Every breath you take (The Police, 1983)

Enige tijd geleden introduceerde een collega "hartcoherentie" binnen onze organisatie. Op 16 mei 2024 kwam hartcoherentie in het nieuws wegens de toepassing ervan bij werknemers van de jeugdzorginstelling Junitas te Genk om tot rust te komen en stress te verminderen.

Hartcoherentie is een toestand waarin de hartslag in een regelmatig patroon klopt, wat zou helpen om kalm en ontspannen te worden en te zijn. Het is een vorm van biofeedback met als essentie traag in- en uitademen. Dit ademen hoort ook bij yoga (pranayama), t'ai chi, qi gong, Zen, transcendentale meditatie, vipassana, biofeedback (Birdee et al., Complementary Therapies in Medicine, 2023).

Is hartcoherentie meer dan 'een chic woord voor langzaam in- en uitademen'?

Het zou therapeutisch potentieel hebben in de strijd tegen allerlei "negatieve emoties" zoals stress, angst, depressie. De gunstige cardiovasculaire effecten moeten nog significant aangetoond worden (Shao et al., Mindfulness, 2024). Op de website Gezondheid en Wetenschap stelde Julie Van Goethem in haar factcheck dat hartcoherentie "een chic woord is voor langzaam in- en uitademen".

Is het effect op stress echt zo minimaal te noemen? Een aantal interessante, recente publicaties over hartcoherentie, ook wel coherent breathing en heart rate variability biofeedback (HRVB) genoemd, werden over het hoofd gezien door dr. Van Goethem. Ik hou ze even tegen het licht.

De systematische review van Lalanza et al. (Appl Psychophys Biof, 2023) toonde aan dat er meer kwaliteitsvolle studies noodzakelijk zijn.

Fincham en collega's (Nature Scientific Reports, 2023) deden een kwaliteitsvolle randomised placebo-controlled trial (RCT) waaruit bleek dat er geen resultaat bestond voor hartcoherentie. Fincham et al. deden ook de eerste meta-analyse van alle RCTs betreffende hartcoherentie (Nature Scientific Reports, 2023). Er werd een eerder klein effect op stress, angst en depressie vastgesteld.

De studie van Birdee et al. (2023) toonde een reductie aan van psychologische stress (PROMIS Anxiety), maar niet op fysiologische stress (hartfrequentie). Volgens Lehrer en collega's kan HRBV zinvol zijn als complementaire behandeling (Appl Psychophys Biof, 2023).

Er gebeurde een andere systematische review door Peabody en collega's, nu specifiek bij gezondheidwerkers (Cureus, 2023). Heart Rate Variability is een goede graadmeter voor het stressniveau dat het medisch personeel ervaart. Een studie van DeGraves et al. (J Am Geriatr Soc, 2023) bij werknemers werkzaam in woon-zorgcentra, toonde een verbetering aan op de slaap en de angst, alsook de vermindering van stress. De systematische review en meta-analyse van Shao en collegae vonden significante voordelige effecten op de systolische bloeddruk en op het hartritme (Mindfulness, 2024).

Hoelang blijft hartcoherentie werkzaam? Longitudinale studies zijn noodzakelijk om het effect op het hart- en bloedvatenstelsel te bestuderen. Een correcte samenstelling van de controlegroepen (die ofwel niets doen, ofwel normaal ademen) is daarbij cruciaal.

Allerlei ademhalingstechnieken worden steeds populairder. Hoewel het nog steeds de vraag is of het niet teveel naar een hype neigt. Meer robuuste studies zijn noodzakelijk om dat uit te klaren, zeker om de langetermijneffecten te beoordelen (Lalanza et al., Appl Psychophys Biof, 2023)

Take my breath away (Berlin, 1986)

Every breath you take (The Police, 1983) Enige tijd geleden introduceerde een collega "hartcoherentie" binnen onze organisatie. Op 16 mei 2024 kwam hartcoherentie in het nieuws wegens de toepassing ervan bij werknemers van de jeugdzorginstelling Junitas te Genk om tot rust te komen en stress te verminderen. Hartcoherentie is een toestand waarin de hartslag in een regelmatig patroon klopt, wat zou helpen om kalm en ontspannen te worden en te zijn. Het is een vorm van biofeedback met als essentie traag in- en uitademen. Dit ademen hoort ook bij yoga (pranayama), t'ai chi, qi gong, Zen, transcendentale meditatie, vipassana, biofeedback (Birdee et al., Complementary Therapies in Medicine, 2023). Het zou therapeutisch potentieel hebben in de strijd tegen allerlei "negatieve emoties" zoals stress, angst, depressie. De gunstige cardiovasculaire effecten moeten nog significant aangetoond worden (Shao et al., Mindfulness, 2024). Op de website Gezondheid en Wetenschap stelde Julie Van Goethem in haar factcheck dat hartcoherentie "een chic woord is voor langzaam in- en uitademen". Is het effect op stress echt zo minimaal te noemen? Een aantal interessante, recente publicaties over hartcoherentie, ook wel coherent breathing en heart rate variability biofeedback (HRVB) genoemd, werden over het hoofd gezien door dr. Van Goethem. Ik hou ze even tegen het licht. De systematische review van Lalanza et al. (Appl Psychophys Biof, 2023) toonde aan dat er meer kwaliteitsvolle studies noodzakelijk zijn. Fincham en collega's (Nature Scientific Reports, 2023) deden een kwaliteitsvolle randomised placebo-controlled trial (RCT) waaruit bleek dat er geen resultaat bestond voor hartcoherentie. Fincham et al. deden ook de eerste meta-analyse van alle RCTs betreffende hartcoherentie (Nature Scientific Reports, 2023). Er werd een eerder klein effect op stress, angst en depressie vastgesteld. De studie van Birdee et al. (2023) toonde een reductie aan van psychologische stress (PROMIS Anxiety), maar niet op fysiologische stress (hartfrequentie). Volgens Lehrer en collega's kan HRBV zinvol zijn als complementaire behandeling (Appl Psychophys Biof, 2023). Er gebeurde een andere systematische review door Peabody en collega's, nu specifiek bij gezondheidwerkers (Cureus, 2023). Heart Rate Variability is een goede graadmeter voor het stressniveau dat het medisch personeel ervaart. Een studie van DeGraves et al. (J Am Geriatr Soc, 2023) bij werknemers werkzaam in woon-zorgcentra, toonde een verbetering aan op de slaap en de angst, alsook de vermindering van stress. De systematische review en meta-analyse van Shao en collegae vonden significante voordelige effecten op de systolische bloeddruk en op het hartritme (Mindfulness, 2024). Hoelang blijft hartcoherentie werkzaam? Longitudinale studies zijn noodzakelijk om het effect op het hart- en bloedvatenstelsel te bestuderen. Een correcte samenstelling van de controlegroepen (die ofwel niets doen, ofwel normaal ademen) is daarbij cruciaal. Allerlei ademhalingstechnieken worden steeds populairder. Hoewel het nog steeds de vraag is of het niet teveel naar een hype neigt. Meer robuuste studies zijn noodzakelijk om dat uit te klaren, zeker om de langetermijneffecten te beoordelen (Lalanza et al., Appl Psychophys Biof, 2023)Take my breath away (Berlin, 1986)