...

Of hier een specifieke reden voor is, vraag ik Katrijn Van Nieuwenhove, HR-verantwoordelijke van Rode Kruis-Vlaanderen. "Dat zou me verbazen", antwoordt ze. "Alleen vermoed ik dat men misschien een verkeerde inschatting maakt van het soort werk dat een donorarts doet. Men denkt wellicht dat de job nogal routineus is en weinig uitdaging kent, maar ik wil dat beeld graag bijstellen."Een telefoontje met huidig donorarts op campus Mechelen dr. Kristin Van Asch maakt duidelijk wat de functie zoal inhoudt. Dokter Van Asch legt me uit hoe een gemiddelde dag als donorarts eruitziet. Heel wat variatie toch, zo blijkt. Allereerst staat de donorarts in voor de selectie van donoren op basis van een medische vragenlijst over gezondheid (of ziekte), over risicogedrag en naar recente reizen naar het buitenland. Dat laatste is van belang voor de mogelijke overdracht van ziekteverwekkers die in bepaalde landen aanwezig zijn."Overigens is de aanwezigheid van deze of gene ziekte erg afhankelijk van tijd en plaats", gaat dr. Van Asch verder. Daarom precies moet een donorarts perfect op de hoogte zijn van de richtlijnen en van de voortdurende (soms zelfs wekelijkse) wijzigingen ervan in functie van de epidemiologie. Sterker nog, geeft dr. Van Asch aan, "onlangs werd de eerste lokale besmetting met het zikavirus vastgesteld in Zuid-Frankrijk." Een behoorlijke uitdaging voor de toekomst: het besef dat de opwarming van de aarde een directe impact heeft op de volksgezondheid.Andere (beleids)gevoelige materie moet een donorarts ook strikt in de gaten houden; zo wijzigde in 2018 de permanente uitsluiting van mannen die met andere mannen seks hebben (MSM) naar een insluiting, zij het met opschorting van twaalf maanden. Labo's zijn in de Rode Kruiscentra zelf aanwezig, en de meeste resultaten worden dan ook ter plekke geëvalueerd. Het kan gebeuren dat een donor niet meteen durft aan te geven dat hij/zij recent nog risicovol seksueel contact heeft gehad, maar dit achteraf pas digitaal of telefonisch meldt. Dr. Van Asch verzekert echter dat bloed waarop nog maar het minste vermoeden van besmetting rust, absoluut niet vrijgegeven wordt.Een donorarts moet verder, zo blijkt, ook een beetje over pedagogische en leidinggevende kwaliteiten beschikken. Hij/zij neemt immers ook de verantwoordelijkheid voor het opleiden en ondersteunen van collecte-artsen op zich, die op zelfstandige basis de donorselectie uitvoeren bij mobiele bloedinzamelingen en in de donorcentra. Bij mobiele bloedcollectes komt Rode Kruis-Vlaanderen naar gemeentes en bedrijven om er bloed af te nemen van wie zich daar vrijwillig aandient. De donorartsen werken volgens een weekschema waarbij er rekening gehouden wordt met de individuele voorkeuren. Zo nemen de donorartsen wekelijks ook deel aan de donorselectie op mobiele inzamelingen of in de donorcentra waarbij in acht wordt genomen of iemand al of niet 's avonds wenst te werken. In de donorcentra kan men ook terecht voor plasma- en bloedplaatjesdonaties. De toestellen hiervoor zijn te groot en te zwaar voor mobiele collectes, die zich dan ook enkel concentreren op de afname van bloed alleen."Wie als donorarts in Mechelen aan de slag gaat", zo deelt dr. Van Asch nog mee, "zal ook de opgave krijgen om als 'searchcoördinator' de donoren op de hoogte te brengen van mogelijke matches voor stamceldonatie." Als er een effectieve match optreedt, gebeurt deze afname evenwel in het ziekenhuis en steeds voor een anonieme ontvanger. Interessant is dat de methode voor de afname van stamcellen heel wat vereenvoudigd blijkt. Waar vroeger een voor de patiënt belastende beenmergpunctie nodig was, volstaat nu meestal een perifere afname via linker- en rechterarm."In elk geval kan veel van de nodige kennis en vaardigheden aangeleerd worden bij Rode Kruis-Vlaanderen", benadrukt rekruteerder Katrijn Van Nieuwenhove nog. Zo is het geen vereiste om al een (specifieke) opleiding hematologie achter de rug te hebben. De basisopleiding tot arts volstaat, maar kandidaten dienen uiteraard wel bereid te zijn de nodige expertise binnen het domein op te bouwen. "Van de donorarts wordt wel empathie en flexibiliteit verwacht, maar eigenlijk krijgt hij/zij haast uitsluitend gezonde patiënten te zien, wat een veel minder grote psychische belasting met zich mee brengt dan wanneer men als huisarts of specialist in een ziekenhuis werkt", benadrukt Van Nieuwenhove. Donorartsen hebben ook niet af te rekenen met onverwachte wachtoproepen buiten de normale werkuren, wat opnieuw meer mentale rust betekent. "Het is trouwens een optie om niet voltijds aan de slag te gaan, maar eerder een tijdsschema van 4/5de op te nemen."Wat wél van groot belang blijft, is dat de gezochte artsen integer en gewetensvol zijn als eindverantwoordelijken voor het waarborgen van veiligheid en kwaliteit. Dat hij/zij klant - of liever donorgericht - moet zijn, staat ook buiten kijf, en correct kunnen communiceren over delicate issues is eveneens een onontbeerlijke voorwaarde. Wie zich geroepen voelt, diene zich aan!