Deze namiddag (20.11.19) was er in het Vlaams Parlement een parlementaire vraag betreffende het onderwerp dat vele Vlaamse aspirant-geneeskundestudenten met argusogen volgen, en waarbij we als ouders zoeken naar een politieke oplossing voor deze geslaagde maar ongunstig gerangschikte studenten van het toegangsexamen van juli 2019 (https://www.vlaamsparlement.be/plenaire-vergaderingen/1339700/verslag/1345256). Om een goed zicht te krijgen op de ernst en omvang van deze problematiek, is het noodzakelijk van verschillende feiten die niet of onvoldoende aan bod kwamen, toe te lichten en te duiden. Een politieke oplossing kan maar vorm krijgen en gedragen worden, als men bereid is rekening te houden met alle - bij voorkeur, objectieve - feiten en argumenten. Daartoe dienen deze feiten en argumenten de politici te bereiken, vandaar dan ook dit schrijven.
WAT VRAGEN WE?
A. Een decreetswijziging of politieke beslissing waarbij alle geslaagden van 2019 mogen starten en de Vlaamse student zijn gelijke faire kansen krijgt
B. Door van het toegekende en nog te bepalen quotum van 2020, maximaal 286 plaatsen te voorzien voor deze groep van ongunstig gerangschikten
WAT IS ONS DOEL?
De Vlaamse student zijn gelijke faire kansen geven net zoals de Waalse student, om als geslaagde voor het toegangsexamen in juli 2019, zonder nieuw toegangsexamen te starten met de geneeskundestudies in september 2020, en dit door van het toegekende federale quotum voor Vlaanderen voor 2020, voldoende plaatsen te voorzien voor deze groep ongunstig gerangschikten. Het aantal studenten dat in aanmerking komt voor deze voorafname bedraagt maximaal 286, maar zal ruim lager liggen gezien sommigen zullen verdergaan in de richting die men nu aan het volgen is, naast een 14-tal Nederlanders die hier ook toe behoren en mogelijks niet gaan starten.
Dit alles met respecteren van het federaal voor Vlaanderen vastliggend quotum: m.a.w. we vragen geen extra riziv-nummers federaal te creëren dan toebedeeld, in tegenstelling met Wallonië.
HOE KAN DE VLAAMSE EN DE FEDERALE OVERHEID DIT DOEN?
Een politieke beslissing in het Vlaams Parlement waarbij het vastgelegde federale quotum voor 2020 éénmalig wordt verhoogd met het aantal geslaagden maar ongunstig gerangschikten, is de oplossing die Wallonië al jaren eenzijdig en zonder de minste contestatie, en met hulp van de federale overheid uitvoert. In dit geval vragen we dan ook éénmalig aan de federale overheid dat men het jarenlange unilateraal bijcreëren van riziv-nummers enkel voor de Waalse studenten, éénmalig compenseert door een beperkte extra toekenning van de riziv-nummers voor deze groep. Voor de federale overheid wordt dit een nuloperatie, want de éénmalig te creëren riziv-nummers langs Vlaamse zijde dient gecompenseerd te worden door max. 286 starters minder toe te laten volgend jaar in Wallonië: gezien men de 2 laatste jaren alleen al 1038 (635 in 2018 en 403 in 2019) riziv-nummers zomaar surplus gekregen heeft, is deze eenmalige vraag te verantwoorden.
Wat we vragen is een concretisering van het Vlaams regeerakkoord waar onze vraag duidelijk werd opgenomen en perfect hierin past:
"Wat de artsenquota betreft zijn we als Vlaamse gemeenschap, inzake de riziv-nummers afhankelijk van de federale regering. We blijven als Vlaanderen eisen dat er een correcte verdeling van de riziv-nummers is tussen de gemeenschappen en er een aflossing komt van het in het verleden door de Franse gemeenschap opgebouwde overtal. Tegelijk richt Vlaanderen een eigen Vlaame planningscommissie op om de Vlaamse zorgnoden te bepalen. Op basis van deze adviezen zal het aantal studenten dat toegelaten wordt tot de opleiding arts en tandarts worden bepaald en niet langer op basis van het federale advies dat Vlaanderen al twintig jaar als enige opvolgt."
WAAROM IS ONZE VRAAG RECHTVAARDIG?
