Precies een jaar geleden gingen we met z'n allen in lockdown voor een oorlog tegen een onzichtbare vijand. Zowel experten als politici hoopten de klus op een paar maanden te klaren.
We moesten in ons kot blijven, mondmaskers dragen als die daar zouden zijn, de handen frequent wassen en vooral een afstand van 1,5 m houden, de social distancy. Alleen essentiële verplaatsingen waren nog toegelaten. We mochten niemand meer zien of ontmoeten. Het werd stil in de dorpsstraat, de autowegen leken verlaten, de horeca was dicht en reizen kon niet meer. De creativiteit beleefde in zekere zin een hoogtepunt bij de thuisblijvers. Alleen wat wandelen in een bos was nog toegelaten.
In de praktijk van de huisarts was het plots stil en rustig. Er waren nog weinig huisbezoeken en raadplegingen, en er werd en nieuw nomenclatuurnummer ingevoerd voor teleconsultatie, alles om het virus weg te houden. De patiënten durfden niet meer naar de praktijk komen omwille van besmettingsgevaar, terwijl in de ziekenhuizen iedereen werd opgeroepen om bij te springen op de intensieve zorgen. De klassieke raadplegingen en ingrepen werden uitgesteld en iedereen stond paraat om de vloedgolf van coronapatiënten op te vangen.
Niemand, geen arts, geen expert viroloog, geen politieker, wist precies wat er gebeurde, iedereen stond erbij en keek ernaar. Nooit meegemaakt. Langzaamaan waren er dan toch voldoende beschermingsmiddelen, kwamen er meer en meer testen, leerden we ermee leven en pasten ons aan.
Een eerste golf was voorbij. Artsen en gezondheidswerkers werden als helden bezongen en bejubeld. Er werden uit sympathie lakens uit de ramen gehangen, en af en toe was er ergens wat handgeklap te horen. Dit alles terwijl de patiënten met de honderden, zo niet duizenden stierven zonder afscheid te kunnen nemen van hun kinderen en geliefden. Onze oudsten, meest kwetsbaren, waren vooral in de woonzorgcentra slachtoffer, wat angst, paniek en onzekerheid opwekte bij hun medebewoners. Ze leefden opgesloten in hun kamertje gedurende maanden zonder bezoek te ontvangen.
De huisartsen die het veld heel goed kennen, engageerden zich talrijk in de in der haast opgerichte callcentra en triagecentra. De taken werden door de kringverantwoordelijken bijna dagelijks aangepast en meegedeeld. Sommigen organiseerden zich om zelf testen uit te voeren in de praktijk door een noodkabinet in te richten in een snel bijgeplaatste container. De mogelijke besmette patiënten konden zo toch afzonderlijk gezien en onderzocht worden. Het was hectisch en toch nog overzichtelijk.
De positivisten en realisten hebben het moeilijk
Gedurende de zomermaanden koelde de pandemie wat af en kon iedereen weer wat ademhalen, doch het mocht niet blijven duren. De verwachtte tweede golf, brak helaas toch door in de herfst. De expertise van de eerste golf maakte dat er nu wel voldoende beschermmateriaal was, dat er veel meer testmogelijkheid was, dat er ook op intensieve diensten heel wat ervaring was opgedaan wereldwijd waardoor heel wat levens konden gespaard worden.
Onze Belgische universiteiten van hun kant hebben dankzij intensief doelgericht onderzoek heel mooi bijgedragen tot het opzetten van onderzoek naar coronavaccins en naar betere, efficiëntere en snellere testen.
Toch overleden opnieuw heel wat kwetsbare, vooral oudere mensen in deze tweede golf. Het virus bleef heel oorlogszuchtig en dodend, mede door het opduiken van nieuwe varianten die dan nog besmettelijker waren en soms nog agressiever.
Gelukkig kwam er eind december het hoopvolle, verlossende nieuws dat er eerstdaags vaccins zouden komen, een mededeling van diverse medisch-farmaceutische wereldbedrijven. Er was weer hoop, het licht aan het einde van de tunnel zou er wellicht komen. De maatschappij was moe, moedeloos, angstig en bevreesd, en kon zich moeilijk houden aan de afspraken van distancy e.d. Vooral jongeren hadden het heel moeilijk om contacten te beperken.
Nu zijn we een jaar later en stierven er meer dan 21.000 mensen, vooral kwetsbare ouderen. 21.000 families die een dierbare moesten laten heengaan. De vrijheid laat zich ruiken met de lentegeuren. De vaccins zijn er langzaamaan gekomen en het vaccineren is gestart.
Mensen hebben geen nood aan onduidelijke, negatieve, beangstigende informatie. Rustige, objectieve informatie doet het
Een enorm vaccinatieprogramma werd door de overheid uitgerold doch de levering van vaccins liet wat te wensen over. Helaas dreigt de derde golf ons nu te overspoelen.
Antivaxers, twijfelaars, negativisten, criticasters allerlei zoeken podia om hun negatieve boodschap te verkondigen. Bij elke meestal goedbedoelde maatregel, zowel bij versoepeling als bij verstrenging worden de media overspoeld.
De positivisten en realisten hebben het moeilijk. Je kan het moe worden, van 's morgens tot 's avonds niets anders dan de cijfers en de commentaren over corona met telkens de nodige en vooral overbodige bedenkingen.
Toch zijn er duidelijk tekenen van gestage vooruitgang. De woonzorgcentra, de ziekenhuiscentra en het verzorgingspersoneel zijn momenteel reeds gevaccineerd en wat blijkt, de overlijdens in de woonzorgcentra bleven weg. Toch een heel hard bewijs van de werking en van de effectiviteit van de vaccins.
Zelf was ik recent als superviserend arts aanwezig in een vaccinatiecentrum in de buurt. Het waren allemaal 85-plussers en 90-plussers die het vaccin van AstraZenica zouden ontvangen, meestal vergezeld van een familielid. De helft ongeveer was rolstoelpatiënt. Het was de dag dit vaccin in bijna gans Europa on hold was gezet wegens het voorkomen van kleine trombi bij 25 gevallen op 25 miljoen gevaccineerden.
Alles is heel vlot verlopen zonder belangrijke klachten. Nooit heb ik zoveel 90-plussers op zo'n korte tijd kunnen spreken. Velen spraken over angst, vrees voor nevenwerkingen, en vooral afkeuring van de continue negatieve, onduidelijke informatie in de media. Een klein gesprekje deed blijkbaar goed en stelde gerust.
Het feit dat de sterfgevallen in de woonzorgcentra tot zero waren teruggevallen deed hen heel wat, net als het gegeven dat het krijgen van het vaccin hen in de toekomst zou bevrijden van een eventuele opname in een ziekenhuis. De geruststelling over de veiligheid en de effectiviteit van het vaccin bracht hen weer hoop en positiviteit. Ze verlieten meestal het vaccinatiecentrum met een lach op het gelaat, en dat deed me echt wat.
Laat dit de boodschap zijn. Mensen hebben geen nood aan onduidelijke, negatieve, beangstigende informatie vol kritiek en negativisme. Rustige, objectieve informatie doet het.
En nu, vaccineren, vaccineren, vaccineren.....