Op 25 april nam ik deel aan het conferentiedebat van de master in Management of Health Care Institutions (MMISS), gewijd aan het glazen plafond in de gezondheidszorg.

Zijn vrouwen in staat originele oplossingen aan te dragen voor een equatie die nog steeds overwegend mannelijk is, ook al is de gezondheidszorg grotendeels vervrouwelijkt?

Dit artikel is geen pleidooi voor een verplichte vertegenwoordiging van vrouwen, maar eerder een poging om door middel van persoonlijke verhalen te begrijpen waarom deze ondervertegenwoordiging blijft bestaan.

De vraag is des te belangrijker omdat de rechten van de vrouw nog lang niet overal ter wereld gewaarborgd zijn en zelfs een zekere terugval kennen.

Dr. Caroline Depuydt, psychiater en lid van de Absym-raad, herinnert ons eraan dat er naast haar actieve, bezoldigde en zichtbare beroepsleven ook nog de rest is, een privéleven.

In het licht van dit toch al drukke leven is het begrijpelijk dat sommige vrouwen aarzelen om zich te wijden aan een vijfde werkterrein, bezoldigd dan wel onbezoldigd, nl. representatieve en verantwoordelijke functies.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat wij in deze functies, vooral in de onbezoldigde, mensen aantreffen van oudere leeftijd, zonder kinderen of kleinkinderen om te onderhouden, en zonder al te veel verplichtingen en verantwoordelijkheden.

Depuydt concludeert dat er wel degelijk sprake is van een persoonlijke keuze van de vrouw om een dergelijke positie te aanvaarden, een keuze die wordt ingegeven door prioriteiten die voor mannen en vrouwen verschillend kunnen zijn, zonder dat dit verschil een discriminerend argument wordt.

Dit is geleidelijk aan ook de realiteit voor de mannen van de jongere generaties, die andere waarden willen genieten, zoals gezin en vrije tijd, en gedeelde verantwoordelijkheid binnen het koppel. Zal het herstel van het evenwicht vanuit dit oogpunt op natuurlijke wijze plaatsvinden, door de verantwoordelijkheden van het leven "vrij te maken"? Het debat is geopend, maar er zal waarschijnlijk ondersteuning van buitenaf nodig zijn om het te faciliteren.

Prof. Brigitte Valkeniers, voorzitster van de KAGB (de Nederlandstalige tegenhanger van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde), ging verder in op het belang van een evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in het streven naar efficiëntie en het verrijken van wederzijdse waarden.

Zodra je in de buurt komt van management- en directiefuncties, daalt het percentage posities dat door vrouwen wordt bekleed

Andere sectoren, die enkele jaren geleden nog sterk vermannelijkt waren, zijn er al grotendeels in geslaagd een zekere overgang te bewerkstelligen, terwijl de medische sector nog steeds grotendeels door mannelijke waarden wordt gedomineerd.

Bij wijze van voorbeeld herinnert zij ons eraan dat de eerste hefboom voor het bereiken van een sociaal aanvaardbare en geaccepteerde gelijkheid, bestaat uitonderwijs over gelijkheid, maar ook uit vrouwen mogelijkheden te bieden om zich minder schuldig te voelen over hun vrouw-zijn.

Is het normaal dat een zwangerschap of de wens van een moeder om zich aan haar gezin te wijden nog al te vaak worden gezien als een zwakte, een onbeschikbaarheid, die niet gerechtvaardigd is of te rechtvaardigen valt als je carrière wil maken in de geneeskunde? Het antwoord moet duidelijk "nee" zijn, en de oplossingen liggen minder voor de hand.

Caroline Franckx, directeur-generaal van het Universitair Ziekenhuis Brugmann, ging verder en putte uit haar persoonlijke ervaring. Gebaseerd op het moeilijke evenwicht tussen het leven van een vrouw en een druk beroepsleven. Een generatie van boomervrouwen, opgeleid door mannelijke professoren met een sterke achtergrond, en in een door mannen gedomineerde academische wereld.

Het bank- en financiewezen, de techniek, de geneeskunde en het bedrijfsleven zijn allemaal sectoren die hebben moeten leren met vrouwen om te gaan. Vrouwen die, ondanks alles, nu steeds meer managementposities innemen en de status quo definitief opschudden, zij het niet zonder enige weerstand.