A. Al 22 jaar, sinds 1997, is er een ingangsexamen en wordt dit beleid ENKEL door Vlaanderen gevolgd. Vlaanderen heeft het quotum > 20 jaar nooit overschreden: in concreto is er een tegoed van minimaal 1000-tal riziv-nummers voor de Vlaamse student
B. Al 22 jaar wordt er structureel en stelselmatig een ruim te grote groep studenten toegelaten in Wallonië, jaar op jaar opnieuw, met totale negatie van het toegekende quotum
Wallonië heeft een overtal van minimaal 1500 tot 3000 riziv-nummers, daar waar ze volgens de federale regels in principe dit jaar (2019) recht hadden op 0 nummers ipv de 505: zonder schaamte doen ze daar dit jaar opnieuw eens 453 bovenop (953).
Ondanks de politieke afspraak uit 2017 waarin Wallonië over 15 jaar tijd het overschot diende weg te werken! Het toen voor Wallonië bepaalde quotum van 505 was louter om de Waalse geneeskundefaculteiten leefbaar te houden gezien hun quotum in principe 0 is! In plaats van wegwerken en dus MINDER te laten starten, werd het quotum zowel in 2018 als in 2019 met het dubbele overschreden: jaar na jaar vergroot de gap ipv te verkleinen!
Waalse politici verdedigen unaniem en zonder blozen deze Waalse keuzes, meer nog minister Morreale, Waals gezondheidsminister verklaart in DE SPECIALIST van 7/11/2019: "Vlaanderen weigert om de federale quota te volgen met het voorwendsel dat de Franstaligen die niet respecteren". Er is geen enkel besef en aanwijzing dat ze hun politiek in 2020 zullen veranderen.
Waar zijn onze Vlaamse politici en wie verdedigt onze Vlaamse zonen en dochters? Wie zou er Vlaanderen laten excelleren?
Als er geen signaal komt, dan heeft Wallonië geen enkele reden om hun jarenlange koers, die gedoogd werd door het federale beleid, te wijzigen. Dit is een blanco cheque voor Wallonië. Dit voedt alleen maar het politiek extremisme.
C. 22 jaar lang moeten enkel Vlaamse jongeren hun droom om arts te worden laten varen door een streng ingangsexamen en hakbijlquotum.
Al 22 jaar lang zijn er in Vlaanderen aspirant-geneeskundestudenten en hun gezinnen die teleurgesteld achterblijven.
Meer bepaald in 2019 is er duidelijke schending van het gelijkheidsprincipe ten aanzien van de Vlaamse student gezien die èn ingangsexamen gedaan heeft èn geslaagd was, maar toch niet kan starten daar waar dubbel zoveel kandidaten dan toegelaten mogen starten in Wallonië.
In hetzelfde land waarbij de Riziv-nummers federaal worden toegekend, dienen dezelfde principes gehanteerd te worden voor Vlaanderen en Wallonië.
CONCREET: 453 teveel starters in Wallonië die riziv-nummer zullen krijgen! Tegenover 286 Vlaamse jongeren die geslaagd zijn en niet mogen starten en geen riziv-nummer zullen krijgen. Dit betekent : toekennen riziv-nummers buiten contingent aan ENKEL Waalse artsen en niet aan Vlaamse artsen!
De federale overheid heeft via minister DE BLOCK hierin een verpletterende verantwoordelijkheid. Zij had verzekerd dat er GEEN riziv-nummers meer zouden toegekend worden zonder efficiënte filter, maar toch op 12/4/19 heeft ministerraad beslist om EXTRA riziv-nummers te geven aan de Franstaligen in 2019 en 2020 ZONDER DAARAAN BINDENDE VOORWAARDEN TE KOPPELEN. Dit KB is er gekomen zonder enige garantie op efficiënte filter. De Planningscommissie Medisch Aanbod heeft een advies gegeven tot het toekennen van overtallige riziv-nummers eveneens zonder hieraan gekoppelde filter, wat indruist tegen de voorgaande adviezen. Dit creëert een precedent en bevoordeelt (nog maar eens) de Waalse student. Nochtans gaat het om Belgische wetgeving die geldt voor beide gemeenschappen!
We vragen de federale overheid het jarenlange unilateraal...
D. Men heeft in Vlaanderen geen rekening gehouden met de impact op de mens achter de cijfers: soms hallucinant wat de impact is van geslaagd, doch ongunstig gerangschikt. Getuigenissen van deze fragiele jongvolwassenen maken duidelijke dat dit veel verder gaat dan velen aannemen: men zit in een rouwproces, gefnuikt in de kiem, zelfs karakterieel veranderend, twijfelend aan zichzelf en ontgoocheld in de oncontesteerbare onrechtvaardigheid tov hun Waalse mede-studenten voor eenzelfde doel in ditzelfde land.
