Hof van Justitie fluit Commissie terug over veto tegen fusie in markt van kankertests

In september 2020 maakte de start-up Grail bekend dat hij zou worden overgenomen door Illumina. Grail werkte aan de ontwikkeling van een test om kankers in een vroeg stadium op te sporen, terwijl Illumina daarvoor de technologie zou leveren. Omdat Grail niet actief was in de Europese Unie, werd de fusie niet aangemeld bij de Europese Commissie, die erop toeziet of zulke fusies niet marktverstorend werken. Op aandringen van enkele lidstaten, waaronder ook België, besliste de Commissie de zaak toch te onderzoeken. Ondanks protest van Illumina besliste het Gerecht van de Europese Unie, dat een onderdeel is van het Hof van Justitie, in de zomer van 2022 dat de Commissie daar inderdaad het recht toe had.Verstrekkende gevolgen Maar nu draait het Hof die beslissing terug. Als nationale mededingingsautoriteiten niet bevoegd zijn om een bepaalde fusie te onderzoeken, mogen ze ook de Commissie niet interpelleren om dat wel te doen, luidt het. Het gaat met andere woorden om een technische kwestie, maar wel een met verstrekkende gevolgen. Er is niet alleen de precedentwaarde, maar na haar onderzoek besliste de Commissie uiteindelijk om de overname van Grail door Illumina tegen te houden. Ze argumenteerde dat door de operatie de concurrenten van Grail geen toegang meer dreigden te hebben tot de technologie van Illumina. Meer nog: omdat de twee bedrijven zich niets hadden aangetrokken van het onderzoek en hun fusie hadden doorgezet, legde de Commissie Illumina vorig jaar een boete van 432 miljoen euro op. Later beval ze het bedrijf ook om Grail opnieuw te verkopen. Illumina heeft dat intussen gedaan.Kleine omzet, grote rol Het nieuwe arrest, waartegen geen beroep meer mogelijk is, betekent dat de juridische basis weggevallen is voor elke beslissing die de Commissie over de zaak heeft genomen, zei een woordvoerster dinsdagmiddag. Dat betekent dus ook dat de boete wegvalt. In een reactie zegt commissaris voor Concurrentie Margrethe Vestager dat de Commissie zich voorneemt fusies die een grote impact kunnen hebben te blijven onderzoeken. "Ook een bedrijf met een kleine omzet kan een grote rol spelen op de markt", zegt ze. Vestager blijft bij het standpunt dat start-ups beschermd moeten kunnen worden. "'Killer'-overnames zijn bedoeld om kleine, maar veelbelovende bedrijven te neutraliseren vóór ze zelf een concurrent kunnen worden. De grootte van deze bedrijven valt vaak in het niets naast de grote ondernemingen die hen willen overnemen, en ze moeten daarom beschermd worden tegen het risico op eliminatie."