dS Weekblad gaf dit weekend enkele artsen de ruimte om een niet zo fraai plaatje te schetsen van hun beroep (dS Weekblad 9 september). Artsen werken als machines in patiëntenverslindende ziekenhuizen. Ze zijn de regels, procedures en afvinklijstjes zat. Ze werken hard, veel te hard, deels onder druk, maar ook omdat ze daar zelf voor kiezen. Alles draait om de centen in een milieu dat een egoïstische machocultuur in stand houdt en waar efficiëntiedenken het heeft overgenomen van de menselijke benadering. Resultaat: artsen lopen tegen een burn-out aan, willen afhaken, maken medische fouten en verliezen hun drive.

Wat denkt u als patiënt, nadat u zo'n artikel hebt gelezen? Zou u die afspraak die u volgende week hebt voor een kleine ingreep in het ziekenhuis niet het best annuleren? Alles schijnt fout te lopen in de Vlaamse ziekenhuizen. U zult een nummer zijn in een lange rij, de arts zal oververmoeid zijn en de rekening te hoog. Wel beste lezer, het goede nieuws is dat u de ingreep kunt laten doorgaan als gepland. Het ziekenhuis dat u zult bezoeken, is een veilige omgeving en u zult er kwaliteitsvolle zorg krijgen.

Kwaliteit heeft haar prijs

De afgelopen jaren zijn de Vlaamse ziekenhuizen intensief met kwaliteitszorg bezig geweest. Ze lieten zich doorlichten door externe internationale accrediteringsinstanties. En ja, de kwaliteitslabels JCI en NIAZ stellen heel hoge eisen aan de ziekenhuiszorg. Ze dulden geen Far West. Elk ziekenhuis dat zo'n traject doorlopen heeft, erkent dat het een heel nuttige oefening geweest is om 'het huis helemaal op orde te krijgen'. Het komt de patiënt alleen maar ten goede. De toegenomen mogelijkheden van de geneeskunde en de drive om kwaliteit te leveren, maken dat u vandaag met een veel grotere kans op genezing het ziekenhuis kunt verlaten dan pakweg 20 jaar geleden. Dat kan niemand ontkennen.

Geef bij het uittekenen van een hr-beleid voor artsen een stem aan de jonge, vooral vrouwelijke generatie. Zij is de toekomst.

Maar er is natuurlijk een keerzijde. Er zijn inderdaad veel meer registraties, procedures, schema's en checklists. Er wordt gemeten, er zijn resultaatsindicatoren. Dat legt extra druk op artsen en zorgpersoneel. Kwaliteit heeft haar prijs, en die is voor één keer niet in geld uit te drukken. Wat kost dat alles aan menselijke energie? Is de bevlogenheid van de artsen en verpleegkundigen echt onuitputtelijk? Hoe ver kun je gaan in het creëren van alsmaar bijkomende verwachtingen? Het dossier 'dokters onder druk' legt de vinger op de wonde. Laten we de signalen ernstig nemen en het debat niet uit de weg gaan. We formuleren vijf concrete voorstellen om het tij te keren.

1. Hervorm de financiering van de ziekenhuizen, zodat zij van de overheid effectief de middelen krijgen om de kosten te betalen. Vandaag zit één op de vier Belgische ziekenhuizen in de rode cijfers. Om hun tekorten te compenseren, moeten artsen een deel van hun honoraria afstaan. Het gevolg is dat alle partijen overmatig veel tijd besteden aan interne financiële discussies en dat de supplementen die patiënten moeten ophoesten steeds hoger worden. Het is een pervers mechanisme waarover al veel inkt is gevloeid en waarover iedereen het eens is dat het moet veranderen. Waarop wachten we dan?

2. Maak komaf met de prestatiefinanciering en de grote inkomensverschillen tussen artsen. Die financiering geeft prikkels in de verkeerde richting: individualisme en concurrentie, met het bijbehorende sfeertje. Ga voor een samenwerkingsmodel en een aantrekkelijk loopbaanbeleid. Geef bij het uittekenen van een hr-beleid voor artsen een stem aan de jonge, vooral vrouwelijke generatie. Zij is de toekomst.

3. Herteken de artsenopleiding, met nadruk op een holistische benadering van de patiënt, meer focus op de toenemende chronische ziekten en een betere samenwerking tussen huisartsen en specialisten. Ban de machocultuur in de opleiding en maak menselijk falen bespreekbaar.

4. Beperk de shifts van de spoedartsen tot maximaal 12 uur. Organiseer huisartswachtposten in de omgeving van de spoeddiensten, zodat spoedartsen zich kunnen concentreren op de échte urgenties.

5. Laat ziekenhuizen samenwerken in netwerken, waardoor het aanbod beter gespreid wordt, en de werklast beter verdeeld. Die beweging is trouwens volop bezig op het terrein. Vlaanderen zal in de nabije toekomst een 15-tal ziekenhuisnetwerken tellen dat onderling afspraken maakt. Een hervorming van formaat, die tijd en energie vraagt.

Er is de afgelopen jaren heel wat veranderd in de ziekenhuiswereld. Evidenties werden in vraag gesteld, procedures op punt gesteld, kwaliteit zichtbaar gemaakt. De hervormingen zijn ingrijpend. En dat creëert groeipijnen en breuklijnen tussen believers en non-believers, tussen oudere en jongere generaties artsen. Maar dat is nog geen reden om terug te gaan in de tijd. Laten we verder gaan op het ingeslagen pad en de nodige hervormingen doorvoeren.

