Een barometer voor uw praktijkpremie?

"De barometers moeten de huisartsgeneeskunde in ons land future proof maken. Ze maken proactieve zorg mogelijk en vergroten nog de impact van ons elektronisch GMD", zo stelt Bert Vaes, hoofddocent huisartsgeneeskunde (ACHG Leuven) en huisarts in Hoeilaart. Hij leidde met de steun van het Riziv de ontwikkeling van de barometers. Maar wat houden die barometers dan in? "Het principe is audit én feedback", vertelt Vaes. De audits kent de arts zeker nog van de barometer voor de covidvaccinatie. Toen zorgden scripts ervoor dat de registratie in de dossiers werd verbeterd - dat de diagnose van bijvoorbeeld diabetes goed was aangegeven. "De huidige diabetesbarometer bouwt daarop voort. Voor een doctoraat ging een van onze afgestudeerde artsen, samen met het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg, na welke kwaliteitsindicatoren uit het EMD kunnen worden geëxtraheerd. Bij hoeveel van uw diabetespatiënten het afgelopen jaar het HbA1c werd bepaald, bijvoorbeeld - een procesindicator. En verder bijvoorbeeld hoeveel van uw diabetespatiënten jonger dan 70 jaar een HbA1c-gehalte hebben van hoogstens 7% - een uitkomstindicator. Zo zijn er verder queries ontwikkeld om te bepalen hoeveel diabetespatiënten het voorbije jaar een urineonderzoek hebben gekregen, of hun BMI is bepaald, hoe het staat met hun bloeddruk, enzovoort." "Stel dat je erop uitkomt dat 30% van je diabetespatiënten het voorbije jaar een urineonderzoek kregen. Is dat dan veel? Wat vertellen de richtlijnen daarover? Allicht dat het beter moet, maar zou jouw praktijk het echt slechter doen dan andere? Voor die feedback heb je een benchmark nodig, en moet je je eigen resultaten kunnen vergelijken met de andere praktijken in het land en in je streek." Daarom is het dus belangrijk dat zoveel mogelijk huisartsen meewerken aan de barometer en hun gegevens opladen in healthdata.be. Het visualisatieplatform healthstat bepaalt dan de gemiddelden voor België en Vlaanderen, voor de provincie en de eerstelijnszone waar de huisarts deel van uitmaakt, zodat die het eigen resultaat beter kan situeren. "Het blijkt dan misschien dat je met 30% voor het urineonderzoek beter scoort dan het gemiddelde - maar dat de 10% praktijken met het beste resultaat toch al bijna aan de helft van hun patiënten komen. Je zal het dan wellicht ook beter willen doen. Maar dan moet je weten wie de 70% patiënten zijn die geen urineonderzoek hebben gekregen - dat vertelt het statistiekje niet. Maar díe feedback zit wel in je dossier en kun je met een aparte follow-up-query er ook uithalen. De patiënten uit dat lijstje kun je dan aankruisen voor een reminder bij het volgende contact. Als je hopelijk binnenkort met een praktijkverpleegkundige kan samenwerken, kun je naar die patiënten misschien een uitnodigingsbrief sturen en afspreken hoe je het diabetesmanagement in de praktijk beter organiseert. Dat is populatiemanagement." "De diabetesbarometer is al van start gegaan en een eerste datacollecte vond plaats op 28 mei jl. Die datacollecte verloopt volledig automatisch als de praktijk zich voor de barometer heeft ingeschreven. De antibioticabarometer gaat dit najaar van start en focust op patiënten met luchtweginfecties en cystitis. Hoeveel patiënten kregen een diagnose? Hoeveel kregen daarvoor een antibioticavoorschrift? Was dat een eerstelijnsmiddel of een andere keuze? De queries zijn gebaseerd op een onderzoek van de Universiteit van Antwerpen dat in 2014 naging welke kwaliteitsindicatoren daarover uit het EMD kunnen worden geëxtraheerd. Die bevindingen werden ook al eerder uitgetest in Intego en met huisartsenwachtposten. Dat resulteert nu in een flink aantal queries om het dossier fijnmazig te kunnen bevragen, bijvoorbeeld ook per leeftijdsgroep. Healthdata.be herbergt tegenwoordig ook het onderzoeksnetwerk Intego. Dat dient eigenlijk als proeftuin voor de barometers: als de huisartsen die aan Intego deelnemen, vinden dat een specifieke bevraging goed loopt, kan die opgeschaald worden als barometer." Geregeld zouden er, met steun van het Riziv, nieuwe barometers bijkomen. "Artsen die deelnemen aan Intego, delen hun anoniem gemaakte patiëntgegevens met dit onderzoeksnetwerk van huisartsen. De barometers gaan zo ver niet: bij deelname eraan stuurt de huisarts louter statistiekjes door en geen patiëntengegevens. Wel vragen we voor deelname aan elke barometer een aantal gegevens over de praktijk op: contactgegevens, aantal artsen in de praktijk, aanwezigheid van een praktijkassistent, aantal wekelijkse patiëntencontacten,... Die praktijkgegevens dienen voor het wetenschappelijk onderzoek. We willen bijvoorbeeld analyseren welke ondersteuning huisartsenpraktijken verder nodig hebben voor proactieve zorg - maar dat zal verschillen naargelang de praktijkvorm en de grootte van de praktijk. Belangrijk is dat alleen de praktijk met haar inloggegevens de eigen statistieken te zien krijgt - niemand anders krijgt toegang tot dat microniveau. Beleidsinstanties als het Riziv, de zorgraden van de eerstelijnszones,... krijgen alleen algemenere statistieken