...

Het kopstukkendebat tijdens het symposium Medische Wereld 2024 aan de VUB kabbelde rustig naar zijn einde toen de ethische thema's abortus en euthanasie als laatste van vier thema's aan bod kwamen. Plots hing er spanning in de zaal en werd CD&V een soort boksbal voor de drie andere Vlaamse Vivaldi-partners. De relatief onbekende Liesbet Sommen (CD&V, tweede plaats Europa) maakte meteen duidelijk dat haar partij voorzichtig open staat voor een verlenging van de termijn om een abortus te kunnen uitvoeren. Voor de christendemocraten is - behalve bij verkrachting en incest - veertien weken de absolute grens. Open Vld, Vooruit en Groen willen de termijn optrekken tot achttien weken en krijgen hiervoor bijval van PVDA. N-VA en Vlaams Belang zitten eerder op de lijn van CD&V.DwarsliggersTenzij er een grote verrassing in de maak is, wordt de termijn echter niet aangepast voor de verkiezingen. Het regeerakkoord bepaalt immers dat er consensus binnen de meerderheidspartijen moet bestaan over ethische thema's en dat parlementsleden niet worden vrijgelaten om te stemmen. "Het rapport dat de pluralistische groep experten opstelde, is uitermate interessant en duidelijk. Het is onaanvaardbaar dat dit niet tot een akkoord heeft geleid omdat één partij niet wil springen", zei minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit), hierin bijgetreden door zijn voorgangster Maggie De Block (Open Vld): "CD&V ligt steeds dwars bij ethische thema's." Minister Petra De Sutter (Groen) vond dat CD&V het regeerakkoord heeft misbruikt: "We voelen ons gegijzeld in een discussie tussen wetenschap en dogma."Versoepeling?Hoewel het water tussen CD&V en de andere meerderheidspartijen veel dieper is in het abortusdebat dan in de discussie over een versoepeling van de euthanasiewetgeving, laaiden de emoties hier nog hoger op. De uitspraak van Liesbet Sommen dat euthanasie bij dementie bespreekbaar is en dat CD&V openstaat voor een wetswijziging, werkte als een rode lap op een stier. Vooral Maggie De Block reageerde met een verwijzing naar het overlijden van haar moeder die aan dementie leed, erg scherp en emotioneel: "De autonomie en het zelfbeschikkingsrecht mogen voor Open Vld zelfs in de grondwet worden opgenomen." Open Vld, Vooruit en Groen maakten alvast duidelijk in een eventueel volgende regering geen ethische blokkering meer te willen zien. Voor een genuanceerde tussenkomst zorgde Frieda Gijbels (N-VA): "Ik heb veel begrip voor euthanasie bij dementie, maar het is uitermate complex om het in wetgeving te gieten."De ethische discussies ontlokte analist Dave Sinardet de vaststelling dat de levensbeschouwelijke breuklijn nog steeds nadrukkelijk aanwezig is in de politiek. "Zal een volgende regering het parlement vrij laten stemmen? CD&V zal er opnieuw een breekpunt van maken bij consensus te beslissen. Ik verwacht dan ook in de volgende legislatuur weinig vooruitgang in de ethische discussies."RegionalistHet debat over de staatshervorming leverde weinig verrassingen op. N-VA en Vlaams Belang willen liever vandaag dan morgen het volledige gezondheidsbeleid, inclusief de financiering, van het federale niveau weghalen. De meerderheidspartijen zijn - met meerdere nuanceverschillen - eerder terughoudend. "Ik ben ten gronde een regionalist", stelde Frank Vandenbroucke. "Er zijn echter andere prioriteiten dan een staatshervorming die een implementatietijd heeft van minstens tien jaar. Bovendien leiden holle slogans en een gebrek aan visie op een modern gezondheidsbeleid niet tot oplossingen." Ook voor Petra De Sutter is een staatshervorming geen prioriteit. "Er moeten wel dringende problemen worden aangepakt. Een splitsing van de sociale zekerheid is voor ons sowieso onbespreekbaar. CD&V is voorstander van een verdere regionalisering van de gezondheidszorg. "Maar je weet dat er een Franstalig 'non' te horen zal zijn. We gaan het land hiervoor niet blokkeren", zei Liesbet Sommen. "We pleiten wel voor een financieringssysteem dat werkt met dotaties." Dat voorstel werd op zijn beurt resoluut afgeschoten door Maggie De Block: "Je moet niet knoeien met het Riziv-budget. Dotaties zijn niet aan de orde." Sofie Merckx (PVDA) was - weinig verrassend - voorstander van het opnieuw federaal maken van het volledige gezondheidsbeleid, inclusief preventie en de eerstelijnszorg. "De splitsing kost mensenlevens."