Recent geleden luidde de voorzitter van de huisartsenkring van Essen de alarmbel. Overvolle en overdrukke huisartspraktijken kunnen het werk niet meer aan. Zelfs een patiëntenstop lukt niet meer want 1500 patiënten in die regio hebben geen huisarts meer door stopzetting van huisartsen om diverse redenen.
De coronaperikelen kunnen bij sommigen dit wel hebben bevorderd, maar toch zullen eerstdaags nog heel wat huisartsen hun activiteiten stopzetten wegens ouderdom, pensionering en/of het niet meer aan kunnen van het huisartsenwerk. Dit fenomeen doet zich in Essen voor, doch dit is evenzeer actueel in heel Vlaanderen en zelf in gans België.
Dat er een tekort is en dreigt aan huisartsen is al enkele jaren gekend, dat het probleem met de dag urgenter gaat worden, is een absolute zekerheid. Te weinig studenten geneeskunde opteren momenteel nog voor huisartsgeneeskunde. Een overgrote meerderheid van de jonge artsen wil specialiseren om tal van begrijpelijke redenen.
Daar zijn in de specialistische geneeskunde betere honoraria en verdiensten, betere statuten, betere werkuren, misschien een beter aanzien, maar zeker betere afstemmingsmogelijkheden om de balans tussen beroepsactiviteiten en privéleven in een aanvaardbaar evenwicht te houden. Niettegenstaande is het beroep van huisarts, en op dat vlak ben ik ervaringsdeskundige met 48 jaar praktijk huisartsgeneeskunde, een prachtig beroep met heel veel voldoening, arbeidsvreugde, waardering en dankbaarheid.
De instroom van nieuwe huisartsen is duidelijk kleiner dan de uitstroom en dat belooft niets goeds voor de toekomst
Er is al heel wat gerealiseerd bij het reorganiseren van dit beroep. De vervrouwelijking heeft daar zeker heel veel mee te maken. Momenteel zijn meer dan de helft van de studenten en jonge artsen vrouwen, wat zich ook vertaalt naar de jonge afstuderende huisartsen.
Er zijn de lokale week- en avondwachten, de meer regionale weekendwachten met de wachtposten die de continuïteit van de zorg gemakkelijker kunnen verzekeren dan enkele decennia geleden. In die tijd waren bijna alle huisartsen nog solowerkend.
Momenteel is samenwerking in een groepspraktijk bijna de regel. Dit alles heeft met zich meegebracht dat de huisartsen meer vrijheid en meer privémogelijkheden hebben. Meer dan de helft van de huisartsen werkt in groepspraktijken met een eigen secretariaat, verpleegkundige hulp en desgevallend ander paramedisch personeel. Ze werken als "Huisartsen Onder Een Dak, de zogenaamde formule van een HOED". De digitalisatie van het medisch dossier en de invoering van het GMD, het Globaal Medisch Dossier, de invoering van de GMD houdende huisarts en het vooral werken op afspraak zijn al heel positieve realisaties.
Toch schort er heel wat aan het systeem van de opleiding en rekrutering als een grote meerderheid van de jonge artsen nog steeds opteren en kiezen voor een specialisatie. In sommige takken van de specialisaties is er een teveel aan specialisten, in een zeldzame minderheid nog een tekort.
De instroom van nieuwe huisartsen is duidelijk kleiner dan de uitstroom en dat belooft niets goeds voor de toekomst. Dat er iets moet veranderen is een vaststaand feit. Het beroep van huisarts moet dringend attractiever worden. Een herwaardering of opwaardering van de honoraria en de erelonen is een must. Dat vraagt ook al geruime tijd Domus Medica, de belangenverdediger van de huisartsen.
Een herwaardering of opwaardering van de honoraria en de erelonen is een must
Huisartsgeneeskunde is een beroep met vooral intellectuele prestaties. Het is een gespecialiseerd beroep met 8 tot 9 jaar opleiding waarvan 2 of 3 jaar specialisatie huisartsgeneeskunde. Het is dus een specialistische opleiding.
Bijgevolg zou de opwaardering van de honoraria gelijk kunnen lopen met deze van die specialisten met bijna uitsluitend intellectuele prestaties. Van de nivellering van de erelonen is dringend werk te maken, zowel voor huisartsen als voor specialisten. Het kan niet meer zijn dat er een inkomensvork bestaat van 1/5 tot zelf 1/10 tussen de diverse artsenspecialisaties. Dat kan je aan niemand meer uitgelegd krijgen.
Een eerlijke en objectieve aangepaste honorering van elk specifiek beroep hoeft niet noodzakelijke de totale kostprijs van de honoraria verhogen. De aanpak van de opwaardering van de intellectuele specialisaties, waaronder de huisarts is hier prioritair.
De technische prestaties kunnen worden aangepast aan de realiteit van kostprijs rekening houdend met het principe van de EBM "Evidence Based Medecine". Er is al voldoende aangetoond dat er enorm veel overbodige, nutteloze en nodeloze technische prestaties, behandelingen en onderzoeken worden verricht.
Dit hervormen in het kader van de herfinanciering van ziekenhuizen kan alleen maar de kwaliteit van onze geneeskunde, die nog steeds wereldwijd heel hoog staat aangeschreven, nog verbeteren. De patiënt kan er alleen maar wel bij varen. Alleen de kwantiteit zou hierbij een beetje kunnen inboeten.
Dit hervormen in het kader van de herfinanciering van ziekenhuizen kan alleen maar de kwaliteit van onze geneeskunde, die nog steeds wereldwijd heel hoog staat aangeschreven, nog verbeteren
We mogen besluiten dat, als we de huisartsgeneeskunde die ook heel hoog wordt gewaardeerd en aangeschreven, dringend aan een degelijke herwaardering, hervorming en opwaardering toe is als we onze patiënten willen blijven de basiszorg en de thuiszorg te bieden waar ze recht op hebben.
De praktijkondersteuning voor het administratief en medisch personeel dient evenzeer aangepast te worden aan de huidige noden. De coronapandemie heeft duidelijk gemaakt dat de huisartsen een onvervangbare bewonderenswaardige dankbare en efficiënte rol hebben gespeeld en nog spelen.
De enorme diversiteit van de klachten, van de problemen en van de patiënten zelf is een geweldige onschatbare rijkdom voor de ervaring van een huisarts in de holistische benadering van zijn patiënt.
Een overheid die nu niet zou ingrijpen en de nodige hervormingen en aanpassingen niet zou doorvoeren zou kunnen beschuldigd worden van schuldig verzuim als meer en meer regio's een tekort gaan tonen aan huisartsen en huisartsenpraktijken.
Red de eerste lijn.