De reorganisatie van de eerstelijnszorg staat al jaren bovenaan de prioriteitenlijst van de Vlaamse Regering. Dat deze hervorming ook sterk leeft onder de diverse actoren in de eerste lijn bewees de druk bijgewoonde conferentie begin dit jaar, waar minister Jo Vandeurzen zijn nieuwe plannen voorstelde. Een positief onthaalde visie, maar met de nodige vraagtekens op vlak van haalbaarheid en praktische invulling.
In de juiste richting...
Naast een opwaardering van de mantelzorger stelt de beleidsvisie van Vandeurzen de patiënt centraal: hij bepaalt in alle vrijheid zijn levens- en zorgdoelen én de samenstelling van zijn zorgteam, inclusief de zorgcoördinator. Het is aan de maatschappelijke diensten van de ziekenfondsen om deze coördinatie op te nemen en zo dé toegangspoort te vormen voor geïntegreerde zorg in Vlaanderen. Zij regelen de zorg voor de patiënt, op maat van zijn wensen en behoeften. Het is daarbij belangrijk dat die verschillende zorgactoren, waaronder huisartsen en maatschappelijk werkers, op gelijke voet samenwerken, met respect voor elkaars expertise.
...maar niet zonder gevaren
De patiënt moet een beroep kunnen doen op alle zorgaanbieders, zonder rekening te houden met de bestaande zuilen
Die centrale positie van de patiënt brengt natuurlijk een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Zal de patiënt voldoende ondersteuning krijgen om die nieuwe visie in de praktijk te brengen? En zal die nieuwe focus op de lokale structuren de aandacht voor health literacy, gezondheidspromotie en preventie op alle niveaus (via de LOGO's) niet doen verslappen? Het is namelijk bewezen dat die elementen net een gunstig effect hebben op zowel de gezondheid van de mensen als de uitgaven in de sociale zekerheid.
In het huidige budgettaire kader is efficiëntie in de gezondheidszorg bovendien essentieel. Rijmt dat wel met de opstart van ongeveer zestig lokale zorgraden, waarin alle stakeholders vertegenwoordigd moeten zijn? En kunnen zij wel goed functioneren zonder bijkomende centen? De huisartsen nemen het bestuur van die zorgraden dan wel in handen, maar ze vallen niettemin onder de regie van (meerdere) lokale besturen. Fragiele samenwerkingsverbanden dus, gezien de realiteit van tijdelijke coalities. Bovendien bestaat het gevaar dat deze nieuwe structuur verdere verzuiling in de hand werkt en zo de toegankelijkheid tot de zorg, gebaseerd op keuzevrijheid, in het gedrang brengt. De patiënt moet namelijk een beroep kunnen doen op alle zorgaanbieders, zonder rekening te houden met de bestaande zuilen.
Vlaanderen leeft bovendien niet op een eiland en moet afstemmen met de evoluties op het federale niveau en met Brussel. Kortom, overleg en samenwerking met alle Belgische actoren zijn noodzakelijk, naast een duidelijke visie voor onze hoofdstad die in de nieuwe plannen amper aanwezig is.
De kolossale tanker 'eerste lijn' heeft het anker gelicht, maar nog niet het ruime sop gekozen. Welke koers zal hij varen en wat is de eindbestemming? Alle hens aan dek om hem niet vroegtijdig te laten stranden!
In de juiste richting...Naast een opwaardering van de mantelzorger stelt de beleidsvisie van Vandeurzen de patiënt centraal: hij bepaalt in alle vrijheid zijn levens- en zorgdoelen én de samenstelling van zijn zorgteam, inclusief de zorgcoördinator. Het is aan de maatschappelijke diensten van de ziekenfondsen om deze coördinatie op te nemen en zo dé toegangspoort te vormen voor geïntegreerde zorg in Vlaanderen. Zij regelen de zorg voor de patiënt, op maat van zijn wensen en behoeften. Het is daarbij belangrijk dat die verschillende zorgactoren, waaronder huisartsen en maatschappelijk werkers, op gelijke voet samenwerken, met respect voor elkaars expertise. ...maar niet zonder gevarenDie centrale positie van de patiënt brengt natuurlijk een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Zal de patiënt voldoende ondersteuning krijgen om die nieuwe visie in de praktijk te brengen? En zal die nieuwe focus op de lokale structuren de aandacht voor health literacy, gezondheidspromotie en preventie op alle niveaus (via de LOGO's) niet doen verslappen? Het is namelijk bewezen dat die elementen net een gunstig effect hebben op zowel de gezondheid van de mensen als de uitgaven in de sociale zekerheid. In het huidige budgettaire kader is efficiëntie in de gezondheidszorg bovendien essentieel. Rijmt dat wel met de opstart van ongeveer zestig lokale zorgraden, waarin alle stakeholders vertegenwoordigd moeten zijn? En kunnen zij wel goed functioneren zonder bijkomende centen? De huisartsen nemen het bestuur van die zorgraden dan wel in handen, maar ze vallen niettemin onder de regie van (meerdere) lokale besturen. Fragiele samenwerkingsverbanden dus, gezien de realiteit van tijdelijke coalities. Bovendien bestaat het gevaar dat deze nieuwe structuur verdere verzuiling in de hand werkt en zo de toegankelijkheid tot de zorg, gebaseerd op keuzevrijheid, in het gedrang brengt. De patiënt moet namelijk een beroep kunnen doen op alle zorgaanbieders, zonder rekening te houden met de bestaande zuilen. Vlaanderen leeft bovendien niet op een eiland en moet afstemmen met de evoluties op het federale niveau en met Brussel. Kortom, overleg en samenwerking met alle Belgische actoren zijn noodzakelijk, naast een duidelijke visie voor onze hoofdstad die in de nieuwe plannen amper aanwezig is. De kolossale tanker 'eerste lijn' heeft het anker gelicht, maar nog niet het ruime sop gekozen. Welke koers zal hij varen en wat is de eindbestemming? Alle hens aan dek om hem niet vroegtijdig te laten stranden!
