Zeg en schrijf dat gezondheid van je bevolking centraal staat in de keuzes die je als bestuur maakt
We weten dat gezondheidspreventie één van de beste investeringen is die we als maatschappij voor onszelf en voor elkaar kunnen maken: het heeft het meeste impact in termen van levenskwaliteit, geluk, energie-kortom tevredenheid aan een lage investeringskost. We weten dat de steden die het aantrekkelijkste zijn om te wonen ook deze zijn die inzetten op gezondheid in de brede zin. Zorgen voor mensen die wel iets aan de hand hebben wordt dé financiële en organisatorische uitdaging voor heel wat steden en gemeenten: Hoe kunnen we er als klein bestuur voor zorgen dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen? Hoe kunnen we technologie met kennis van zaken gebruiken in zorg? Hoe vangen we mensen met dementie op?
Zeg en schrijf dat gezondheid van je bevolking centraal staat in de keuzes die je als bestuur maakt. Durf er voor te kiezen dat in alle aspecten van je beleid door te voeren. Ga met je bevolking een duidelijk doel aan: wij gaan van onze gemeente een voorloper maken inzake healthy cities en daarvoor gaan we keuze a en b maken. Dat is bijvoorbeeld wat Amsterdam doet: het doel is er twee gezonde levensjaren winnen voor élke inwoner.
Handel er ook naar, maar stap weg van de klassieke projecten en campagnes. Je kan die nog wel gebruiken, maar we weten dat die niet iedereen betrekken. En dat is nu net wat we wel willen: in gezonde gemeentes zit iedereen mee in dat bad. Bijvoorbeeld:
Gezonde voorbeelden
- Voer health nudges in: kleine duwtjes in de rug die mensen ongemerkt aanzetten tot gezondere keuzes. Je voert die bv. in de inrichting van je gebouwen in, je openbare infrastructuur, je keuzes in drankautomaten, cafetaria's, je personeel en vrijwilligerswerking en mogelijk ook in het design van je financieel en dienstverleningsbeleid. Wevelgem bijvoorbeeld voert al een 2-tal jaar zo'n nudging beleid.
- Gebruik technologie: de meeste (diverse) mensen mensen bereik je tegenwoordig niet meer op café, maar wel op Facebook en online. Gebruik dat om mensen te betrekken; ook en zelfs het meest van al de kwetsbare groepen. We weten uit allerlei onderzoeken dat online kanalen de beste manier zijn om doelgroepen als verslaafden, armen,... te bereiken.
- Werk (ongemerkt en online als het moet) samen: je kan niet alle kennis en kunde in huis hebben. Als gemeente wordt je rol binnen de eerstelijnszorgzones een uitdaging van formaat. Begin er nu al aan en werk samen met andere besturen om bijvoorbeeld technologische expertise te delen, een vraag te stellen aan de Logo's tot begeleiding, overleg te plegen over wat werkt bij nudges en wat niet. Deel de kosten en de opbrengsten. Haal je inspiratie bij de kennis van anderen. Ook buiten de verwachte paden (bv. toerisme-actoren) Kijk ook eens naar het online platform Hasselt Zorgstad en de vele mooie trajecten die in Nederland lopen onder de noemer 'alles is gezondheid'.
Gebruik data
Je kan wel verklaren dat je voluit voor een gezonde gemeente gaat, als je dat 'the classical way' doet, mis je veel kansen. Bovendien maken we dan in Vlaanderen geen gebruik van de sterktes die we hebben.
We hebben de mond vol (inclusief een oproep van +3 miljoen euro) van city of things, over onze sterke KMO's, fantastische onderzoekscapaciteiten en onze Vlaamse community building. Die kunnen we nu allemaal inschakelen om ons tot een koploper te maken in gedurfde preventie.
Simpel: door de hele bevolking aan de slag te zetten met data en de vele health start-ups (de topsector van nieuwe ondernemingen in ons land) en andere ondernemingen hiermee te laten werken.
Laat je niet afschrikken door verouderde regels voor bevolkingsonderzoeken. Of door wantrouwen om samen te werken met ondernemingen- of nog erger: vooroordelen. Of door vrees om privacy. Het is zoals bij alles in het leven: goede afspraken maken goede vrienden. Ook hier enkele voorbeelden:
- In regio Turnhout wordt gewerkt aan een project om metingen uit te voeren bij de hele bevolking: wie dat wenst, kan deelnemen. Bewoners krijgen via een app info en een preventieplan op maat. Op basis van de data, kunnen we sneller weten wie een gezondheidsrisico loopt; wie zorg nodig heeft ook. Bedrijven kunnen participeren (inkomsten voor de stad!) en nieuwe toepassingen (zoals bijvoorbeeld de health app Fibricheck) vinden hun weg naar mensen met een specifieke problematiek. Voor een scale-up als Fibricheck is deze toepassing erg belangrijk om verdere inzichten te krijgen; verdere validatie te bekomen en zo groei mogelijk te maken. Zorgverstrekkers gaan tijdig, efficiënter en meer gericht in kunnen worden geschakeld. En de bewoners zijn een pak bewuster met hun gezondheid bezig.
- En het werkt aan twee kanten: in Groningen (Nederland) gebruikt men de expertise van bijvoorbeeld energiebedrijven om lessen te trekken over gezondheid in bepaalde wijken; én daar beleidsdoelstellingen en acties aan te koppelen.
- In Brugge en Kortrijk wordt een omgevingsscan voorbereid zodat je als gemeente kan zien waar je in kan grijpen in je infrastructuur om gezondheid te stimuleren