De laatste patiënt van de maandagavondconsultatie brengt een verhaal dat ik de laatste maanden ook bij een aantal anderen heb gehoord.
Het betreft mensen die al een lange tijd terecht werkonbekwaam zijn. De controlearts dringt aan op een re-integratietraject. Vervolgens wordt er gesteld dat de personen niet naar hun oude job terug kunnen, maar dat er ook niet in aangepast werk kan voorzien worden.
Er volgt een beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht, zonder opzegtermijn of -vergoeding. Vooral dat laatste werd niet duidelijk vermeld aan de patiënten wanneer men hen vroeg om dit traject aan te gaan.
De koninklijke besluiten die deze re-integratie regelen verschenen op 24 november 2016 in het Belgisch Staatsblad op initiatief van minister van Volksgezondheid Maggie De Block en minister van Werk Kris Peeters.
De procedure is verschillend voor langdurig zieken met dan wel zonder een arbeidsovereenkomst. In het eerste geval kan een re-integratietraject opgestart worden door de adviserend arts van het ziekenfonds, de werkgever ten vroegste na vier maanden arbeidsongeschiktheid, de werknemer op eigen initiatief of de behandelend arts, met toestemming van de werknemer.
Vervolgens zal de adviserend arts de werkonbekwame onderbrengen in een van de volgende categorieën. Categorie 1: de werkonbekwame kan waarschijnlijk het werk spontaan hervatten uiterlijk tegen het einde van de zesde maand. Categorie 2: om medische redenen kan de werkonbekwame nog niet terug aan de slag. Categorie 3: voorlopig kan de werkonbekwame nog niet terug aan de slag omdat de diagnose of behandeling voorrang krijgt. Categorie 4: men kan terug aan de slag, als er (tijdelijk of definitief) aangepast werk of ander werk wordt voorzien.
Mensen uit de arbeidsmarkt halen zonder vergoeding en sommige andere rechten duwt sommigen nog dieper in de put
Als de adviserend arts een werkonbekwame in categorie 4 plaatst, verwijst hij de patiënt door naar de arbeidsarts die een van de volgende beslissingen neemt. Men kan waarschijnlijk op termijn het overeengekomen werk hervatten, maar ondertussen kan men aangepast of ander werk doen. Men kan waarschijnlijk op termijn het overeengekomen werk hervatten, maar ondertussen kan men geen aangepast werk of ander werk doen. Men is definitief ongeschikt voor het overeengekomen werk, maar men is wel in staat om ander of aangepast werk te doen. Men is definitief ongeschikt voor het overeengekomen werk en ook ongeschikt voor ander of aangepast werk. Er kan dan geen re-integratietraject worden gevolgd omwille van medische redenen.
Wanneer de arbeidsarts een werkonbekwame definitief arbeidsongeschikt verklaart en er ook geen aangepast of ander werk in de organisatie mogelijk is, zal de arbeidsovereenkomst beëindigd kunnen worden op grond van medische overmacht. Dat kan ook gebeuren als men op onredelijke wijze aangepast werk weigert. In dat geval moet de werkgever geen opzeggingsvergoeding betalen en ook geen opzeggingstermijn respecteren.
Het is vooral deze laatste situatie die de deur open zet voor misbruik.
Dat men probeert om iets te doen aan het probleem van de landurig zieken is op zich een goede zaak. De mogelijkheid creëren om mensen uit de arbeidsmarkt te halen zonder vergoeding en sommige andere rechten duwt sommigen echter nog dieper in de put. Dat kan niet de bedoeling zijn. Zo wordt het kind met het badwater weggegooid.
Blijkbaar is de wetgever het regelgevend kader inzake re-integratie en medisch overmacht aan het herzien. Hopelijk wordt van de gelegenheid gebruik gemaakt om een aantal uitwassen weg te werken en werkonbekwamen ten gevolge van een langdurige ziekte correct te beschermen.