'Einde covid-19 zal enkel mogelijk gemaakt worden door wetenschappers'

Wat een seizoensfinale van vier jaar president Trump. De realityster heeft er een bewogen presidentschap opzitten en in de laatste weken voor de verkiezingen komen we in een stroomversnelling van nieuws. Nog maar twee weken terug lekte The New York Times de belastingaangiftes van een failliete Trump. Een eeuwigheid geleden, elke dag is er weer een nieuw schandaal dat het vorige doet vergeten, met Trump's infectie als een volgende nadir.Acht maanden lang kregen we een goednieuwsshow: social distancing of mondmaskers zijn onnodig, het virus smelt weg als sneeuw voor de zomerzon, het is maar een griepje, er zijn meer gevallen doordat we te veel testen, enz.Zo'n 215.000 Amerikaanse doden later (72x 9/11) blijven er even veel leugens als doden vallen. De aanpak van de VS heeft gefaald (1). Joe Biden belooft ons dat onder zijn aanpak er geen probleem was geweest. Dat is natuurlijk overdreven maar dat hij (of eender wie) het beter had kunnen aanpakken... daar twijfelen weinigen nog aan. TechnologieTechnologie is het paradepaard van de VS en er werd verwacht dat de biotechindustrie het wel snel zou oplossen. Maar ziekenhuizen hebben nog steeds een tekort aan PPE. Nu pas wordt het mogelijk om snel getest te worden, maar simpele, goedkope en snelle testen zoals de op CRISPR gebaseerde SHERLOCK COVID-19-test blijven voorlopig uit (2).Onder andere met de steun van de Bill en Melinda Gates Foundation, werken vele bedrijven aan een vaccin. Dit kost natuurlijk tijd. Trump beloofde ons een vaccin voor de verkiezingen en sprak Dr. Fauci tegen "science doesn't know" (3). Alhoewel de resultaten er voorlopig goed uit zien, is er nog een lange weg voordat een vaccin goedgekeurd is en een nog langere weg voordat het beschikbaar is. Als de productie even vlot gaat als de beloofde N95-maskers, zullen we nog lang in quarantaine zitten.MirakeldrugWaar staan we dan nu? Eerst hadden we een valse start met hydroxychloroquine, dat oorspronkelijk in vitro beloftevol was, maar in klinische studies geen significant effect toonde (4), en dat onder veel fanfare als mirakeldrug werd aangekondigd door Trump. Dan werd convalescent plasma van patiënten aangekondigd als het volgende mirakel (5). Een eleganter alternatief werd ondertussen ontwikkeld door farmabedrijven: monoklonale antilichaamtherapie. Regeneron is een leider in de ontwikkeling van gehumaniseerde monoklonale antilichamen (mAbs). Hiervoor hebben ze een genetisch gehumaniseerde muis ontwikkeld (velocImmune mouse: 6) die de menselijke genen voor antilichamen heeft en daardoor antilichamen produceert die niet onderscheidbaar zijn en dus geen immuunreactie bij de mens kunnen uitlokken. Dat was wel een probleem met vroegere mAbs ontwikkeld in proefdieren. Na immunisatie met SARS-CoV-2 werden de specifieke antilichaam genen in productiecellen gebracht om mAbs aan te maken. Die werden vervolgens in vitro getest: kunnen ze infectie van HEK293T cellen voorkomen (specificiteit)? En welk mAb doet dit aan de laagste concentratie (kwaliteit)? Doordat deze Human Embryonal Kidney-cellijn oorspronkelijk van een abortus komt (1973 uit Leiden, NL), is er nu kritiek van zowel pro-life groepen als van wetenschappers die het hypocriet noemen om enerzijds onderzoek met foetale cellen te verbieden en anderzijds de vruchten ervan te plukken (7). Een goed voorbeeld van het huidig klimaat waar iedereen gechoqueerd moet zijn door wat de politieke tegenstander zegt, fake news, maar het hád waar kunnen zijn. Maakt niet uit.In tegenstelling tot de gewone sterveling, heeft de president toegang tot dagelijkse testen (onduidelijk of hij ook echt dagelijks getest werd). Een dag nadat bekend werd dat hij besmet was met SARS-CoV-2 kreeg hij een infuus met 8 gram mAbs van Regeneron. Dit was de hoogste dosis die tot nu toe getest werd bij proefpersonen (8).Vervolgens kreeg hij IV Remdesivir (antiviraal middel van Gilead) in het prestigieuze Walter Reed ziekenhuis. Iets vreemder was de keuze voor Dexamethasone, wat goede resultaten geeft bij mensen die zwaar ziek zijn van COVID-19, maar mogelijks niet aangewezen is vroeg in de infectie (9). Het blijft onduidelijk tot welke categorie Trump behoorde.Op de tegengestelde nieuwszenders CNN (team Biden) en Fox News (team Trump) krijgen we dokters te horen die zonder onderzoek exact weten hoe slecht (CNN) of hoe goed (Fox News) hij het doet. "Griepje"De patiënt zelf is ondertussen in extase dat hij "dit griepje" heeft kunnen overwinnen en zich 20 jaar jonger voelt (10), wat verkeerd is aangekomen bij de oudere populatie die enorm lijdt onder COVID-19.Om dit te counteren kregen we ondertussen een boodschap dat iedereen dezelfde toptherapie gratis zal krijgen (ook al is n=1 zonder controle groep geen klinische studie en blijft het experimenteel). Wie betaalt ervoor? China! Twee bedenkingen hierbij: Mexico ging ook betalen voor de muur aan de grens, dus of China zal betalen... onwaarschijnlijk. De andere bedenking is puur wetenschappelijk: antilichamen produceren is zeer ingewikkeld, duur, en tijdsrovend. Momenteel zijn er meer dan 50.000 nieuwe gevallen per dag in de VS en dat aantal stijgt. Regeneron heeft 50.000 dosissen REGN-COV2 klaar (11), concurrent Eli Lilly heeft er zo'n 100.000 klaar van een monotherapie.Echter, het is niet duidelijk welke dosis Regeneron zal gebruiken van hun mAb cocktail. Eli Lilly gaat niet voor 8 gram, maar 700 mg (12). Inderdaad, we kunnen niet iedereen een enorme dosis geven en zullen een optimale beperkte dosis moeten vinden, net zoals we voor een vaccin aan 'antigen sparing' moeten doen tijdens een pandemie. Deze strategie is vroeger succesvol gebleken voor H5N1-vaccinaties na onderzoek door prof. dr. Isabel Leroux-Roels aan het UZ Gent en zal er nu hopelijk ook voor zorgen dat we met de beschikbare productie zoveel mogelijk behandelingen of vaccins klaar kunnen hebben (13). Nog science fiction, maar met gentherapie is het mogelijk om de lever aan te zetten tot mAb productie, iets wat eerst werd voorgesteld door David Baltimore als Vectored ImmunoProphylaxis (VIP) voor HIV (14). Moderna ontwikkelt dit voor Chikungunya infecties (15), en door Generation Bio in samenwerking met Vir voor SARS-CoV-2 (16 en 17). Zowel Moderna als Generation Bio gebruiken lipid nanoparticles (LNPs) om mRNA aan hepatocyten aan te leveren en deze snel aan te zetten tot mAb productie. Antiviraal middel in pilvormEen antiviraal middel in pilvorm zou ons ook vooruit helpen, iets waar prof. Leen Delang en haar team (KU Leuven) volop naar op zoek is in een hamsterinfectiemodel en met Favipiravir mogelijks in geslaagd is (18).Verdere gecontroleerde klinische studies zijn nodig en dit wordt bemoeilijkt door Trump's succesverhaal. Waar een paar maanden geleden iedereen HCQ toegediend wou krijgen en zeker geen placebo, is er nu ook een vraag om de onbewezen combinatie van REGN-COV2, Remdesivir, en Dexamethasone te krijgen. Heeft deze combinatie gewerkt voor Donald Trump? Het lijkt erop dat hij aan de beterhand is (voorbarig?), maar welke medicatie heeft geholpen en was dit omdat de infectie zo snel gedetecteerd werd?Zijn dokter, Sean Conley, brengt ondertussen weinigzeggende persberichten uit. Zo lieten ze uitschijnen dat Trump antilichamen tegen SARS-CoV-2 in zijn bloed had drie dagen na de infectie. Iets wat normaal is als je er net 8 gram van ingespoten hebt gekregen (7 oktober). Het volgende bericht (10 oktober) vertelt ons dat zijn PCR geen bewijs aantoont voor actief replicerend virus (iets wat alleen in vitro in een BSL-3 labo getest kan worden, niet met PCR). Met nog drie weken tot de verkiezingen kan er nog enorm veel gebeuren. We zien wel op 3 november of zijn presidentschap eindigt, maar het einde van COVID-19 is nog lang niet in zicht en zal enkel mogelijk zijn dankzij wetenschappers.