...

De Kliniek Sint-Jan werd gecontacteerd door de FSE Group om te helpen bij het opleiden van artsen in Mongolië. Dit internationaal bedrijf voert over de hele wereld projecten uit op het gebied van biomedische apparatuur en laboratoria en heeft al meer dan 300 medische projecten in ongeveer dertig landen op zijn actief. "Het grote voordeel van de FSE-groep is dat de activiteiten van het bedrijf volledig transparant zijn en dat je precies weet waar de steun voor bedoeld is. Het geld verdwijnt niet in het niets", zegt dr. Sam Ward, die onlangs naar Mongolië ging om er specialisten op te leiden. De FSE Group is sinds 1998 actief in België. Het doel van het bedrijf is de inkoop te vergemakkelijken en tegelijkertijd vaardigheden en technologieën over te dragen om talent te ontwikkelen. "Wanneer FSE apparatuur aankoopt, moet een aanzienlijk deel van het budget (+/-70%) in België worden uitgegeven. We helpen dus in het buitenland, maar we stimuleren ook de economische activiteit in België. Deze twee doelstellingen spraken mij meteen aan", aldus de uroloog. Dr. Ward ging zijn collega's opleiden in Khovd, een Mongoolse provincie met slechts 300.000 inwoners: "Mongolië is vijftig keer zo groot als België, telt iets meer dan drie miljoen inwoners. De afstanden tussen de steden zijn groot en de steppe lijkt eindeloos. Bovendien is een groot deel van de bevolking nomadisch en leeft in kampen", aldus dr. Ward. "Ik heb vijf chirurgen en een uroloog opgeleid, zowel in theorie als praktijk. Ik sprak Frans en een tolk vertaalde in het Mongools. Mijn doel was de chirurgen te ontmoeten, die allemaal algemene chirurgie doen, en de uroloog van het ziekenhuis. U kunt zich wellicht voorstellen dat de medische normen in Mongolië niet dezelfde zijn als in België. Ik was bijvoorbeeld de eerste die ter plaatse een transrectale echografie uitvoerde. Ik heb de uroloog ook geleerd om zelf een echografie te maken in plaats van een radioloog te vragen dat te doen en dan dagen op de resultaten te moeten wachten." "Gezondheidswerkers in Mongolië hebben niet het idee van efficiëntie dat wij in België hebben", vervolgt Sam Ward. "Patiënten moeten er zelf voor zorgen om een scan of een bloedtest te krijgen. Ik stelde vast dat de gemiddelde leeftijd van patiënten die sterven rond de 65 ligt. Er zijn heel weinig 'oude' patiënten", zegt de uroloog uit Brussel, die onder de indruk was van het ziekenhuis in Ulaanbaatar, de hoofdstad van het land."Alles is nieuw en het ziekenhuis is goed uitgerust: CT-scan, MRI... De hoofdstad heeft een universitair ziekenhuis en een semi-privé ziekenhuis. In de rest van het land zijn de middelen veel 'primitiever'. De minister van Volksgezondheid wil het beleid van centralisering van de gezondheidszorg in de hoofdstad veranderen en de achttien provincies meer autonomie geven." Het Khovd-ziekenhuis heeft onlangs een CT-scan en een cathlab gekregen. "Het is vandaag mogelijk om een coronaire stent te plaatsen in Khovd, net als in de andere vijftien ziekenhuizen in het land." "De provincie Khovd ligt 1.080 km van de hoofdstad, zodat het voor het Khovd-ziekenhuis beter lijkt om samen te werken met ziekenhuizen in naburige provincies en samen apparatuur aan te schaffen, die in een ziekenhuisnetwerk zou kunnen worden samengebracht. Momenteel worden alle beslissingen over de aankoop van uitrusting centraal genomen. Lokale ziekenhuizen kunnen hun budgetten niet zelf beheren. Zo kregen alle ziekenhuizen onlangs een ureteroscoop, maar ze beschikten niet over de tang en de laser die met dit apparaat werken. Het is een beetje alsof je een Ferrari krijgt zonder de sleutels...", aldus dr. Ward. Dankzij de implementatie van 4G zijn nu ook teleconsulten mogelijk in Mongolië. "Teleconsulten worden snel ingevoerd omdat de meeste mensen smartphones hebben en nomadisch zijn. Vooral omdat de zorg in Mongolië gratis is, maar de reis naar het ziekenhuis niet door de staat wordt vergoed. Als een vliegreis 300 euro kost en je 150 euro per maand verdient, aarzel je om naar de hoofdstad te gaan voor een behandeling of maak je een busreis van twee dagen in slechte omstandigheden". Een andere, voor een Belg vrij opmerkelijke vaststelling is dat de steenkoolindustrie in Mongolië nog altijd zeer actief is. "In Ulaanbaatar zijn nog vier mijnen actief. De stad is bedekt met stof. In Khovd ook. Deze mijnbouwactiviteit heeft ook een impact op de gezondheid van de bevolking," zegt Sam Ward. In Mongolië kunnen toekomstige artsen een opleiding volgen aan de enige universiteit die geneeskunde doceert of in openbare scholen. De medische opleiding duurt zes jaar en wordt afgesloten met een stage. De Chinese geneeskunde is sterk ontwikkeld in Mongolië, als aanvulling op de klassieke geneeskunde. Aangezien de meerderheid van de artsen geen Engels spreekt - de taal is pas sinds drie jaar in het leerplan opgenomen - hebben de meeste artsen geen toegang tot online medische tijdschriften. "Ze doen moeite om Engels te leren. Het is dé sleutel tot kennis", zegt de Belgische uroloog. Na zijn terugkeer uit Mongolië enkele weken geleden, organiseren dr. Ward en zijn tolk bijeenkomsten via Teams met zijn collega's om de opleiding voort te zetten. Hij is van plan om met hen het project voor de aankoop van een laser en fysiotherapeutische apparatuur af te ronden. Een oogarts van de Kliniek Sint Jan en prof. Gillet van het Hôpital Erasme worden in de komende maanden verwacht. "Ons doel is van deze steun een project op lange termijn te maken en, waarom niet, naar andere landen te reizen. Deze ervaring is zeer verrijkend en stelt ons ook in staat de rijkdom van ons eigen ziekenhuis beter te begrijpen. Dit geldt onder meer voor de toegang tot geneesmiddelen, die veel minder beschikbaar zijn op de Mongoolse markt. Door in Mongolië te werken, leer je de werkomstandigheden in België te relativeren", aldus dr. Ward.