Samen tegen voedselverspilling

Nicky Prenen, facilitair verantwoordelijke Departement WVG (foto), heeft de cijfers voor zich. "Bij de start van het project in 2016 engageerden zo'n 100 zorgvoorzieningen - gaande van ziekenhuizen tot jeugdinstellingen en woonzorgcentra - zich om het voedselverlies binnen hun organisatie aan te pakken. Vandaag zijn dat er al 166, waaronder 24 ziekenhuizen." Dat is ongeveer één op de vier ziekenhuizen. Niet slecht, vindt Nicky Prenen. "Zeker als je in beschouwing neemt dat voedselverlies voor zorgvoorzieningen - gezien hun belangrijkste focus uiteraard goede en kwaliteitsvolle zorg is - nooit een topprioriteit zal zijn. Tegen 2020 wil de Vlaamse overheid 15% minder voedselverlies. Naast Welzijn, Volksgezondheid en Gezin doen ook andere beleidsdomeinen zoals Landbouw en Visserij, Omgeving en tot slot Onderwijs mee. Nicky Prenen: "Iedereen vindt voedselverspilling een probleem, maar de stap om het effectief aan te pakken blijkt vaak groot."Door de engagementsverklaring 'Vlaanderen in Actie: Samen tegen voedselverlies' te tekenen, verklaren zorginstellingen dat ze zich bewust zijn van het belang van de preventie van voedselverlies. Ter illustratie: volgens gegevens van de Vlaamse overheid gaat in Vlaanderen jaarlijks naar schatting 120.000 ton van al het geproduceerde voedsel verloren.Zorginstellingen die de engagementsverklaring hebben getekend, krijgen toegang tot een beveiligde webomgeving en ontvangen op regelmatige tijdstippen nieuwsbrieven van het Departement WVG met informatie en tips en tricks over hoe ze het voedselverlies binnen hun organisatie kunnen aanpakken.Nicky Prenen benadrukt dat het om een sensibiliseringscampagne gaat. De zorginstellingen kiezen met andere woorden zelf of ze meedoen. "Of ziekenhuizen nu kleine of grote initiatieven opzetten, maakt voor ons niet uit. Belangrijkste is dat ze deelnemen. We gaan hun voortgang of resultaten ook niet controleren of vergelijken. Dat is appelen met peren vergelijken. Elke sector en organisatie heeft zijn eigen, specifieke werking."Voor het tweede jaar op rij grijpt het team van Nicky Prenen de Europese Week van de Afvalvermindering aan om zorginstellingen uit te nodigen een nulmeting uit te voeren. Immers: meten is weten. "Cijfers zijn het instrument bij uitstek om bewustzijn te creëren in je organisatie, en management en medewerkers te overhalen om de voedselverspilling aan te pakken. Of, voor organisaties die (vorig jaar, nvdr) reeds een nulmeting hebben uitgevoerd, een idee te krijgen of de acties aanslaan."In 2017 lieten zo'n 70 zorgvoorzieningen weten dat ze een nulmeting zouden uitvoeren, dit jaar doen opnieuw een 70-tal organisaties mee. Nicky Prenen: "Een woonzorgcentrum dat dit jaar voor het eerst een nulmeting zal uitvoeren, liet ons weten dat de directie toestemming gegeven heeft om de bedragen die eventueel uitgespaard worden door acties, te herinvesteren in voeding voor de bewoners. Dat is een mooi voorbeeld van wat we met het project beogen."Een ander initiatief dat eruit springt, is het project van de Stad Brugge en Food Lab Brugge. Als een van de eerste steden zette de stad een project op specifiek voor de zorginstellingen. Doen mee: AZ St. Jan, AZ St. Lucas, Campus Het Anker van begeleidingscentrum Spermalie en Rudderstove (centrale keuken OCMW Brugge).Nicky Prenen heeft ook lof voor het O.L.V. Ziekenhuis van Lourdes Ziekenhuis Waregem. Dat sleepte dit jaar een nominatie voor de Food Waste Awards in de wacht, maar moest uiteindelijk de duimen leggen voor wzc Sint-Elisabeth in Oostende. "Keukenmedewerkers en verpleegkundigen sloegen er de handen in elkaar. Met wat gezonde competitie tussen afdelingen slaagde het ziekenhuis erin om quasi een hele organisatie te betrekken bij het project.""Ook knap: AZ Nikolaas, dat met een keuken op een externe locatie er toch in slaagt om in het kader van hun project tegen voedselverlies communicatie- en logistieke factoren te overbruggen."Zullen zorgvoorzieningen erin slagen om tegen 2020 hun deel van die 15% minder voedselverlies te realiseren? Nicky Prenen: "Moeilijk te voorspellen. De sector is groot en divers. Wat we wel zien, is dat het bewustzijn groeit en dat is belangrijker dan louter en alleen naar de cijfers te kijken."Aan zorginstellingen die dit jaar voor het eerst willen meedoen, zegt Nicky Prenen: praat met elkaar. "Veel organisaties gaan solo te werk terwijl je veel kan oplossen door samen te werken en van andere partijen te leren. Zo zijn er veel problemen waar elke instelling wel mee te maken krijgt, mits een aantal aanpassingen kan je een bestaande oplossing ook toepassen binnen je eigen organisatie."