Het was wel een bommetje. Voor de mensen die niet op blinde ondergrondse dieren jagen op zondagavond, even een woordje uitleg. De Mol, u weet wel, die ene saboteur in een groep 'gewone' mensen die onder deskundige leiding van de immer met gekruiste armen staande Gilles De Coster een paar weken lang een bepaalde regio onveilig maken (deze keer de Canarische Eilanden), had toch wel weer een nooit eerder geziene plottwist. De mol zelf, jawel, stapte uit het programma. De eerste reflex is: "Hmmm, begin van een opdracht." Maar niets was minder waar.
Gekraakt onder de druk, die onlosmakelijk verbonden is met het mollen en saboteren. Een combinatie van faalangst, tunnelvisie en perfectionisme, brachten de mol ertoe de handdoek in de ring te gooien. Het moet meer dan een klein paniekske geweest zijn bij de makers van het programma, want zelfs de meest zieke geest bedenkt dit scenario niet op voorhand. En dan is het improviseren, communiceren en een nieuwe mol kiezen.
De schoonheid waarmee deze hele fase in het spel ook in beeld werd gebracht is bewonderenswaardig. Het daarop volgend gesprek in Café De Mol, met Lieven Scheire, was even mooi. De erkenning in de ogen van Lieven, die dit als trigger zag om te getuigen over zijn eigen demonen, was van een ontroerende aard.
Zoals Dieter Coppens eigenhandig de beeldvorming rond zowel mensen met het syndroom van Down als mensen met jongdementie in zijn laatste programma een positieve wending gaf, zo is deze passage uit De Mol meer bepalend voor het beeld rond mentale gezondheid dan eender welke overheidscampagne.
Deze passage uit De Mol is meer bepalend voor het beeld rond mentale gezondheid dan eender welke overheidscampagne
Het is makkelijk lacherig te doen over iemand die kraakt onder de druk. Het is moeilijk om dit mooi in beeld te brengen. Recentelijk was er nog zo'n - zij het dan iets minder ernstig - episode in het programma De Verraders, waar - spoiler alert - Loïc, als een van de verraders compleet paranoia werd, en spelgewijs en onbewust zichzelf opofferde om zo uit het spel te worden gezet wegens het overtreden van de regels. Gekraakt onder de druk. In de nabeschouwing werd er wat nogal vlotjes over gegaan. Misschien iets te vlot...?
De maatschappelijke verantwoordelijkheid van de mediasector groeit met de jaren. Zeker als het aankomt op beeldvorming. Misschien wordt het ook tijd om de hele sector van mentale gezondheidszorg iets meer op te waarderen.
Een groot ziekenhuis heeft ongeveer een vijftigtal specialismen onder dak, waarvan er één bezig is met het mentale, en dan vaak als het heel erg mis gaat: de psychiatrie. Het gros van de anderen focussen op het fysieke.
Psychologen kunnen niet op tijd in de bres springen, waardoor ruimte gelaten wordt voor mensen die zichzelf uitgeroepen hebben tot zelfverklaarde guru, om het woord lifestyle coach niet te gebruiken. Je mag uiteraard niet iedereen over dezelfde kam scheren en er zijn fantastische mensen die goed onderbouwd hiermee aan de slag gaan.
Maar het aantal mensen, die op basis van een eigen ervaring en een paar avonden cursus andere mensen willen bijstaan is niet meer bij te houden. Ervaringsdeskundigen. Praten met een gelijkgestemde ziel kan helpen, maar of dit dan therapie is? Het is niet omdat je ooit je voet gebroken hebt, dat je een bordje 'Orthopedist' aan de deur gaat hangen. Maar in mentale gezondheidszorg blijkbaar wel. Vreemd.
Er is nog werk aan de winkel voor de beeldvorming rond mentale gezondheidszorg. En als daarvoor een mol in de bres moet springen, dan is dat in dank aangenomen. Mooie televisie, trouwens. Benieuwd wie nu verder de loodzware taak op zijn of haar schouders geworpen krijgt. De Mol, begot.