te zien op een macro- of mesoniveau. Ze krijgen de cijfers die voor hun van belang zijn om de knelpunten bloot te leggen, om na te gaan welke acties ze kunnen ondernemen om de zorg te ondersteunen. De barometers zijn een hulpmiddel, in de eerste plaats voor de huisartsenpraktijken zelf. Ze dienen zeker niet om controle op artsen te voeren." "Voor het antibioticabeleid kregen artsen tot nu toe van het Riziv geregeld profielen - wat door vele artsen als een controle van bovenaf wordt ervaren. Voor de barometer ziet alleen de arts de gegevens over zijn praktijk in de databank. Als arts kun je het resultaat en de benchmark van je praktijk bovendien onmiddellijk zien na de datacollecte - je moet er geen drie jaar op wachten. Je kunt voor het bijsturen van het beleid eventueel nagaan over welke patiënten het precies gaat, want dat zit in uw dossier. Die gegevens heeft het Riziv uiteraard niet. Maar de Rizivprofielen zullen wellicht niet verdwijnen - ze bevatten complementaire informatie die je niet kunt terugvinden in het dossier van de arts." "Belangrijk om te vermelden, is ook dat deelname aan deze barometer amper enige tussenkomst van de arts vraagt. Het enige wat er moet gebeuren, is dat de praktijk zich aanmeldt om de barometer in het elektronisch dossier te activeren en dan de gevraagde praktijkgegevens invult. Het is niet meer zoals aanvankelijk bij de coronabarometer dat de arts nog gegevens moet overkopiëren in een e-form. Hij moet zelfs niet een automatisch ingevulde e-form nog eens bekijken en versturen. De datacollecte gebeurt op de achtergrond, zonder tussenkomst van de arts. Bij de diabetesbarometer vindt de datacollecte om het half jaar plaats - de volgende is gepland op 28 november 2023. Bij de antibioticabarometer zal de collecte om de drie maanden gebeuren bij de aanvang van het seizoen: 21 maart, 21 juni enzovoort. Wanneer een praktijk niet meer wenst deel te nemen, kan ze de barometer op elk moment weer desactiveren." "Bij deelname moet de arts zijn akkoord geven op een informed consent, dat uitlegt wat er met de data gebeurt. Dezelfde informatie kunnen deelnemers terugvinden in een informatiebrief die daarnaast kort maar gedetailleerd ingaat op zaken als de GDPR-vereisten (privacybescherming). Er gebeurt weliswaar wetenschappelijk onderzoek op de gegevens die de huisartsen aanleveren, maar alleen onderzoek in het belang van de huisartsen zelf." "Als de medicomut dit goedkeurt - en de reacties die we er opvingen, waren zeer positief - dan zou deelname aan minstens één barometer dit jaar nog meetellen als een onderdeel van de geïntegreerde praktijkpremie dat mee de omvang van het te ontvangen bedrag bepaalt. Alle softwareontwikkelaars zullen de queries in het EMD integreren - het Riziv betaalt hen daarvoor een vergoeding. Deelnemen kan tot 21 december, wanneer voor de antibioticabarometer de laatste collecte plaatsvindt. Aan het dossier van de huisarts zal een extra tabblad worden toegevoegd waarop die de resultaten van de praktijk en de benchmark in healthstat kan consulteren - de huisarts wordt in zijn dossier automatisch ingelogd in healthstat (Single Sign On). Komt het diabetesbeleid ter sprake op de praktijkbespreking, is er een LOK op komst over het antibioticabeleid? Je kan als voorbereiding zeer vlot de benchmark van de praktijk bekijken." "We willen de artsen stap voor stap in dit verhaal meenemen. Eerst zal de focus liggen op procesindicatoren zoals het aantal HbA1c-bepalingen. Later kunnen ook uitkomstindicatoren meer in de verf worden gezet. Eerst volstaat gewoon het deelnemen voor de praktijkpremie, maar later zal het Riziv daarvoor misschien navragen of de eigen resultaten ergens besproken werden in de praktijk of de LOK-groep. Natuurlijk is het de bedoeling dat artsen ook met de gegevens aan de slag gaan om de zorg in hun praktijk nog te verbeteren. Vanuit het ACHG Leuven zullen we dat proces zeker ook begeleiden met opleidingen, webinars,... Lokaal, in Zorgzaam Leuven bijvoorbeeld, zullen we de data gebruiken om samen met de huisartsenpraktijken verbetertrajecten op te zetten." "We willen in ons land evolueren naar meer geïntegreerde zorg. Om te bepalen met welke lokale proactieve acties we de gezondheidstoestand van de bevolking in onze eerstelijnszone kunnen verbeteren, zullen zorgraden kunnen werken met dashboards. Die worden gevoed met data uit de huisartsendossiers, de gegevensbanken van de ziekenfondsen, Sciensano, de apothekers, de ziekenhuizen,... Ze kunnen blootleggen waar in de regio de grootste zorgbehoeften liggen. Ze helpen monitoren of ondersteunende maatregelen resultaten opleveren. De huisarts ziet de gegevens daarbij als enige op microniveau, voor individuele patiënten. De huisartsenpraktijk krijgt met de barometers zo een hefboom in handen om in dat proactieve beleid en populatiemanagement een sturende rol op te nemen. Tijdens de covidcrisis is duidelijk gebleken welke belangrijke maatschappelijke rol huisartsenpraktijken spelen. De barometers in het elektronische GMD kunnen het maatschappelijke belang van de huisartsenzorg alleen maar sterker centraal stellen."