WAAROM IS ONZE VRAAG OOK NOG TE VERANTWOORDEN?
A. DE NODEN KUNNEN IN VLAANDEREN (en Brusselse rand) NIET WORDEN INGEVULD zoals o.a. blijkt uit :
- 228 vd 298 Vlaamse gemeenten zijn huisartsenarm (officiële recentste cijfers van Agentschap Zorg en Gezondheid)
- planningsbureau: er is een daling van aantal huisartsen met 4% en aantal artsen 60plussers steeg van 12 naar 24% (tussen 204 en 2016) en zullen massaal op pensioen gaan, daar waar de bevolking met rasse schreden vergrijst en medische zorgen zal nodig hebben.
- 30% drop-out van de huisartsen na 5 à 10 jaar (Prof. dr. Roy Remmen 25/4/19) met ook aanzienlijke drop-out bij de specialisten
- dure headhunterbureaus worden aangesproken voor vinden buitenlandse specialisten die geen Nederlands spreken
- de wachttijden voor afspraak bij specialist lopen op en worden bevestigd zowel door een studie van de overheid (zie verder) als nog belangrijker door de patiënt (zie verder: radio 2-programma 'De Inspecteur' van 07.10.19)
- Brussel wordt overspoeld door artsen uit het zuiden van het land waardoor zorg in het Nederlands in Brussel dramatisch wordt
... bijcreëren van riziv-nummers enkel voor de Waalse studenten éénmalig te compenseren door een beperkte extra toekenning van riziv-nummers voor Vlaamse geslaagden die ongunstig gerangschikt zijn
- Artsen uit het buitenland: 12% in 2017, dit zij 7606 artsen !!-> kunnen zomaar starten bovenop het zogezegde onwrikbare quotum voor onze Vlaamse jongeren
B.DE STRUCTURELE ONGELIJKHEID VAN HET INGANGSEXAMEN
De discriminatie wordt nog versterkt door volgende objectieve fundamentele ongelijkheden:
Vlaanderen:
- niet alle geslaagden mogen starten
- maar 1 keer examen (geen herkansing)
- strikt volgen aantal starters volgens federaal opgelegd quotum
Wallonië:
- alle geslaagden mogen starten
- men kan 2x deelnemen aan examen (herkansing)
- dubbel aantal starters volgens federaal opgelegd quotum (= 505 in 2018 en2019)
C. HET DRAAGVLAK IS ER WAT ONS BETREFT o.a. bepaalde syndicaten en de patiënt bekennen duidelijk kleur :
- grootste huisartsenvereniging van België, Domus Medica, steunt ons in deze vraag: ik citeer uit persbericht van 17.09.19
"Brede consensus, lippendienst bewijzen aan de kwestie en vervolgens diep zuchten ... Het volstaat niet langer. Na jaren 'klagen en zagen' - eerst omdat de Franstalige gemeenschap geen toelatingsproef wou organiseren en daarna omdat ze geen rangschikking wou instellen - is aan de politici en beleidslieden om de koe bij de horens te vatten en daarvoor alle mogelijke politieke hefbomen in te zetten. Wat ons betreft moet - in afwachting van beterschap aan de zijde van de Franstalige minister van (hoger) onderwijs - alvast worden overwogen om alle kandidaat -geneeskundestudenten die voor de Nederlandstalige toelatingsproef slaagden, alsnog te laten starten met de opleiding waarvan ze dromen en niet alleen de gunstig gerangschikten."
Niks zo dwaas om iemand zes jaar geneeskunde te laten studeren en dan te moeten zeggen dat hij of zij geen Riziv-nummer kan krijgen. Het principe van een toelatingsproef of een numerus fixus vecht Domus Medica dus niet aan, maar de toestand die we nú kennen, getuigt van Vlaams masochisme. Zodra alle Belgen gelijk zijn voor de wet, gaan we keihard door op de weg naar duurzame, betaalbare, kwaliteitsvolle zorg."
