Het verder versterken van de eerstelijnsgeneeskunde, we vinden het allemaal broodnodig. Terecht!
Ik ben ervan overtuigd dat een goede huisarts een gatekeeper kan zijn om soms onnodige (maar lucratieve) ziekenhuisopnames te vermijden en om op die manier ook de druk binnen de ziekenhuizen beheersbaar te houden.
Hij of zij kan met een goede dosis mensenkennis, wetenschap, pragmatiek en een kennis over de context van de situatie een ongeruste patiënt tot rust brengen.
Op dit moment worden in heel wat ziekenhuizen bedden of ganse afdelingen gesloten. Er is geen tekort aan bedden, wel aan (deskundige) handen aan die bedden. Het fenomeen is niet ongewoon in verlofperiodes, maar het zal iets zijn waar we in de toekomst, ook buiten de zomermaanden, meer rekening mee moeten houden. In het grootste Nederlandse ziekenhuis werkt het operatiekwartier nooit op volle capaciteit. Niet bij gebrek aan pathologie, bij gebrek aan verpleegkundigen.
De huisarts kan bovendien ook als gatekeeper het principe van de juiste zorg op de juiste plaats helpen te bewaken.
Er zijn natuurlijk wel enkele voorwaarden aan verbonden. Een van de belangrijkste voorwaarden lijkt mij te zijn dat de huisarts zijn/haar patiënt in de brede zin van het woord moet kennen. De huisarts moet bovendien voldoende toegankelijk zijn.
Ik wil graag even inzoomen op deze twee voorwaarden vanuit een aantal persoonlijke ervaringen. Het kan casuïstiek zijn.
Vooreerst moet ik meegeven dat ik lange tijd het geluk had een goede huisarts te hebben. Sinds hij enige tijd geleden op rust ging, ben ik zoekende.
Ik wil een huisarts die medisch 'mee' is, die me mee betrekt in m'n eventuele behandeling, die me 'coacht' in het streven naar een zo lang mogelijk gezond leven. Die ook aan huis zal komen als het me niet (meer) lukt om tot daar te gaan. Het lijken me vrij basale verwachtingen, maar ze blijken niet zo eenvoudig te zijn.
De voorbije twee jaren deed ik een aantal nieuwe jonge huisartsen aan. Ik zoek bewust jonge huisartsen op in de hoop dat ik daarmee de komende 30-40 jaar terug goed zit.
Hoe kan je nu goede huisartsengeneeskunde uitoefenen als je geen interesse toont in de context en omgeving van de patiënt?
Wat me telkens opvalt, is dat er bijzonder weinig interesse is in de mens achter het probleem. Geen enkele van de 4-5 huisartsen vroeg me naar m'n gezinssituatie, naar ernstige antecedenten, naar m'n werkomstandigheden. Als ik dat opmerk, begin ik tijdens de consultatie al wat ongemakkelijk op m'n stoel te schuiven. Ik laat dan bewust enkele medische termen vallen in de veronderstelling dat er iets aan de overkant van het bureau zal getriggerd worden om door te vragen. Helaas.
De enige vraag die een van de huisartsen me op het einde van de consultatie stelde was of hij mijn GMD mocht overnemen. Toch enige blijk van interesse...
Hoe kan je nu goede huisartsengeneeskunde uitoefenen als je geen interesse toont in de context en omgeving van de patiënt? Degradeer jezelf toch niet tot een voorschrijver van attesten, denk ik dan.
Toegankelijkheid is een volgend issue. De nieuwe generatie huisartsen is volledig mee in het aanbieden van online afspraken. Gelukkig, ik kan een slot boeken en hoef de huisarts hiervoor niet meer te storen. Niets vervelender voor een patiënt trouwens als je drie keer je verhaal opnieuw moet brengen omdat een telefoon het gesprek onderbreekt.
Toen ik recent even keek in een jonge groepspraktijk zag ik dat voor de volgende twee weken geen slot meer vrij was. Twee weken wachttijd, bij elk van de vier artsen in die groepspraktijk.
Ik veronderstel dat je dan bij acute zaken toch weer de telefoon neemt en de arts stoort of gewoon naar de spoedgevallendienst van het ziekenhuis trekt. Een artikel van de VRT lijkt dit trouwens te bevestigen, de spoeddiensten zien meer en meer patiënten en het aandeel 'huisartsengeneeskunde' neemt toe.
Was mijn oude huisarts deel van een uitstervend ras en zijn mijn verwachtingen naar de nieuwe generatie te hoog?