Onder het mom van het bestrijden van misbruik riskeert de nu al dramatische zorg voor mensen zonder papieren nog moeilijker te worden. Dat klinkt abstract, maar dat is het niet voor de zwangere vrouw die medische hulp geweigerd wordt omdat beslist werd dat zwanger zijn niet-levensbedreigend is en ze dus haar plan kan trekken.
Minister Ducarme (MR) wil de medische hulp verstrengen omdat er volgens hem te veel misbruik is. Maar nu blijkt dat Ducarmes' bron voor die conclusie gebaseerd is op foutief onderzoek.
Ter verfrissing: dringende medische hulp (DMH) is een procedure die de toegang tot zorg regelt voor mensen met een irregulier verblijfsstatuut. Ducarmes' conclusie dat er 'te veel misbruik' is, baseert hij op een rapport van een medisch adviseur uit 2016. Die analyseerde 200 medische dossiers en concludeerde dat er in 12 gevallen sprake was van misbruik.
Nu wijzen we er eerst en vooral graag op dat 12 gevallen 6% uitmaakt van het totaal: bezwaarlijk 'massaal misbruik' te noemen. Maar bovendien blijkt dat de adviseur een verkeerde definitie hanteerde om de medische dossiers te analyseren. En daar kunnen we als artsen, professoren en academici niet mee lachen.
De zorg die Belgische artsen verlenen aan mensen zonder papieren is wel degelijk in overeenstemming met de wet
De correcte definitie is gebaseerd op het Koninklijk Besluit van 1996. Daarin staat dat de Dringende Medische Hulp -in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden- betrekking heeft op alle medische, preventieve en curatieve zorgen. In het KCE-rapport - dat is een grondig expertenrapport over de dringende medische hulp- werd het speciaal nog eens extra benadrukt: "Het is belangrijk de Dringende Medische Hulp niet te verwarren met de gewone "dringende medische hulp".
Blijkbaar heeft de adviseur noch het Koninklijk besluit, noch het expertenrapport doorgenomen en de zorgen die niet dringend waren, netjes als "misbruik" bestempeld. Hierbij ging het ondermeer over vijf gevallen van chronische lage rugpijn, één arthroscopie bij een 70-jarige persoon en twee aangeboren misvormingen.
Conclusie: de zorg die Belgische artsen verlenen is wel degelijk in overeenstemming met de wet. Wat ons wél zorgen baart is dat een rapport van een medisch adviseur die een verkeerde definitie hanteert, vele malen meer gewicht krijgt dan een stevig doorploegd expertenrapport van de KCE dat een gevalideerde methodologie hanteerde.
Jammer genoeg hangen ook Ducarmes' andere aangehaalde argumenten met flink wat haken en ogen aaneen. Medische Hulp voor mensen zonder papieren een te grote kostenpost? Op dit moment vertegenwoordigt de begroting van de DMH slechts 0,2% van de kosten het totale zorgbudget en dat bij een bevolking die amper 1% van de totale Belgische bevolking vertegenwoordigt. Bovendien blijkt dat de individuele kost van mensen die gebruik maken van de Dringende Medische hulp 24,5% lager ligt dan die van een 'gewone' verzekerde Belgische burger.
We wijzen er graag op dat 12 gevallen 6% uitmaakt van het totaal: bezwaarlijk 'massaal misbruik' te noemen
Massaal misbruik en medisch toerisme door de mensen zonder papieren? Slechts 10 tot 20% van de personen zonder wettig verblijf maakte in 2013 gebruik van de medische hulp, tegenover 90% van de Belgische bevolking.
Een hervorming om eens stevig te besparen? In het rapport 'Cost of exclusion from healthcare' blijkt dat het eenvoudigweg verlenen van toegang tot zorg een stuk minder kost in vergelijking met zorg op de spoed, de plek waar zieke mensen uiteindelijk terechtkomen nadat ze structureel werden uitgesloten van zorg.
Ducarme legt met z'n hervormingsidee ten slotte ook nog eens de richtlijnen van de Raad van Europa naast zich neer. Die vraagt nadrukkelijk aan de lidstaten om toegang te verlenen aan fundamentele grondrechten van irreguliere migranten, waaronder medische zorg.
Wat een restrictie wel zal doen is het nog verder bemoeilijken van het werk van de artsen en de organisaties die deze precaire bevolking helpen. De deskundigen die hebben deelgenomen aan het KCE-rapport moeten betrokken worden bij de hervorming van de Dringende Medische Hulp.
Wat een restrictie wel zal doen, is het nog verder bemoeilijken van het werk van de artsen en de organisaties die deze precaire bevolking helpen
Alleen een echte studie met een gevalideerde methode, en niet een rapport van één enkele arts die een verkeerde definitie heeft gebruikt, kan als basis dienen voor een wetswijziging. Zoniet worden we binnenkort geconfronteerd met dramatische menselijke situaties.
Xavier de Béthune (Dokters van de Wereld), prof. Lieven Annemans (UGent), prof. em. Jan De Maeseneer (UGent), prof. Erika Vlieghe (UZ Antwerpen), prof. Ignaas Devisch (UGent) en 95-tal andere artsen en academi protesteren tegen de wet van minister Ducarme.