Goed onderwijs is een essentiële drijfveer voor vrouwen om zich te durven positioneren en kansen te grijpen

Naast mooie woorden over de gelijkheid van vrouwen en mannen - nummer 5 in de VN-lijst van 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen - moeten vrouwen effectief zonder schaamte kunnen aangeven wat hun eigen behoeften zijn ten opzichte van de verwachtingen van het bedrijf waar ze werken, zegt Caroline Franckx.

Flexibiliteit, zowel in de verdeling van de taken die zij aanvaardt als in de tijd die een vrouw bereid is daaraan te besteden, doet niets af aan haar bekwaamheid of haar potentiële toegevoegde waarde. Laten we dat onthouden.

Bij de FOD Volksgezondheid is de conclusie gelijkaardig. Zodra je in de buurt komt van management- en directiefuncties, daalt het percentage posities dat door vrouwen wordt bekleed.

In de administratie is gelijke toegang echter wettelijk gewaarborgd. Een van de belangrijkste oorzaken is een geringere deelname aan examens.

Annick Ponce, algemeen adviseur van de FOD Volksgezondheid, zegt hetzelfde als de andere sprekers. Goed onderwijs is een essentiële drijfveer voor vrouwen om zich te durven positioneren en kansen te grijpen. En clichés zijn moeilijk te overwinnen, in het beste geval ontmoedigen ze vrouwen, in het slechtste geval doen ze twijfelen aan hun capaciteiten om de baan aan te nemen.

Florence Hut, medisch directeur van het Chwapi en academisch directeur van het MMISS, sloot het debat af door zich te identificeren met deze eerste getuigenissen. De twijfel die door een mannelijke omgeving wordt achtergelaten over het vermogen van vrouwen om werkelijk van zich te doen spreken, de behoefte van vrouwen om zich meer te bewijzen dan hun mannelijke tegenhangers, de merkwaardige aanpak om te trachten de kloof te dichten door vormmiddelen, incl. schrijven, door positieve discriminatie of politiek correct discours...

Wat kunnen we anders concluderen dan dat "gendergelijkheid niet alleen een fundamenteel mensenrecht is, maar ook een noodzakelijke basis voor een vreedzame, welvarende en duurzame wereld". Jammer dat we er nog niet zijn.

