In de jaaroverzichten van medisch-weten-schappelijke tijdschriften wordt steevast plaats ingeruimd voor de Nobelprijzen. In Artsenkrant maken we dit jaar een uitzondering. We geven een overzicht van onderzoek dat nét tekortschoot voor een Nobelprijs en het dus moet stellen met een Ig Nobelprijs (lees 'ignoble' prijs).
...
De Ig Nobelprijs is meer dan een parodie op de echte Nobelprijs, zegt Amerikaans wiskundige Marc Abrahams, uitgever van The Annals of Improbable Research, het tijdschrift dat sinds 1991 de Ig Nobels uitreikt. "De prijzen zijn een eerbetoon aan onderzoek dat mensen eerst aanzet tot (uit)lachen, maar ze vervolgens doet nadenken. De prijzen vieren het ongewone, eren de fantasierijke verbeeldingskracht en stimuleren de belangstelling voor wetenschap, geneeskunde en technologie." Bovendien worden Ig Nobelprijzen alleen toegekend voor onderzoek dat gepubliceerd werd in peer-reviewed wetenschappelijke tijdschriften, écht wetenschappelijk gefundeerd onderzoek dus.Dit jaar vond de gala-uitreiking plaats op 4 september in het Sanders Theatre van de Harvard University in Boston in het bijzijn van 1.200 enthousiaste genodigden. Tien winnaars kregen hun prijs uit handen van echte Nobelprijswinnaars. Vijf van de tien prijzen hebben een medische inslag. Dit jaar heeft de Ig Nobelprijs voor de Vrede zelfs een geneeskundig kantje. Een overzicht van vijf geneeskundige Ig Nobels.De Franse onderzoekers Jean-Pierre Royet en Tao Jiang van het Lyon Neuroscience Research Center ontvingen de Ig Nobelprijs voor Geneeskunde voor hun onderzoek naar 'The Neural Basis of Disgust for Cheese: An fMRI Study' gepubliceerd in Frontiers in Human Neuroscience. De onderzoekers tonen aan dat bij personen met een afkeer voor kaas de interne en externe globus pallidus alsook de substantia nigra sterker geactiveerd worden als ze kaas ruiken of zien. De Franse onderzoekers suggereren dat deze hersenstructuren, die sterk betrokken zijn bij beloning, dus ook een rol spelen bij afkeer. Voorts laten de MR-beelden zien dat de activiteit van het ventrale pallidum daalt bij de kaashaters. Dit zou wijzen op onderdrukking van motivatie-gerelateerd gedrag.De Prijs voor Cognitie gaat naar een gecombineerd Italiaans, Spaans, Brits onderzoeksteam onder leiding van Matteo Martini van de 'La Sapienza' Universiteit in Rome. Zij toonden aan dat veel identieke tweelingen moeite hebben om zichzelf op foto's te onderscheiden van hun co-tweeling. De resultaten van het onderzoek vonden onderdak in het tijdschrift Plos One. Volgens de onderzoekers kunnen identieke tweelingen daardoor een ander zelfbeeld hebben dan u en ik.Het Barcelonese onderzoeksteam van Marisa Lopez-Teijon kreeg de Ig Nobelprijs voor Verloskunde voor hun paper in Ultrasound met als titel 'Fetal Facial Expression in Response to Intravaginal Music Emission'. Inderdaad, de onderzoekers laten zien dat een menselijke foetus anders reageert op muziek die wordt afgespeeld in de vagina van de aanstaande moeder dan op muziek die op de buik wordt afgespeeld. Het onderzoek suggereert dat de neurale pathways van het auditief-motorische systeem al vanaf zwangerschapsweek 16 ontwikkeld worden. Dit inzicht kan bijdragen aan diagnostische methoden voor prenatale gehoorscreening en onderzoek naar foetale neurologische stimulatie, aldus de Catalanen.Merkwaardig, maar ook de Ig Nobelprijs voor de Vrede ging dit jaar naar een geneeskundig georiënteerd onderzoek in 2006 gepubliceerd in The Britisch Medical Journal. Via een heuse klinische studie toonde een internationaal team onder leiding van Otto Braendli van de universiteit van Zurich aan dat het regelmatig spelen van een didgeridoo een effectieve behandeling is voor obstructief slaapapneu en snurken. Niet alleen de snurkers worden er beter van, ook de bedpartners rapporteerden minder slaapproblemen, en een herstel van de huisvrede.In juli 1993 kwamen 19 leden van de faculteit Zuid-Oost-Thames van het Royal College of General Practitioners (UK) bijeen om na te gaan hoe gewone huisartsen optimaal konden bijdragen aan onderzoek. Sommige leden waren voorstander van sterk gestructureerde onderzoeksprojecten, type gerandomiseerde klinische studies, anderen voelden meer voor seren-dipiteit en observaties in de dagelijkse praktijk. Iemand zei: "Waarom hebben oude mannen grote oren?" Sommige leden meenden dat dit de waarheid was, maar anderen twijfelden eraan. James A. Heathcote en drie collega-huisartsen namen de taak op zich om het uit te zoeken: in een cross-sectionele studie werden de oren van 206 patiënten gemeten (leeftijd tussen 30 en 93) en uitgezet ten opzichte van de leeftijd. Een regressieanalyse bracht onomstotelijk de waarheid aan het licht: oudere mannen hebben gemiddeld grotere oren. Oren groeien tegen een snelheid van 0,22 mm per jaar.Heathcote haalde in 1995 met zijn onderzoek het prestigieuze tijdschrift The British Medical Journal. Het onderzoek kreeg een jaar later nog een staartje in hetzelfde tijdschrift: Yasuhiro Asai wist te bevestigen dat ook Japanse oren groeien met de leeftijd, Kay-Tee Khaw argumenteerde waarom Chinezen geloven dat grote oren gekoppeld zijn aan een lang leven, en tot slot wisten Peck-Lin Lip en Pick-Ngor Woo te vertellen dat in de Chinese overlevering dikke oren een voorspeller zijn van rijkdom.Alleen James Heathcote kreeg de Ig Nobelprijs voor Anatomie. De Aziaten vielen helaas uit de boot.