De koning van de toendra

De Rangifer tarandus is de koning van de toendra, één van de grote ecoregio's van de planeet. In deze steppe zonder bomen vindt het rendier lage vegetatie als grassen, mossen en vooral korstmossen, zijn geliefkoosde voedsel. Als de toendra bedekt is met sneeuw en ijs, maken de dieren met hun hoeven een opening om zo hun diepvrieshapjes te bereiken. De bodem is gedurende minstens de helft van het jaar bevroren of met sneeuw bedekt. Tijdens de zomer ontdooit enkel de bovenste laag van de bodem, tot 30 à 60 centimeter boven de permafrost.Door evolutie heeft het rendier ogen die aangepast zijn aan de arctische habitat. Het lichtweerkaatsende tapetum lucidum zorgt ervoor dat hun ogen van kleur veranderen naargelang de seizoenen. In de zomer reflecteert het tapetum lucidum geel licht, in de winter blauw licht. Daardoor worden de ogen naar schatting 1.000 tot 10.000 keer gevoeliger voor licht.Denk niet automatisch als u een rendier met een gewei ziet dat het om een mannelijk dier gaat. Vrouwtjes van deze cervidae of hertachtigen hebben net zo goed een gewei. Na een dracht van 210 tot 240 dagen wordt telkens één kalf geboren. In Eurazië werd het rendier reeds lang geleden gedomesticeerd. Noordelijke volkeren als de Sami en de Tsjoektsjen houden de dieren voor hun vlees en soms ook voor hun melk. De rendieren vormen de hoeksteen van de Sami-bevolking. In het arctische klimaat zorgen ze voor transport, warmte, voedsel en kleding. Er zijn naar schatting een kleine 100.000 Sami in de noordelijke regionen van Finland, Zweden, Noorwegen en Rusland, waarvan een aanzienlijk deel vandaag nog steeds leeft van rendieren hoeden.De Sami worden beschouwd als het laatste oervolk van Europa. De rendierboerderijen in Lapland staan tegenwoordig vaak open voor toeristen. Zo kan je in een typische tipi kennismaken met de unieke cultuur van de rendier herders. Rond het haardvuur geniet je van suovas, sneetjes rendiervlees gerookt boven het houtvuur, met een broodje bessenjam. Gezeten op rendiervel luister je naar de verhalen van de Sami. Zo zal je ook ontdekken dat het verhaal van de Kerstman die op een slede door rendieren getrokken wordt, niet waar is.