...
Over het starten van een gezin in Iran (april 2000 augustus 2008)Vida: We leerden elkaar kennen via de universiteit en gemeenschappelijke vrienden, waarna we samen naar een boekenbeurs in Teheran gingen. Ik werkte toen in Teheran en hij begon net als huisarts. We woonden allebei in Teheran en in 2000 trouwden. Het was geen groot, maar wel een mooi huwelijk. Ik herinner me dat het regende op 28 oktober.Dochter: Ik herinner me dat ik opgroeide in Iran en veel nachtmerries had als kind. Mijn slaapkamer was naast die van mijn ouders en als ik bang wakker werd, kwam mijn vader naast me op de grond slapen om me gerust te stellen. Toen ik bijna zeven jaar was, verhuisden we van Teheran naar Stockholm omdat mijn vader aan zijn doctoraat begon.Over het leven in Stockholm (oktober 2015- april 2016)Dochter: De verhuis naar Stockholm was een nieuwe ervaring. Ik vond het niet erg omdat we weer als gezin samen zouden zijn nadat mijn vader een jaar lang heen en weer reisde. Er waren veel veranderingen, zoals het weer en het schoolsysteem, maar ik paste me snel aan. Ik raakte gewend aan de taal en de nieuwe omgeving. Een typische dag begon met samen ontbijten, vooral mijn vader en ik. We namen vaak dezelfde bus in Zweden of wandelden samen naar school toen we in Italië woonden. Als ik thuiskwam van school, maakte mama meestal het avondeten klaar en aten we samen. Daarna deed ik mijn huiswerk. Ik was vrij zelfstandig en had zelden hulp nodig, maar mijn vader hielp me waar nodig. Hij moedigde me altijd aan om me op mijn studies te concentreren, gaf me tips over hoe ik academisch kon verbeteren. Hij had veel invloed op mijn waarden, benadrukte het belang van anderen helpen, ethisch leven en eerlijk zijn.Vida: We hadden een normaal leven en maakten plannen voor de toekomst. Het was echt een gewoon gezinsleven. Dochter: We spraken vaak over school tijdens het ontbijt. Hij wilde dat ik mijn best deed. Zelfs nu, als we bellen, geeft hij me nog studietips of vraagt wat ik op school doe. We reisden graag, vooral in het begin, toen we net uit Iran verhuisd waren. We bezochten buurlanden in Europa. Hij hield van fotograferen en filmen met zijn professionele camera. Na onze reizen bekeken we samen de foto's. We wandelden graag in nieuwe delen van Stockholm. Ik fietste terwijl mijn ouders meeliepen. Vida: Hij hield ook van musea. In elke nieuwe stad wilde hij het museum bezoeken. Dochter: Zelfs nu raadt hij me musea en operahuizen aan als ik reis. Hij spoort me altijd aan om nieuwe dingen te proberen. Vida: Hij genoot ook van nieuwe restaurants en gerechten uit andere culturen. Dochter: Hij wilde altijd meer leren over de geschiedenis van plekken en vertelde me allerlei weetjes. Hij las graag boeken en speelde vroeger vaak schaak met me, al ben ik dat intussen verleerd.Over zijn humanitaire waardenDochter: Mijn vader leerde me om altijd vanuit een humanitair perspectief te denken en anderen te helpen. Hij was heel eerlijk, beleefd en stond altijd klaar om anderen te helpen. Tijdens zijn carrière deed hij veel humanitair werk, vooral op het gebied van rampengeneeskunde, waar hij zich op toelegde na zijn werk als huisarts. Hij deed vrijwilligerswerk in ziekenhuizen tijdens zijn opleiding en werkte aan de verbetering van ziekenhuissystemen in Iran, vooral in reactie op rampen zoals aardbevingen. Vida: Ik herkende die eigenschappen meteen toen we