Het zijn de microben die het laatste woord zullen hebben. (Louis Pasteur)

Vergeet X-stralen, Fragile X syndrome en Generation X, hier is Disease X.

Disease X kan beschouwd worden als onbekende en onverwachte ziekte. Pathogenen die op dit ogenblik onbekend zijn, de Pathogens X, kunnen plots de kop opsteken en infecties bij de mens veroorzaken.

Deze mysterieuze Ziekte X is een term die in 2015 geïntroduceerd werd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om te verwijzen naar een hypothetische infectieziekte die in de toekomst zou kunnen opkomen, en een ernstige bedreiging voor de wereldgezondheid (pandemie) zou kunnen vormen.

Het concept Ziekte X benadrukt de noodzaak van global surveillance en paraatheid bij het omgaan met mogelijke uitbraken van nieuwe pathogenen. Het onderstreept het belang van onderzoek, het ontwikkelen van vaccins en behandelingen, en het versterken van gezondheidsmonitoringsystemen om te reageren op toekomstige pandemieën of epidemieën.

Er werd vanuit gegaan dat Ziekte X een zoönotische infectie met zeer virulent RNA-virus zou zijn. Het toeval - of zo u wil de ironie - wil dat dit juist allemaal juist vóór de COVID-pandemie plaatsvond.

Zeventig procent van de door de WHO geschatte 400 emerging diseases is zoönotisch van aard, met specifieke dierenreservoirs en/of overdracht door een resem insecten (Barrett, Genome Medicine, 2018; Banerjee et al., Health Science Reports, 2023).

Deze opkomende ziektes worden in ongeveer 54% van de gevallen veroorzaakt door bacteriën, 25% door virussen en prionen, 11 % door protozoa, 6% door fungi en tenslotte 3% door wormen. Er is 25 procent kans op een nieuwe pandemie veroorzaakt door 'Disease X' tijdens de volgende 10 jaar.

De lange WHO-waslijst was bedoeld om de 'gaten in de kennis' bloot te leggen. Zoönotische transmissie is multifactorieel en gebeurt op plaatsen waar mensen interactie hebben met verschillende zoogdieren (zoals de beruchte vleermuizen en apen), voornamelijk in Azië, centraal Afrika en regio's in Latijns-Amerika (Banerjee et al., 2023). Wat betreft zoönosen, dient de kennis vergroot te worden voor wat betreft gastheer, virus- en omgevingsfactoren (Lawrence et al., Current Opinion in Virology, 2023).

Er is 25 procent kans op een nieuwe pandemie veroorzaakt door 'Disease X' tijdens de volgende 10 jaar.

Was SARS CoV-2 de eerste Ziekte X? Volgens Jiang en Shi is dat inderdaad het geval (Virologica Sinica, 2020). Hoewel, voorheen waren er vanzelfsprekend al outbreaks van Spaanse griep, Influenza H1N1 en H5N1, SARS en MERS, Zika (ZIKV), Nipah (NiV), mazelen, mpox, Lassa fever, Hantavirus Pulmonary Syndrome, Ebola (EBOV), etc.

In 2023 en 2024 kwam de zeer ernstige hemorragische koorts veroorzaakt door de Marburgvirussen (MARV) in de schijnwerpers te staan (Mitu & Islam, 2024). Er kwam een waarschuwing van de WHO. De WHO stelt dat de ziekte van Marburg een verwaarloosde tropische ziekte is, voor wat betreft fondsen, studies en bewustzijn (Srivastava et al., Health Science Reports; 2023). Ze is geen onmiddellijke bedreiging in niet-endemische gebieden. Toch moeten de lokale en internationale volksgezondheidsinstanties alert zijn om de kwetsbare groepen en uiteindelijk de wereldbevolking te vrijwaren van deze bloederige ziekte (Srivastava et al., 2023).

De SARS-CoV-2 pandemie dient eerst en vooral een wakeup call te zijn. We moeten onze kennis vergroten en ons aanpassen als respons op de volgende Ziekte X. Op geen enkele pandemie werd tot op heden goed geanticipeerd (Mitu & Islam, Environmental Health Insights, 2024). Een holistische aanpak is sowieso essentieel (Mipatrini et al., Eur J Publ Health, 2022).

