. Raymond komt ondertussen nog nauwelijks uit bed. Ze laat bijna alle zorg over aan onze verpleegkundigen. Haar besluit staat vast: 'Nu kan het wel en moet het ook gebeuren. We zijn trouwens al meer dan dertig jaar lid van RWS', grapt ze. In het bijzijn van een goedlachse Raymond spreken we samen af voor begeleid sterven.

Valentrein

14 februari begon als een zonnige dag. Zij samen opgekleed in bed. De palliatieve thuiszorg, onze twee verpleegkundigen, Annemarie en ik samen verbonden rond hun bed, weliswaar met de spanning of Raymond de barbituratensiroop zou opdrinken. Hij drinkt het lachend, alsof het Pernod is. Colette wacht tot hij diep reutelend ademhaalt en drinkt dan haar 100 milliliter. Het smaakt bitter. Ze dronk vroeger de Pernod mee omdat hij dat zo lustte en de herinneringen aan la douce France zo mooi waren. Annemarie voorzag nog een glaasje Cointreau die zij zo lekker vond. Ze nipt ervan en zoekt zijn hand. Ze is nog net op tijd om haar hoofd op zijn borst te leggen. "Ik had er een foto van willen nemen", zegt Annemarie, "maar mensen zouden het niet begrijpen als ik het hen zou laten zien, denk ik". "In de week van de euthanasie, misschien wel", zeg ik. "Week van de euthanasie? Wat is dat nu, het is vandaag toch Valentijn of Valentrein zoals Colette haar trein naar de eeuwigheid nam en haar Raymond niet alleen liet maar meenam". In ons dossier is er alleen een foto van haar carcinomatose. Een foto waarvan wij alleen als zorgverleners weten hoeveel zorg, liefde en vertrouwen erachter schuilt.

Internationaal is er een 'Dag van de Euthanasie' op 2 november, georganiseerd door de (Franse) vrijzinnigen, de laïcité, als pasmunt voor Allerzielen, wat in het jaar 998 dan weer een wraakoefening zou geweest zijn voor Samhein, het heidense feest.Zolang 'euthanasie' onderwerp van profileringsdrang blijft tussen religies en levensbeschouwingen blijkt een 'goed gesprek' om bruggen te bouwen onmogelijk vrees ik, het pluralisme van de Gentse filosoof Leo Apostel indachtig.Colette en RaymondTelkens de tweede week van februari organiseert de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig levensEinde haar euthanasieweek en verspreidt ze het thema ook in Vlaanderen. Dit jaar staan naaste familieleden en vrienden centraal. Met twee recente gerechtelijke uitspraken, de zaak Poppe in Brugge en de zaak Heringa in Den Bosch, is 'euthanasie' weer erg actueel. Het doet mij onwillekeurig denken aan een stervensbegeleiding door ons wijkgezondheidscentrum in samenwerking met de palliatieve thuiszorg vorig jaar tijdens dezelfde periode.14 februari 2017 was de dag dat Colette en Raymond afscheid wilden nemen van het leven en samen wilden sterven na 59 jaar lief en leed gedeeld te hebben. De week van de euthanasie was hen onbekend. De 'Valentrein' richting eeuwige liefde tot in de dood wel. De laatste acht jaren zorgde Colette voor Raymond, in zijn dementieel proces. Het woord 'aftakeling' weigerde ze te gebruiken. Raymond wou niet verder leven als hij zijn Colette niet meer herkende, haar ontkende in boosheid, miskende in (seksuele) agressie en/of zou aftakelen in 'pampers met pis en kak' zonder het te beseffen. Breed overlegd, vele malen herhaald en uitgeschreven in het medisch gedeeld dossier. Drie jaar heeft Colette nochtans nog zijn 'pampers' ververst met de hulp van de verpleegkundigen van ons wijkgezondheidscentrum en de overbuurvrouw, Annemarie. Hun enige zoon, pijnlijk gescheiden, was gestorven op zijn 58ste aan pancreaskanker. Twee kleinkinderen bleven uit het vizier in het buitenland. Hem helpen sterven was voor haar toen uitgesloten. 'Noem het egoïsme,', zei ze. Ik noteerde het als 'rekening houden met de context en de verbinding' in hun dossier. 'Trouwens, soms herkent hij me. En als ik zijn geslacht aftrek om hem tot rust te brengen onder zijn woelige lakens, zegt hij: "Je mag niet wenen, Colette, straks kom ik terug naar huis''. Vorig jaar 'kreeg' Colette borstkanker. Ze laat nog 'dagchemotherapie zonder haarverlies' toe omdat Raymond het vrij behoorlijk stelt in de geriatrische dagopvang, als tussenoplossing. Het is telkens een blij weerzien als zij thuiskomt van de chemo en hij van de opvang en ze samen het eten van Annemarie tot zich nemen, hij gulzig, zij als een frêle vogeltje, een kaars van Amnesty in het midden op de tafel. Na drie maanden ontwikkelt ze een hardnekkig huidcarcinomatose op de aangetaste borst en in de oksel en een 'olifantenarm'. Ze durft zich niet meer in de spiegel te bekijken. Raymond komt ondertussen nog nauwelijks uit bed. Ze laat bijna alle zorg over aan onze verpleegkundigen. Haar besluit staat vast: 'Nu kan het wel en moet het ook gebeuren. We zijn trouwens al meer dan dertig jaar lid van RWS', grapt ze. In het bijzijn van een goedlachse Raymond spreken we samen af voor begeleid sterven. Valentrein14 februari begon als een zonnige dag. Zij samen opgekleed in bed. De palliatieve thuiszorg, onze twee verpleegkundigen, Annemarie en ik samen verbonden rond hun bed, weliswaar met de spanning of Raymond de barbituratensiroop zou opdrinken. Hij drinkt het lachend, alsof het Pernod is. Colette wacht tot hij diep reutelend ademhaalt en drinkt dan haar 100 milliliter. Het smaakt bitter. Ze dronk vroeger de Pernod mee omdat hij dat zo lustte en de herinneringen aan la douce France zo mooi waren. Annemarie voorzag nog een glaasje Cointreau die zij zo lekker vond. Ze nipt ervan en zoekt zijn hand. Ze is nog net op tijd om haar hoofd op zijn borst te leggen. "Ik had er een foto van willen nemen", zegt Annemarie, "maar mensen zouden het niet begrijpen als ik het hen zou laten zien, denk ik". "In de week van de euthanasie, misschien wel", zeg ik. "Week van de euthanasie? Wat is dat nu, het is vandaag toch Valentijn of Valentrein zoals Colette haar trein naar de eeuwigheid nam en haar Raymond niet alleen liet maar meenam". In ons dossier is er alleen een foto van haar carcinomatose. Een foto waarvan wij alleen als zorgverleners weten hoeveel zorg, liefde en vertrouwen erachter schuilt.