Dit artikel verscheen in De Standaard van 12 september 2017.

dS Weekblad gaf dit weekend enkele artsen de ruimte om een niet zo fraai plaatje te schetsen van hun beroep (dS Weekblad 9 september). Artsen werken als machines in patiëntenverslindende ziekenhuizen. Ze zijn de regels, procedures en afvinklijstjes zat. Ze werken hard, veel te hard, deels onder druk, maar ook omdat ze daar zelf voor kiezen. Alles draait om de centen in een milieu dat een egoïstische machocultuur in stand houdt en waar efficiëntiedenken het heeft overgenomen van de menselijke benadering. Resultaat: artsen lopen tegen een burn-out aan, willen afhaken, maken medische fouten en verliezen hun drive.Wat denkt u als patiënt, nadat u zo'n artikel hebt gelezen? Zou u die afspraak die u volgende week hebt voor een kleine ingreep in het ziekenhuis niet het best annuleren? Alles schijnt fout te lopen in de Vlaamse ziekenhuizen. U zult een nummer zijn in een lange rij, de arts zal oververmoeid zijn en de rekening te hoog. Wel beste lezer, het goede nieuws is dat u de ingreep kunt laten doorgaan als gepland. Het ziekenhuis dat u zult bezoeken, is een veilige omgeving en u zult er kwaliteitsvolle zorg krijgen.Kwaliteit heeft haar prijsDe afgelopen jaren zijn de Vlaamse ziekenhuizen intensief met kwaliteitszorg bezig geweest. Ze lieten zich doorlichten door externe internationale accrediteringsinstanties. En ja, de kwaliteitslabels JCI en NIAZ stellen heel hoge eisen aan de ziekenhuiszorg. Ze dulden geen Far West. Elk ziekenhuis dat zo'n traject doorlopen heeft, erkent dat het een heel nuttige oefening geweest is om 'het huis helemaal op orde te krijgen'. Het komt de patiënt alleen maar ten goede. De toegenomen mogelijkheden van de geneeskunde en de drive om kwaliteit te leveren, maken dat u vandaag met een veel grotere kans op genezing het ziekenhuis kunt verlaten dan pakweg 20 jaar geleden. Dat kan niemand ontkennen.Maar er is natuurlijk een keerzijde. Er zijn inderdaad veel meer registraties, procedures, schema's en checklists. Er wordt gemeten, er zijn resultaatsindicatoren. Dat legt extra druk op artsen en zorgpersoneel. Kwaliteit heeft haar prijs, en die is voor één keer niet in geld uit te drukken. Wat kost dat alles aan menselijke energie? Is de bevlogenheid van de artsen en verpleegkundigen echt onuitputtelijk? Hoe ver kun je gaan in het creëren van alsmaar bijkomende verwachtingen? Het dossier 'dokters onder druk' legt de vinger op de wonde. Laten we de signalen ernstig nemen en het debat niet uit de weg gaan. We formuleren vijf concrete voorstellen om het tij te keren.1. Hervorm de financiering van de ziekenhuizen, zodat zij van de overheid effectief de middelen krijgen om de kosten te betalen. Vandaag zit één op de vier Belgische ziekenhuizen in de rode cijfers. Om hun tekorten te compenseren, moeten artsen een deel van hun honoraria afstaan. Het gevolg is dat alle partijen overmatig veel tijd besteden aan interne financiële discussies en dat de supplementen die patiënten moeten ophoesten steeds hoger worden. Het is een pervers mechanisme waarover al veel inkt is gevloeid en waarover iedereen het eens is dat het moet veranderen. Waarop wachten we dan?2. Maak komaf met de prestatiefinanciering en de grote inkomensverschillen tussen artsen. Die financiering geeft prikkels in de verkeerde richting: individualisme en concurrentie, met het bijbehorende sfeertje. Ga voor een samenwerkingsmodel en een aantrekkelijk loopbaanbeleid. Geef bij het uittekenen van een hr-beleid voor artsen een stem aan de jonge, vooral vrouwelijke generatie. Zij is de toekomst.3. Herteken de artsenopleiding, met nadruk op een holistische benadering van de patiënt, meer focus op de toenemende chronische ziekten en een betere samenwerking tussen huisartsen en specialisten. Ban de machocultuur in de opleiding en maak menselijk falen bespreekbaar.4. Beperk de shifts van de spoedartsen tot maximaal 12 uur. Organiseer huisartswachtposten in de omgeving van de spoeddiensten, zodat spoedartsen zich kunnen concentreren op de échte urgenties.5. Laat ziekenhuizen samenwerken in netwerken, waardoor het aanbod beter gespreid wordt, en de werklast beter verdeeld. Die beweging is trouwens volop bezig op het terrein. Vlaanderen zal in de nabije toekomst een 15-tal ziekenhuisnetwerken tellen dat onderling afspraken maakt. Een hervorming van formaat, die tijd en energie vraagt.Er is de afgelopen jaren heel wat veranderd in de ziekenhuiswereld. Evidenties werden in vraag gesteld, procedures op punt gesteld, kwaliteit zichtbaar gemaakt. De hervormingen zijn ingrijpend. En dat creëert groeipijnen en breuklijnen tussen believers en non-believers, tussen oudere en jongere generaties artsen. Maar dat is nog geen reden om terug te gaan in de tijd. Laten we verder gaan op het ingeslagen pad en de nodige hervormingen doorvoeren.Dit artikel verscheen in De Standaard van 12 september 2017.