...
Wie aan een psychiatrische aandoening lijdt en een gevaar vormt voor zichzelf en voor anderen kan worden gedwongen tot opname in een psychiatrische kliniek, zij het alleen wanneer er geen enkel alternatief is. De maatregel, ook wel beschermde observatie genoemd, wordt opgelegd door een vrederechter of in zeer dringende gevallen door de procureur des Konings. De vrijwilige behandeling onder voorwaarden houdt het midden tussen gedwongen opname en volledig vrijwillige behandeling, en zou van toepassing zijn op personen die in principe aan de voorwaarden voor opname voldoen, maar zich wel willen laten helpen. Als de thuissituatie dat toelaat, kunnen ze zich dan vrijwillig laten behandelen mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. Het gaat dan bijvoorbeeld om het opstellen van een behandelingsplan in overleg met een arts. De vrijwillige behandeling onder voorwaarden moet door een vrederechter worden bekrachtigd. Tot slot wordt de evaluatieperiode in een spoedprocedure verlengd. Nu moet de vrederechter binnen de 24 uur kunnen beoordelen of gedwongen opname nodig is, dat wordt 48 uur. De wet op de gedwongen opname dateert van 1990 en hanteert een soms nogal stigmatiserend taalgebruik. Zo is een van de voorwaarden voor gedwongen opname het lijden aan een 'geestesziekte', wat nu wordt vervangen door 'ernstige psychische aandoening'. De aanslag in Schaarbeek in november 2022, waarbij politieagent Thomas Monjoie het leven liet, wees op de noodzaak aan een dergelijke regeling, stelt het kabinet van ontslagnemend minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open Vld).