Zonder laboratoria, zijn wetenschappers als soldaten zonder wapens. (Louis Pasteur)

Het zijn de microben die het laatste woord zullen hebben. (Louis Pasteur)Vergeet X-stralen, Fragile X syndrome en Generation X, hier is Disease X. Disease X kan beschouwd worden als onbekende en onverwachte ziekte. Pathogenen die op dit ogenblik onbekend zijn, de Pathogens X, kunnen plots de kop opsteken en infecties bij de mens veroorzaken. Deze mysterieuze Ziekte X is een term die in 2015 geïntroduceerd werd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om te verwijzen naar een hypothetische infectieziekte die in de toekomst zou kunnen opkomen, en een ernstige bedreiging voor de wereldgezondheid (pandemie) zou kunnen vormen. Het concept Ziekte X benadrukt de noodzaak van global surveillance en paraatheid bij het omgaan met mogelijke uitbraken van nieuwe pathogenen. Het onderstreept het belang van onderzoek, het ontwikkelen van vaccins en behandelingen, en het versterken van gezondheidsmonitoringsystemen om te reageren op toekomstige pandemieën of epidemieën. Er werd vanuit gegaan dat Ziekte X een zoönotische infectie met zeer virulent RNA-virus zou zijn. Het toeval - of zo u wil de ironie - wil dat dit juist allemaal juist vóór de COVID-pandemie plaatsvond. Zeventig procent van de door de WHO geschatte 400 emerging diseases is zoönotisch van aard, met specifieke dierenreservoirs en/of overdracht door een resem insecten (Barrett, Genome Medicine, 2018; Banerjee et al., Health Science Reports, 2023). Deze opkomende ziektes worden in ongeveer 54% van de gevallen veroorzaakt door bacteriën, 25% door virussen en prionen, 11 % door protozoa, 6% door fungi en tenslotte 3% door wormen. Er is 25 procent kans op een nieuwe pandemie veroorzaakt door 'Disease X' tijdens de volgende 10 jaar. De lange WHO-waslijst was bedoeld om de 'gaten in de kennis' bloot te leggen. Zoönotische transmissie is multifactorieel en gebeurt op plaatsen waar mensen interactie hebben met verschillende zoogdieren (zoals de beruchte vleermuizen en apen), voornamelijk in Azië, centraal Afrika en regio's in Latijns-Amerika (Banerjee et al., 2023). Wat betreft zoönosen, dient de kennis vergroot te worden voor wat betreft gastheer, virus- en omgevingsfactoren (Lawrence et al., Current Opinion in Virology, 2023).Was SARS CoV-2 de eerste Ziekte X? Volgens Jiang en Shi is dat inderdaad het geval (Virologica Sinica, 2020). Hoewel, voorheen waren er vanzelfsprekend al outbreaks van Spaanse griep, Influenza H1N1 en H5N1, SARS en MERS, Zika (ZIKV), Nipah (NiV), mazelen, mpox, Lassa fever, Hantavirus Pulmonary Syndrome, Ebola (EBOV), etc.In 2023 en 2024 kwam de zeer ernstige hemorragische koorts veroorzaakt door de Marburgvirussen (MARV) in de schijnwerpers te staan (Mitu & Islam, 2024). Er kwam een waarschuwing van de WHO. De WHO stelt dat de ziekte van Marburg een verwaarloosde tropische ziekte is, voor wat betreft fondsen, studies en bewustzijn (Srivastava et al., Health Science Reports; 2023). Ze is geen onmiddellijke bedreiging in niet-endemische gebieden. Toch moeten de lokale en internationale volksgezondheidsinstanties alert zijn om de kwetsbare groepen en uiteindelijk de wereldbevolking te vrijwaren van deze bloederige ziekte (Srivastava et al., 2023). De SARS-CoV-2 pandemie dient eerst en vooral een wakeup call te zijn. We moeten onze kennis vergroten en ons aanpassen als respons op de volgende Ziekte X. Op geen enkele pandemie werd tot op heden goed geanticipeerd (Mitu & Islam, Environmental Health Insights, 2024). Een holistische aanpak is sowieso essentieel (Mipatrini et al., Eur J Publ Health, 2022). Zonder laboratoria, zijn wetenschappers als soldaten zonder wapens. (Louis Pasteur)