Laat mijn bevriende collega nu vooral een aantal vertrouwelingen via mailberichten delen in zijn ongeloof, woede, frustratie, verdriet, moed, als manier om met zijn ziekte en behandeling om te gaan.
Zijn bericht van gisteren echter viel bij mij in als een bom. Ik begin met hem te citeren.
Laat ik maar geloven dat het louter toeval was. Het zou namelijk echt wansmakelijk zijn mocht Microsoft de persoonlijke mails natrekken die mensen schrijven om - in geval ze aan levensbedreigende ziektes lijden - de algoritmes ervan aan belanghebbende firma's door te verkopen. Winst overstijgt de ethiek en de privacy. Nochtans, in aansluiting op de berichten die ik had gestuurd naar vrienden en kennissen dat ik aan kanker leed, kreeg ik haast onmiddellijk boodschappen in mijn mailbox voor begrafenisverzekeringen! In mijn situatie van diagnose-verwerking echt een opsteker, moet ik toegeven. "DELA" informeerde mij amper één dag later of ik nu al gemoedsrust wenste, want zij beschikten over een Uitvaartzorgplan. En "Riviervanprivileges", een organisatie waar ik tevoren nog nooit van gehoord had, hamerde het er even daarna nog eens extra in: "U wilt dat de mensen van wie u houdt geen zorgen hebben over hoge uitvaartkosten als u er straks niet meer bent?" Ik kon dus op mijn twee oren slapen. En blijven slapen.
Voor correspondentie over patiënten gebruik ik enkel een geëncrypteerd systeem
Ik ben gechoqueerd. We leven in een wereld waar er mee gekeken wordt over onze schouders, bijvoorbeeld als we surfen op het internet, waarbij we de cookies erbij nemen en dus over onze schouder láten kijken, of bijvoorbeeld als we gaan winkelen waarbij onze klantenkaart de bril is waardoor men met ons mee gaat shoppen. De voordelen zijn duidelijk voor wie meekijkt. Ze kunnen bewust berichten in onze richting pushen op basis van het gedrag dat geobserveerd is. Zo kocht ik regelmatig rijstpap in een grootwarenhuis en een paar weken later kreeg ik een aanbod om rijstpap van het merk van het warenhuis te kopen met de argumenten dat die ook gezonder was voor mij. Ik ben daar niet blij mee maar moet wel toegeven dat ik dit zelf veroorzaak door mee te stappen in de systemen die dit toelaten door het gebruik van de klantenkaart. Ergens zal ik er wel mee akkoord gegaan zijn dat dit kon gebeuren.
Ook als ik 'google maps' gebruik of 'waze' laat ik toe dat men mijn 'whereabouts' kan traceren en wellicht kan dit gewoon op basis van een actieve smartphone, zonder enige app te activeren.
Wat mijn vriend overkomt, dat is van een gans andere orde. Klopt zijn verhaal? Aan zijn zijde van cyberspace zeker. Hij schrijft over zijn kanker en krijgt onverwijld aanbiedingen om een uitvaartplan op te maken. Toeval bestaat maar dit is echt te veel toeval. Ik heb tot op heden nooit een aanbod voor een uitvaartplan als SPAM zien binnenkomen in mijn mailbox.
De vraag die dan blijft: of het zou kunnen? Natuurlijk kan het. Mailberichten zijn data, big data, en er zijn zeker systemen die in een hoeveelheid berichten woorden zoals 'kanker', 'dood', 'sterven', kunnen detecteren. Mijn vriend schreef af en toe: "Ik heb kanker en ben best wel bang om te sterven", en dit in verschillende zinswendingen en contexten, maar vaak waren de woorden 'kanker', 'dood' en 'sterven' aanwezig.
Elk algoritme dat getraind is om die woorden te filteren uit de data van mailberichten is in staat om die clusters te detecteren en dus ook de afzender te lokaliseren. Die data dan gericht verkopen aan wie hiervoor interesse kan hebben kan veel geld opbrengen.
Na de affaire Cambridge Analytics heb ik onmiddellijk mijn facebookaccount opgezegd en tot op heden hou ik er aan om mij niet terug bloot te geven aan de algoritmes van facebook. Ik ben nog steeds actief op twitter en maak mij geen illusies dat ze mij daar ook al goed kennen.
Maar dat mijn mailberichten nu ook een potentieel zicht op mijn privacy geven, daar had ik nog niet bij stil gestaan. Mijn professioneel leven zonder email kan gewoon niet maar ik zal er nog beter opletten dat ik het zakelijk houd. Voor correspondentie over patiënten gebruik ik enkel een geëncrypteerd systeem. Helaas delen patiënten nog te vaak hun bezorgdheden met mij via gewone email. Voor mijn diepste zielenroerselen ga ik opnieuw een vulpen aanschaffen en de brief terug bovenhalen.
We hebben met zijn allen gefoeterd op de GDPR maar met wat ik vandaag weet, denk ik dat de bescherming van de privacy niet groot genoeg kan zijn. En wat het e-mailen betreft, ik ga op zoek naar een systeem om alles geëncrypteerd te laten verlopen. Verder hoop ik dat de gegevensbeschermingsautoriteit hier meer duidelijkheid kan brengen, want mailen is blijkbaar delen.
Reactie Dela
DELA contacteerde onze redactie voor een reactie. Lien Verfaille, woordvoerster DELA: "Vooreerst betreurt DELA het verhaal waarbij de bevriende kennis van de auteur een advertentie van DELA te zien kreeg op een moeilijk moment, namelijk kort nadat hij zijn familie via mail had ingelicht over zijn medische toestand. Wij begrijpen dat dit confronterend moet geweest zijn, maar moeten hier benadrukken dat dit louter op een ongelukkig toeval moet berusten. Als waardengedreven organisatie, die bovendien actief is in een gevoelige sector als de uitvaart, springt DELA zeer voorzichtig om met zaken gelinkt met ethiek. Bovendien dient DELA, net als elke andere organisatie, de Europese regelgeving inzake GDPR te respecteren. Ons Legal departement waakt hier trouwens permanent nauwlettend op. Wij zijn er dan ook formeel in: er is geen enkele mogelijke link tussen het tonen van een DELA-advertentie en de inhoud van welke privé-mail dan ook."