Al meer dan 126.000 Belgen engageerden zich om een maand lang geen alcohol te drinken. Dat is een indrukkend cijfer, zeker als je weet dat we als Belgen in Europa op de tweede plaats staan als het gaat om het aantal keer dat we een glas alcohol in de hand hebben[i]. Wat betreft de totale hoeveelheid drinkt de Belg gemiddeld ongeveer 11 à 12 liter (een grote emmer) pure alcohol per jaar, wat eerder rond het gemiddelde van de Europese Unie ligt[ii]
Het risico op kanker verandert tijdens zo een maand natuurlijk niet, maar kan wel op de lange termijn worden beïnvloed. Om te weten hoe dat risico kan veranderen, moeten we kijken naar het lange termijn drinkgedrag, en het risico van alcohol op zich.
Hoe verandert ons drinkpatroon op lange termijn? Een alcoholvrije maand bestaat al langer in andere landen, maar toch is er verbazend weinig onderzoek gedaan naar het drinkgedrag van deelnemers in de maanden ná hun alcohol vrije maand. Samen met de universiteit van Gent hopen we daar verandering in te brengen, door een bevraging vóór en geruime tijd ná de deelname te organiseren. Want vanuit kankerpreventie gaat het daar natuurlijk om: gaan we onze consumptie op de lange termijn verminderen? De weinige gegevens die bestaan, wijzen er wel op dat deelnemers ook zes maanden na een alcoholvrije maand nog minder drinken en bewuster met alcohol omgaan.
Dat is precies het doel van de Tournée Minérale, stilstaan bij je eigen alcoholgebruik, zodat je er nadien bewuster mee omgaat.
Maar hoe groot is dat risico dat we daarmee kunnen beinvloeden? Laten we duidelijk zijn, tabak is de belangrijkste vermijdbare oorzaak van kanker en het risico van alcohol is minder hoog. Maar alcohol is zeker niet onschuldig: in het Verenigd Koninkrijk zijn elk jaar 12,500 kankers te wijten aan alcohol (voor België bestaan zulke schattingen jammer genoeg nog niet)[iii]. Dat toont dat er een groot potentieel is voor preventie van alcohol gerelateerde kankers, maar het zeg niks over je persoonlijk risico. Daarvoor kun je beter kijken naar de relatieve risico's, en die zijn vooral voor mond- en keelkankers zeer hoog omdat het carcinogeen effect van alcohol en tabak synergisch werken. Bij mensen die zowel drinken als roken (het merendeel van de rokers) verhoogt het risico op mond- en keelkankers namelijk met een factor 30 of meer. Dat wil zeggen dat als een niet-rokende niet-drinker een risico van 1% heeft over een bepaalde periode, het risico voor de drinkende roker 30 keer hoger ligt, dus 30%.
Het risico bij de andere kankers is rechtevenredig met het alchol gebruik. Bijvoorbeeld, als een vrouw elke dag 1 standaardglas van eender welk type alcohol drinkt, dan verhoogt dat haar risico op borstkanker met een factor 1,12, en als ze er 3 drinkt dan verdriedubbeld dat naar een factor 1,36, enzovoort.[iv] Die factoren pas je vervolgens toe op het basisrisico.
Je kunt met een Tournee Minerale dus zeker het risico op kanker beinvloeden, maar het is zeker niet de bedoeling om iedereen te laten stoppen met drinken. Het is wel de bedoeling om eens stil te staan bij je eigen alcohol gebruik, en je te realiseren wat een dagelijks gegeven alcohol is. Ik zie mezelf als een zeer matige drinker, maar al in de eerste week van februari viel het ook mij op hoe vaak ik "nee" moest zeggen.
En dat is precies het doel van de Tournée Minérale, stilstaan bij je eigen alcohol gebruik, zodat je er nadien bewuster mee omgaat. En dat is ook de rol die we als zorgverlener kunnen spelen, het risico eenvoudig uitleggen zodat ook na februari de boodschap is: drink bewust en met mate.