elkaar leerden kennen. Hij stond open voor anderen en was altijd bereid te helpen. Dochter: Hij spoort me aan om tijdens mijn geneeskundestudie zoveel mogelijk te leren, zodat ik zoveel mogelijk mensen kan helpen. Zijn werk bracht hem in contact met mensen van allerlei achtergronden, want rampen gebeuren overal ter wereld. Hij bleef mentaal sterk en doelgericht, iets wat ik erg in hem bewonder. Zelfs in de gevangenis zegt hij vaak dat het denken aan ons gezin en de hoop op hereniging hem gaande houden. Vida: Wat politiek betreft volgde hij, zoals veel Iraniërs, wel de actualiteit. Dochter: Hij was nooit tegen de staat of actief in de oppositie. Daarom waren we zo geschokt en dachten we dat zijn arrestatie een vergissing was. Zijn focus lag op geneeskunde en humanitair werk, niet op politiek. Ondanks alles bleef zijn inzet voor anderen centraal staan.Over contact in de gevangenisDochter: Hij mag nu een paar keer per week bellen vanuit de gemeenschappelijke afdeling. Het is regelmatiger nu, wat fijn is, maar er waren ook periodes dat we maandenlang geen contact hadden. Nu spreken we meestal elke dag, 's morgens en 's avonds. Mijn kleine broertje spreekt ook met hem. Het is moeilijk voor hem om familie in Iran te zien. Zijn moeder bezocht hem vroeger, maar zij is overleden. Nu ziet hij bijna niemand meer. Dat is hard voor hem, want familiebezoek herinnert hem eraan dat hij vastzit. Over de gevolgen van de arrestatieDochter: Ik merkte de verandering bij mama. In het begin, telkens als er nieuwe dreigingen waren, brak ik. Maar gaandeweg raakte ik steeds meer onder de indruk van haar. Ze werd telkens sterker, en dat blijft me verbazen. Vida: Er is veel veranderd voor mij. Negen jaar geleden vond ik het moeilijk om met de pers te praten of de premier te ontmoeten. Nu heb ik veel geleerd en zie ik dingen anders. Ik was gewoon een normale vrouw, niet politiek actief. Maar nu voel ik dat ik al mijn kracht moet inzetten om oplossingen te vinden. Ik ben sterk veranderd in die negen jaar. Soms denk ik dat ik het niet aankan, maar ik moet doorgaan voor mijn gezin. Zij motiveren me. Dochter: Ik zou hem graag alle brieven tonen die we hebben gekregen. We hebben dozen vol, en we hebben alles bewaard. Helaas mag hij ze niet lezen in de gevangenis. We hebben geprobeerd foto's en brieven te sturen, maar niet alles komt aan. Sommige dingen, zoals foto's, zijn verboden. Maar we bewaren alles. Mensen van over de hele wereld -- België, de VS -- schrijven ons, en dat is hartverwarmend. Het zou fantastisch zijn om weer samen tijd door te brengen, samen te eten, gewoon bij te praten. Mijn broertje zou waarschijnlijk niet meer stoppen met praten! Hij heeft zoveel gemist in negen jaar -- technologie, veranderingen in de stad. Ik denk dat papa alles in zich wil opnemen. Vida: Ja, na negen jaar zal het tijd kosten om opnieuw aan elkaar te wennen, zeker voor mijn zoon. Hij was nog zo jong toen zijn vader werd meegenomen. Nu is hij een tiener. Ze moeten elkaar opnieuw leren kennen. Dochter: Hij is ontzettend zorgzaam. Zelfs in de gevangenis, ondanks zijn zwakke gezondheid, zorgt hij voor anderen. Eén gevangene was ziek, mijn vader kookte voor hem en hielp met zijn medicijnen. Hij is altijd onbaatzuchtig geweest. Dat bewonder ik al van jongs af aan. Het toont hoe sterk zijn waarden nog steeds zijn, ondanks alles.Ahmadreza Djalali, Iran | Scholars at Risk