...

Het KCE wil professionals een leidraad bieden bij de vragen die ze moeten stellen en de houding die ze moeten aannemen als ze mis(be)handeling vermoeden. Want ouderenmis(be)handeling is een enorm onderschat probleem. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat één op de zes personen van 60 jaar of ouder het afgelopen jaar er het slachtoffer van was. En alleen het topje van de ijsberg lijkt zichtbaar te zijn:, niet meer dan één op de 24 gevallen zou worden gemeld.ComplexHet KCE onderzocht de problematiek van ouderenmis(be)handeling, met de bedoeling om de detectie en de aanpak ervan in ons land te verbeteren.Er zijn verschillende vormen van mis(be)handeling: fysieke, psychologische, seksuele, financiële mis(be)handeling, verwaarlozing of schending van de persoonlijke rechten... . Het kan zich in verschillende omgevingen voordoen: in de familiale kring, in een woonzorgcentrum, in de thuiszorg... Slachtoffers van mis(be)handeling zijn vaak terughoudend om hun pijnlijke situatie te melden, uit schaamte, uit angst om iemands vertrouwen te beschamen of uit angst voor represailles. Of omdat ze niet de hulpmogelijkheden kennen.De detectie van ouderenmis(be)handeling is complex, want er zijn vele risicofactoren waar men alert moet voor zijn, zowel bij de oudere als bij de pleger. Ook de aanpak van de mis(be)handeling is complex. Ze bevindt zich op het raakvlak van verschillende sectoren: zorg, hulpverlening, politie en justitie. De communicatie tussen deze sectoren is niet altijd optimaal.ObstakelsVoor deze studie voerde het KCE een grootschalig onderzoek naar de problemen op het terrein. Een groot aantal actoren werd bevraagd, zowel in de hulp- en zorgsector als bij justitie en de politie. Er blijken vele uiteenlopende belemmeringen te bestaan, naast communicatieproblemen. Zo wordt het begrip beroepsgeheim heel uiteenlopend geïnterpreteerd. Dat vergemakkelijkt de samenwerking tussen actoren of sectoren niet.Bovendien vertelden vele betrokkenen dat ze slecht uitgerust zijn: er is onvoldoende opleiding over de specifieke kenmerken van dit soort mis(be)handeling, er is een gebrek aan detectie- en communicatiemiddelen en aan personeel, enzovoort. Ze meldden ook dat de gespecialiseerde organisaties onvoldoende zichtbaar en bereikbaar zijn. Een actieplan en detectietoolsOm de detectie en aanpak van ouderenmis(be)handeling te verbeteren, ontwikkelde het KCE een stappenplan voor de hulp- en zorgverleners. Het bevat een overzicht van vragen die de hulpverlener kan stellen, en de manier waarop moet worden gereageerd. Daarnaast ontwikkelden de onderzoekers een generiek plan aan de hand van voorbeelden uit een aantal andere landen. Dat plan kan worden aangepast aan de lokale situatie om snel te kunnen optreden, bijvoorbeeld door het toevoegen van de lokale contactgegevens van politie, justitie, gespecialiseerde organisaties en andere belangrijke personen en instanties. Het KCE pleit ervoor om dit actieplan verplicht ter beschikking te stellen en te laten gebruiken door elke professional/organisatie in de zorg- en hulpverlening.Daarnaast zocht het KCE in de internationale wetenschappelijke literatuur naar instrumenten voor de detectie van mis(be)handeling. Ze zullen alleen niet volstaan om een vermoeden van mis(be)handeling te bevestigen, maar ze kunnen wel het bewustzijn helpen vergroten en aanzetten tot een meer doortastende aanpak.De meest praktische en gevalideerde tools die beschikbaar zijn in minstens één van de officiële landstalen, werden opgenomen in de bijlage van het stappenplan.AanbevelingenZoals steeds formuleert het KCE ook een aantal aanbevelingen.Op de website van het KCE vindt u een korte en een lange synthese in het Nederlands, en het volledige onderzoeksrapport 331As in het Engels.