[i] Gegevens uit de zevende ronde van de European Social Survey
[ii] Anderson P, Møller L, Galea G. (2012) Alcohol in the European Union. Kopenhagen: World Health Organisation
[iii] Parkin, DM., et al., Cancers attributable to the consumption of alcohol in the UK in 2010. Br J Cancer. 2011. 106(S2):S14- S18
[iv] Allen NE, Beral V, Casabonne D, et al. Moderate alcohol intake and cancer incidence in women. Journal of the National Cancer Institute 2009;101(5):296-305
Het risico op kanker verandert tijdens zo een maand natuurlijk niet, maar kan wel op de lange termijn worden beïnvloed. Om te weten hoe dat risico kan veranderen, moeten we kijken naar het lange termijn drinkgedrag, en het risico van alcohol op zich.Hoe verandert ons drinkpatroon op lange termijn? Een alcoholvrije maand bestaat al langer in andere landen, maar toch is er verbazend weinig onderzoek gedaan naar het drinkgedrag van deelnemers in de maanden ná hun alcohol vrije maand. Samen met de universiteit van Gent hopen we daar verandering in te brengen, door een bevraging vóór en geruime tijd ná de deelname te organiseren. Want vanuit kankerpreventie gaat het daar natuurlijk om: gaan we onze consumptie op de lange termijn verminderen? De weinige gegevens die bestaan, wijzen er wel op dat deelnemers ook zes maanden na een alcoholvrije maand nog minder drinken en bewuster met alcohol omgaan.Maar hoe groot is dat risico dat we daarmee kunnen beinvloeden? Laten we duidelijk zijn, tabak is de belangrijkste vermijdbare oorzaak van kanker en het risico van alcohol is minder hoog. Maar alcohol is zeker niet onschuldig: in het Verenigd Koninkrijk zijn elk jaar 12,500 kankers te wijten aan alcohol (voor België bestaan zulke schattingen jammer genoeg nog niet)[iii]. Dat toont dat er een groot potentieel is voor preventie van alcohol gerelateerde kankers, maar het zeg niks over je persoonlijk risico. Daarvoor kun je beter kijken naar de relatieve risico's, en die zijn vooral voor mond- en keelkankers zeer hoog omdat het carcinogeen effect van alcohol en tabak synergisch werken. Bij mensen die zowel drinken als roken (het merendeel van de rokers) verhoogt het risico op mond- en keelkankers namelijk met een factor 30 of meer. Dat wil zeggen dat als een niet-rokende niet-drinker een risico van 1% heeft over een bepaalde periode, het risico voor de drinkende roker 30 keer hoger ligt, dus 30%. Het risico bij de andere kankers is rechtevenredig met het alchol gebruik. Bijvoorbeeld, als een vrouw elke dag 1 standaardglas van eender welk type alcohol drinkt, dan verhoogt dat haar risico op borstkanker met een factor 1,12, en als ze er 3 drinkt dan verdriedubbeld dat naar een factor 1,36, enzovoort.[iv] Die factoren pas je vervolgens toe op het basisrisico.Je kunt met een Tournee Minerale dus zeker het risico op kanker beinvloeden, maar het is zeker niet de bedoeling om iedereen te laten stoppen met drinken. Het is wel de bedoeling om eens stil te staan bij je eigen alcohol gebruik, en je te realiseren wat een dagelijks gegeven alcohol is. Ik zie mezelf als een zeer matige drinker, maar al in de eerste week van februari viel het ook mij op hoe vaak ik "nee" moest zeggen.En dat is precies het doel van de Tournée Minérale, stilstaan bij je eigen alcohol gebruik, zodat je er nadien bewuster mee omgaat. En dat is ook de rol die we als zorgverlener kunnen spelen, het risico eenvoudig uitleggen zodat ook na februari de boodschap is: drink bewust en met mate.[i] Gegevens uit de zevende ronde van de European Social Survey[ii] Anderson P, Møller L, Galea G. (2012) Alcohol in the European Union. Kopenhagen: World Health Organisation[iii] Parkin, DM., et al., Cancers attributable to the consumption of alcohol in the UK in 2010. Br J Cancer. 2011. 106(S2):S14- S18[iv] Allen NE, Beral V, Casabonne D, et al. Moderate alcohol intake and cancer incidence in women. Journal of the National Cancer Institute 2009;101(5):296-305