...

Gemiddeld staat een verpleegkundige in een Belgisch ziekenhuis in voor 9,4 patiënten. Internationaal gaat men ervan uit dat, om een veilige zorgomgeving te verzekeren, dat maximum 8 patiënten zou mogen zijn. Dat staat te lezen in een nieuw KCE-rapport.Onvoldoende beterschapHet Kenniscentrum onderzocht samen met het Leuvens Instituut voor Zorggezondheidsbeleid (KU Leuven) de verpleegkundige bestaffing in de Belgische ziekenhuizen. Het maakte een analyse van de stand van zaken in de voorbije tien jaar en formuleerde aanbevelingen om de zorg in ziekenhuizen veiliger te maken. Het huidige rapport sluit voor een stuk aan bij een Europees onderzoek uit 2009, uitgevoerd door dezelfde ploeg van KU Leuven. Dat vond toen dat een verpleegkundige in België gemiddeld voor 11 patiënten moest zorgen. Er is dus wel enige vooruitgang gemaakt.De bestaffing in de algemene ziekenhuisafdelingen is toegenomen en het gemiddeld aantal dagen met een manifest onveilige personeelsbezetting is sinds 2009 gedaald. Ook de kwalificatie van het personeel is erop vooruitgegaan (63% bachelors). De werkomgeving is eveneens verbeterd: adequater leiderschap en een betere relatie met de artsen.Maar het gemiddeld aantal patiënt per verpleegkundige ligt nog steeds te hoog. Wanneer we de norm van maximum 8 patiënten dag én nacht toepassen, zijn in ons land 49,4% van de 'patiëntdagen' in de afdelingen chirurgie en interne geneeskunde onveilig. In de geriatrie loopt het percentage zelfs op tot 74%.Belangrijke lacunesIn de voorbije tien jaar zijn bovendien de zorgbehoeften toegenomen. Hooguit 46% van 5.000 geïnterviewde verpleegkundigen in 84 ziekenhuizen beoordeelt de patiëntveiligheid op hun afdeling als goed. Niet minder dan 37% van de verpleegkundigen meldt dat ze tijdens hun laatste shift patiënten niet adequaat konden observeren. Ze konden bedlegerige patiënten zelfs niet altijd eens van houding veranderen om decubitus te voorkomen.Verpleegkundigen worden nog frequent ingeschakeld om maaltijden op te dienen (81%) en patiënten te transporteren (61%).Eén op de vier verpleegkundigen is niet tevreden met de job en 10% denkt eraan het beroep te verlaten. 36% loopt een risico op burn-out.InvesterenHet KCE beveelt aan om binnen vijf jaar duidelijk normen vast te leggen voor een veilig aantal patiënten per verpleegkundige en per type van afdeling (zorgintensiteit en type pathologie). Daarvoor zijn een aantal concrete acties vereist.Het KCE schat alvast dat er, alleen al voor de afdelingen chirurgie, inwendige geneeskunde, geriatrie, revalidatie en pediatrie, 5.500 voltijdse verpleegkundigen zullen moeten bijkomen. Daarvoor moet een budget gevonden worden van ongeveer 403 miljoen euro.Om op korte termijn de onveilige situatie weg te werken, moeten 1 629 voltijdse medewerkers worden aangeworven - wat 118 miljoen euro zou kosten.ZiekenhuisniveauZorgkundigen en ondersteunend personeel moeten taken van verpleegkundigen overnemen zodat ze zich beter kunnen toeleggen op de opdrachten waarvoor ze opgeleid zijn.Ziekenhuizen moeten de verpleegkundige bestaffing monitoren en geregeld evalueren, en nog een betere betrokkenheid uitbouwen van de verpleegkunde bij het management.Het volledige persbericht en het KCE-rapport 325A leest u op de website van het Kenniscentrum.