Learning by doing, al doende leert men. Het was de rode draad doorheen de toespraak van minister Frank Vandenbroucke bij de uitreiking van de award 'Specialist van het jaar' afgelopen zaterdag. Hij legde de nadruk op de toekomst, en hoe we die beter kunnen aanpakken dankzij de kennis die we de voorbije maanden hebben opgedaan. Eenheid van commando lijkt hem daarbij noodzakelijk en tegelijk evident.
...
Liefst 515 artsen volgden de uitreiking en het begeleidende symposium die online werden uitgezonden vanuit de Roularta HealthCare studio's in Zellik. Na uiteenzettingen rond het centrale thema 'Distancing, woord van het jaar', gaf de minister een heldere en grondige analyse over de lessen die we de voorbije maanden hebben geleerd en hoe we die kennis kunnen aanwenden en vasthouden in de toekomst. Enorme wendbaarheidAllereerst prees Vandenbroucke de enorme wendbaarheid en reactiviteit die de zorgsector - en de specialisten in het bijzonder - aan de dag hebben gelegd. "Als ik hoor dat sommigen onder jullie de scalpel links hebben laten liggen om bij te springen op de covidafdeling, en dat jullie de dagelijkse routine hebben ingewisseld voor een onbekende situatie, met een ziekte die niemand tot nog toe correct kent, dan zeg ik: hoedje af!" Verder uitte de minister zijn bewondering voor bepaalde initiatieven die nu in versneld tempo wettelijk verankerd zijn geraakt, daar waar er - in normale tijden - jarenlang overleg zou overgegaan zijn. "Ik denk hier bijvoorbeeld aan teleconsultatie. In heel wat disciplines maakt dat het mogelijk om in contact te blijven met uw patiënten, met name de meest kwetsbare op psychologisch en psychiatrisch vlak. En teleconsultatie is maar één van de talrijke innovaties, naast onder meer de coronalert-app en navorming via webinars. Kortom, jullie hebben niet stilgezeten." Die wendbaarheid die in het systeem zit, de eerste lesson learned, moeten we ook naar de toekomst veel meer aanwenden, stelde Vandenbroucke. Daarnaast stipte Vandenbroucke 'clinical leadership en decentralisatie' aan als omwentelingen die we in de toekomst moeten vasthouden."We hebben vertrouwen gegeven aan de zorgverstrekkers op het terrein, en dat heeft gewerkt! Er is heel wat creativiteit ontstaan in het zoeken naar oplossingen op lokaal niveau. Artsen en ziekenhuizen hebben veel meer initiatief genomen. Omdat jullie moesten en dat heeft gerendeerd. Bottum-up in plaats van top-down om de inhoud te bepalen en te doen wat moet gebeuren. En dat moeten we koesteren. In de toekomst moeten we veel meer de nadruk leggen op de uitkomsten die we moeten bereiken en dat moeten we ook doortrekken in onze financieringssystemen." Tijdens de crisis zijn ook de schotten tussen de zorglijnen weggevallen, stelt Vandenbroucke verder vast. "De centrale rol van de huisarts is versterkt, evenals de samenwerking met de andere zorgverstrekkers binnen de eerste lijn, en met de ziekenhuizen. Ook de netwerken hebben hun meerwaarde kunnen bewijzen. Laten we er nu vooral voor zorgen dat die schotten straks niet - als vanzelf - opnieuw vorm krijgen." Voor de politiek heeft de minister een duidelijk signaal. "Wij moeten ervoor zorgen dat we twee werelden - die van de zorg en die van de lockdown - veel dichter bij elkaar brengen. Het is onze verdomde plicht om de bevolking te blijven sensibiliseren zodat jullie jullie werk deftig kunnen doen." Dat vergt eenheid van commando en van communicatie, benadrukte Vandenbroucke. "Ook in een ingewikkeld land als het onze. De verschillende taskforces - met die over de vaccinatiestrategie onder leiding van Dirk Ramaekers als nieuwste - moeten ervoor zorgen dat die ingewikkelde structuur in de backoffice blijft. De frontoffice moet zorgen voor eenheid in actie." Afsluiten deed hij met een woordje van hoop en perspectief. "Ik ben hoopvol voor het jaar dat komt. De warme solidariteit die we nu overal zien, zal ook met een vaccin dé sleutel zijn om zo snel mogelijk terug te keren naar een normaal leven. Want zich laten vaccineren, is niet alleen in je eigen belang, maar ook in het belang van wie je liefhebt, van al je vrienden en kennissen, en dus bij uitbreiding van de hele samenleving. Het is niet alleen een daad van solidariteit, het is een daad die een warme, open en vrije samenleving - waar we toch allemaal echt naar snakken na dit jaar - opnieuw echt mogelijk maakt. Die solidariteit, in combinatie met de enorme menselijke creativiteit, zal ons in staat stellen om het virus te overwinnen", besloot hij.