Op 25 april nam ik deel aan het conferentiedebat van de master in Management of Health Care Institutions (MMISS), gewijd aan het glazen plafond in de gezondheidszorg.Zijn vrouwen in staat originele oplossingen aan te dragen voor een equatie die nog steeds overwegend mannelijk is, ook al is de gezondheidszorg grotendeels vervrouwelijkt?Dit artikel is geen pleidooi voor een verplichte vertegenwoordiging van vrouwen, maar eerder een poging om door middel van persoonlijke verhalen te begrijpen waarom deze ondervertegenwoordiging blijft bestaan.De vraag is des te belangrijker omdat de rechten van de vrouw nog lang niet overal ter wereld gewaarborgd zijn en zelfs een zekere terugval kennen. Dr. Caroline Depuydt, psychiater en lid van de Absym-raad, herinnert ons eraan dat er naast haar actieve, bezoldigde en zichtbare beroepsleven ook nog de rest is, een privéleven.In het licht van dit toch al drukke leven is het begrijpelijk dat sommige vrouwen aarzelen om zich te wijden aan een vijfde werkterrein, bezoldigd dan wel onbezoldigd, nl. representatieve en verantwoordelijke functies. Het is dan ook niet verwonderlijk dat wij in deze functies, vooral in de onbezoldigde, mensen aantreffen van oudere leeftijd, zonder kinderen of kleinkinderen om te onderhouden, en zonder al te veel verplichtingen en verantwoordelijkheden. Depuydt concludeert dat er wel degelijk sprake is van een persoonlijke keuze van de vrouw om een dergelijke positie te aanvaarden, een keuze die wordt ingegeven door prioriteiten die voor mannen en vrouwen verschillend kunnen zijn, zonder dat dit verschil een discriminerend argument wordt. Dit is geleidelijk aan ook de realiteit voor de mannen van de jongere generaties, die andere waarden willen genieten, zoals gezin en vrije tijd, en gedeelde verantwoordelijkheid binnen het koppel. Zal het herstel van het evenwicht vanuit dit oogpunt op natuurlijke wijze plaatsvinden, door de verantwoordelijkheden van het leven "vrij te maken"? Het debat is geopend, maar er zal waarschijnlijk ondersteuning van buitenaf nodig zijn om het te faciliteren. Prof. Brigitte Valkeniers, voorzitster van de KAGB (de Nederlandstalige tegenhanger van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde), ging verder in op het belang van een evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in het streven naar efficiëntie en het verrijken van wederzijdse waarden. Andere sectoren, die enkele jaren geleden nog sterk vermannelijkt waren, zijn er al grotendeels in geslaagd een zekere overgang te bewerkstelligen, terwijl de medische sector nog steeds grotendeels door mannelijke waarden wordt gedomineerd. Bij wijze van voorbeeld herinnert zij ons eraan dat de eerste hefboom voor het bereiken van een sociaal aanvaardbare en geaccepteerde gelijkheid, bestaat uitonderwijs over gelijkheid, maar ook uit vrouwen mogelijkheden te bieden om zich minder schuldig te voelen over hun vrouw-zijn. Is het normaal dat een zwangerschap of de wens van een moeder om zich aan haar gezin te wijden nog al te vaak worden gezien als een zwakte, een onbeschikbaarheid, die niet gerechtvaardigd is of te rechtvaardigen valt als je carrière wil maken in de geneeskunde? Het antwoord moet duidelijk "nee" zijn, en de oplossingen liggen minder voor de hand.Caroline Franckx, directeur-generaal van het Universitair Ziekenhuis Brugmann, ging verder en putte uit haar persoonlijke ervaring. Gebaseerd op het moeilijke evenwicht tussen het leven van een vrouw en een druk beroepsleven. Een generatie van boomervrouwen, opgeleid door mannelijke professoren met een sterke achtergrond, en in een door mannen gedomineerde academische wereld. Het bank- en financiewezen, de techniek, de geneeskunde en het bedrijfsleven zijn allemaal sectoren die hebben moeten leren met vrouwen om te gaan. Vrouwen die, ondanks alles, nu steeds meer managementposities innemen en de status quo definitief opschudden, zij het niet zonder enige weerstand.Naast mooie woorden over de gelijkheid van vrouwen en mannen - nummer 5 in de VN-lijst van 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen - moeten vrouwen effectief zonder schaamte kunnen aangeven wat hun eigen behoeften zijn ten opzichte van de verwachtingen van het bedrijf waar ze werken, zegt Caroline Franckx.Flexibiliteit, zowel in de verdeling van de taken die zij aanvaardt als in de tijd die een vrouw bereid is daaraan te besteden, doet niets af aan haar bekwaamheid of haar potentiële toegevoegde waarde. Laten we dat onthouden.Bij de FOD Volksgezondheid is de conclusie gelijkaardig. Zodra je in de buurt komt van management- en directiefuncties, daalt het percentage posities dat door vrouwen wordt bekleed. In de administratie is gelijke toegang echter wettelijk gewaarborgd. Een van de belangrijkste oorzaken is een geringere deelname aan examens. Annick Ponce, algemeen adviseur van de FOD Volksgezondheid, zegt hetzelfde als de andere sprekers. Goed onderwijs is een essentiële drijfveer voor vrouwen om zich te durven positioneren en kansen te grijpen. En clichés zijn moeilijk te overwinnen, in het beste geval ontmoedigen ze vrouwen, in het slechtste geval doen ze twijfelen aan hun capaciteiten om de baan aan te nemen. Florence Hut, medisch directeur van het Chwapi en academisch directeur van het MMISS, sloot het debat af door zich te identificeren met deze eerste getuigenissen. De twijfel die door een mannelijke omgeving wordt achtergelaten over het vermogen van vrouwen om werkelijk van zich te doen spreken, de behoefte van vrouwen om zich meer te bewijzen dan hun mannelijke tegenhangers, de merkwaardige aanpak om te trachten de kloof te dichten door vormmiddelen, incl. schrijven, door positieve discriminatie of politiek correct discours... Wat kunnen we anders concluderen dan dat "gendergelijkheid niet alleen een fundamenteel mensenrecht is, maar ook een noodzakelijke basis voor een vreedzame, welvarende en duurzame wereld". Jammer dat we er nog niet zijn.