We kunnen de toekomst voorspelbaar veranderen. Dat is vaak meer gebaseerd op hybris en verdienmodellen dan op evidence. Bij een van de grootste drama's ooit, moest je ongeveer 1.000 baby's op de buik te slapen leggen om er één te doden. Het op de buik te slapen leggen van baby's gebeurde voor de jaren 1950 nooit, nergens. Het werd uitgevonden door mensen als dr. Spock die hadden ontdekt dat er veel geld te verdienen viel aan onzekere jonge ouders.

De mogelijk nieuwste aflevering in schadelijke gezondheidsrages is het beschermen van kinderen tegen de zon. Is dat gezond? Ik lijst de feiten op. Onze huidskleur is nauwkeurig geoptimaliseerd door de intensiteit van bezonning. We stammen af van naakte, zwarte jagers op de hete savanne. Toen we op hogere breedtegraden gingen verblijven, werden we blank. Wie terugging naar de evenaar (het Kaukasische ras naar Indië, het Mongoolse naar Australië), werd weer zwart.

De correlatie van huidskleur met de intensiteit van de zon is heel erg hoog, kenmerk van strakke evolutionaire adaptatie. Mensen leefden buiten: een bleke kleur was voorbehouden aan dames uit de hogere stand die niet hoefden te werken. Als zonnen toen gevaarlijk was, is het nooit opgevallen. De nieuw ontdekte gevaren lopen echter verdacht gelijk met de ontwikkeling en promotie van zonbeschermingsfactoren in de jaren 1970 en 1980.

Als melanomen in opmars zijn, is dat deels iatrogeen

Zon bevordert de veroudering van de huid: je krijgt er een karakterkop van. Gewone huidkanker is vervelend, maar zelden ernstig. De relatie met de meer fatale melanomen is complexer. Melanomen komen zelden voor op de steeds blootgestelde huid (gelaat, handruggen). De beste preventie van melanomen is tijdig van de voorjaarszon te genieten en een beschermend bruin kleurtje te ontwikkelen.

Als melanomen in opmars zijn, is dat deels iatrogeen. Kankerscreening vindt steeds in overmaat goedaardige vormen, bij melanomen superficial spreaders. Deels ontstaan melanomen omdat de moderne mens te weinig in de zon komt en snel verbrandt als hij het wel doet. Jaarlijks gaat hij op vakantie op een te zuidelijke breedtegraad, waar zijn niet voorbereide huid niet aan is geadapteerd.

Zonnebrand veroorzaakt melanomen, maar dat blijft een betrekkelijk kleine doodsoorzaak. Hoe en wat zon met ons doet, is grotendeels onbekend maar we voelen aan de lentezon dat die ons goed doet. Er is steeds meer bewijs, observationeel en experimenteel, dat regelmatige blootstelling aan zonlicht bijdraagt tot de preventie van colon-, borst-, prostaatkanker, non-Hodgkin-lymfoom, multiple sclerose, hypertensie en diabetes. Hoe zonlicht dat voor elkaar krijgt weten we nog niet goed, maar is zeker complexer dan louter door vitamine D. Een wijs advies is: geniet van de zon, gebruik je verstand. Geef kinderen gelegenheid tot schuilen voor de zon. Zonnecreme is harm reduction slechts waar dat onvoldoende kan.

We kunnen de toekomst voorspelbaar veranderen. Dat is vaak meer gebaseerd op hybris en verdienmodellen dan op evidence. Bij een van de grootste drama's ooit, moest je ongeveer 1.000 baby's op de buik te slapen leggen om er één te doden. Het op de buik te slapen leggen van baby's gebeurde voor de jaren 1950 nooit, nergens. Het werd uitgevonden door mensen als dr. Spock die hadden ontdekt dat er veel geld te verdienen viel aan onzekere jonge ouders.De mogelijk nieuwste aflevering in schadelijke gezondheidsrages is het beschermen van kinderen tegen de zon. Is dat gezond? Ik lijst de feiten op. Onze huidskleur is nauwkeurig geoptimaliseerd door de intensiteit van bezonning. We stammen af van naakte, zwarte jagers op de hete savanne. Toen we op hogere breedtegraden gingen verblijven, werden we blank. Wie terugging naar de evenaar (het Kaukasische ras naar Indië, het Mongoolse naar Australië), werd weer zwart.De correlatie van huidskleur met de intensiteit van de zon is heel erg hoog, kenmerk van strakke evolutionaire adaptatie. Mensen leefden buiten: een bleke kleur was voorbehouden aan dames uit de hogere stand die niet hoefden te werken. Als zonnen toen gevaarlijk was, is het nooit opgevallen. De nieuw ontdekte gevaren lopen echter verdacht gelijk met de ontwikkeling en promotie van zonbeschermingsfactoren in de jaren 1970 en 1980.Zon bevordert de veroudering van de huid: je krijgt er een karakterkop van. Gewone huidkanker is vervelend, maar zelden ernstig. De relatie met de meer fatale melanomen is complexer. Melanomen komen zelden voor op de steeds blootgestelde huid (gelaat, handruggen). De beste preventie van melanomen is tijdig van de voorjaarszon te genieten en een beschermend bruin kleurtje te ontwikkelen.Als melanomen in opmars zijn, is dat deels iatrogeen. Kankerscreening vindt steeds in overmaat goedaardige vormen, bij melanomen superficial spreaders. Deels ontstaan melanomen omdat de moderne mens te weinig in de zon komt en snel verbrandt als hij het wel doet. Jaarlijks gaat hij op vakantie op een te zuidelijke breedtegraad, waar zijn niet voorbereide huid niet aan is geadapteerd.Zonnebrand veroorzaakt melanomen, maar dat blijft een betrekkelijk kleine doodsoorzaak. Hoe en wat zon met ons doet, is grotendeels onbekend maar we voelen aan de lentezon dat die ons goed doet. Er is steeds meer bewijs, observationeel en experimenteel, dat regelmatige blootstelling aan zonlicht bijdraagt tot de preventie van colon-, borst-, prostaatkanker, non-Hodgkin-lymfoom, multiple sclerose, hypertensie en diabetes. Hoe zonlicht dat voor elkaar krijgt weten we nog niet goed, maar is zeker complexer dan louter door vitamine D. Een wijs advies is: geniet van de zon, gebruik je verstand. Geef kinderen gelegenheid tot schuilen voor de zon. Zonnecreme is harm reduction slechts waar dat onvoldoende kan.