- het SVH, Syndicaat van Vlaamse Huisartsen, steunt van in het begin onze actie zowel in woorden als in daden
- de realiteit vandaag op het medisch terrein creëert ons inziens een draagvlak. Vaak wordt in dit debat de stem vergeten van diegenen waarvoor we het allemaal doen, onze patiënten. De stem van de patiënt kwam aan bod in het radio 2-programma 'De inspecteur' van 7/10/19: dit toont de huidige onweerlegbare gevolgen voor de patiënt elke dag opniew: 3 weken, 3 maanden, 3 jaar, de wachtlijsten om een afspraak te kunnen maken bij een specialist zijn vaak lang. Volgens een studie van de overheid moet 38% van de patiënten meer dan twee weken wachten. Wat doe je dan als het dringend is? https://radio2.be/de-inspecteur/3-jaar-wachten-voor-je-een-afspraak-krijgt-bij-een-specialist-wat-als-het-dringend-is?fbclid=IwAR2wcBcCW32Aod62zM1NM-9VXVWBFau_tL47zrewOldWQ_dgS1sF-Iw2isc
VOLGENDE BEKOMMERNISSEN DELEN WE VOLLEDIG EN WENSEN WE DUIDELIJK STANDPUNT IN TE NEMEN
1/geen rechtsonzekerheid creëren: voor elke starter moet ook een riziv-nummer beschikbaar gesteld worden op het einde van de studie, zodat er geen rechtsonzekerheid is voor de startende geneeskundestudent op het einde van de opleiding en hij wel degelijk de geneeskunde kan uitoefenen in België.
Hoe ken men rechtsonzekerheid prediken voor de Vlaamse student als je weet dat net Wallonië massaal de rechtsonzekerheid heeft weten weg te werken door het federale beleid van o.a. minister De Block met toekennen extra riziv-nummers.
2/niet loslaten van de federale quota: wij zijn voor behoud van de federale quota -> de rekening moet kloppen, in ons voorstel klopt de rekening perfect doordat Wallonië eenmalig minder starters heeft en Vlaanderen eenmalig beperkt meer starters, zodat het eindcijfer klopt en het federale quotum perfect gerespecteerd wordt
3/niet in Waalse toestanden verzeild geraken: we vragen hier een éénmalige beperkte maatregel (cfr. 286 tov 453 overstarters in Wallonië alleen al in 2019, los van de 21 voorgaande jaren) voor start studie in 2020, in afwachting van herziening van het federaal quotum dat rekening houdt met de realiteit op het terrein en toepassing op beide landsdelen. Dit staat volledig los van de Waalse toestanden waar 20 jaar lang ongebreidelde toegang was tot de studie en de laatste 2 jaar dubbel aantal dan quota werd toegelaten. De nieuwe Vlaamse planningscommissie zal hierop toezien dat dit niet gebeurt.
WAT IN TOEKOMST ZEKER WENSELIJK IS:
1. Subquota bepalen: we gaan volledig akkoord om via subquota de verdeling te sturen van de artsen in de verschillende disciplines om een betere verhouding huisarts/specialist te bekomen en om weg te werken waar teveel specialisten zijn en aan te vullen waar er te weinig zijn. Deze subquota lossen echter niets op aan het probleem van discriminatie van de ongunstig gerangschikten van 2019.
2. Vlaamse planningscommissie: we gaan volledig akkoord met de doelstelling van de Vlaamse planningscommissie om de Vlaamse zorgnoden te bepalen. Alleen komt die te laat om nog een quotumaanpassing te doen voor het toegangsexamen van juli 2020.
3. Voorstel: herzien van het examensysteem zodat het statuut geslaagd maar ongunstig gerangschikt definitief verdwijnt. Dit zal de psychische impact op de studenten alleen maar ten goede komen. We stellen voor om enkel geslaagd/niet-geslaagd te hanteren, gezien het niet-geslaagd zijn veel meer toelaat om dit een plaats te geven en aan iets anders te beginnen.
WAT MET DE TANDARTSEN :
We komen ook op voor de ongunstig gerangschikte tandartsen. Hier geldt dezelfde ongelijke behandeling.
DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE POLITICI gaat verder dan hierboven beschreven :
We zijn er ons van bewust dat een politieke oplossing de meest wenselijke en meest democratische oplossing is. De juridische procedure die zal worden opgestart doordat er op heden geen politiek initiatief genomen wordt, zorgt ervoor - gezien deze nominatief dient te gebeuren - dat maar een gedeelte van de ongunstig gerangschikten kunnen procederen. Ook daarom is het aangewezen dat de Vlaamse politici niet ongewild zorgen voor 'klassengeneeskunde', en kunnen ze via een politieke beslissing ervoor zorgen dat ook de minder begoede aspirant-geneeskundestudent niet wordt vergeten.
EEN POLITIEKE BESLISSING MET GUNSTIG GEVOLG VOOR ONZE ONGUNSTIG GERANGSCHIKTEN ZORGT VOOR EEN DIRECTE STOPZETTING VAN DE JURIDISCHE PROCEDURE