...

De komst van varianten heeft de situatie enigszins veranderd, weet prof. Lechien: "De omikron- variant onderscheidt zich van de alfa- en de deltavariant door een veel lagere incidentie van reukstoornissen: slechts 30% versus 50-85% met de andere varianten (1). De cijfers variëren naargelang de populatie. Aziaten hebben bijvoorbeeld ter hoogte van de reukspleet minder ace2-receptoren dan wij. De omikronvariant veroorzaakt vooral rinitisklachten, met neusverstopping en neusloop. Mijn indruk is ook dat de deltavariant meer parosmie (afwijkende geurpercepties) veroorzaakt dan de vorige varianten, maar daarover zijn geen studies beschikbaar." De NKO-arts wijst op de verwarring die - ook bij artsen - bestaat tussen de reuk- en de smaakzin: "De smaakzin detecteert alles wat zoet, zout, zuur of bitter is. De reukzin neemt geuren waren. Met de combinatie van de twee signalen kunnen de hersenen identi- ficeren wat we in de mond hebben. Daarom denken mensen soms dat ze de smaakzin verloren hebben, terwijl er in werkelijkheid wat schort met de reukzin. De smaakzin blijft bij covid-19 nooit lang gestoord: in twee jaar tijd heb ik hem nooit bij iemand langer dan twee weken zien verdwijnen." Bij de meeste patiënten herstelt de reukzin zich in een tijdspanne van een maand. Preliminaire resultaten van prof. Lechien wijzen uit dat revalidatie het herstel kan bespoedigen. Voorwaarde is wel dat de patiënt naar een voorwerp of product kijkt terwijl hij de geur ervan opsnuift. Hij kijkt bijvoorbeeld naar zijn kopje terwijl hij de geur van de koffie waarneemt. "We hebben beseft dat personen die met gesloten ogen proberen te revalideren, eigenlijk problemen krijgen: ze nemen opnieuw geuren waar, maar kunnen er niets mee associëren. Het is dus belangrijk met open ogen te oefenen." De revalidatie vindt plaats met geuren uit het dagelijkse leven. "Het aanprijzen van essentiële oliën voor revalidatie is naar mijn gevoel zuivere marketing. De bedoeling van de oefeningen is immers de patiënt geuren aan te bieden om er hem opnieuw mee vertrouwd te maken. Het heeft dus geen zin om te oefenen met essentiële oliën van lavendel en jasmijn, tenzij dat geuren zijn waarmee de patiënt dagelijks in aanraking komt. Voor de meeste mensen zijn dagelijkse geuren veeleer die van koffie of kruiden die men in de keuken gebruikt. Dat moet men absoluut voor ogen houden", benadrukt de NKO-arts. Bij 1% tot 10% van de patiënten ontstaat een chronische reukstoornis (een stoornis die meer dan zes maanden aanhoudt). Sommige teams ondernemen pogingen om hen te behandelen met plaatjesrijk plasma (PRP). "De resultaten zijn zeer beloftevol, werkelijk indrukwekkend", stelt prof. Lechien geestdriftig. "Het idee komt uit de sportgeneeskunde. Als een atleet chronische tendinitis of knieproblemen heeft, kan men hem behandelen met zijn eigen bloedplaatjes, die rijk zijn aan groei- en herstelfactoren. Het middel wordt in de zone van het letsel geïnjecteerd. Een studie die werd uitgevoerd aan de universiteit van Stanford (VS) heeft trouwens drie jaar geleden - voor de coronaepidemie - al aangetoond dat deze behandeling nut kon hebben bij de behandeling van reukstoornissen veroorzaakt door virussen zoals het griepvirus." "Younès Steffens, een van mijn assistenten, heeft in het Sint-Pieters-ziekenhuis in Brussel een studie op touw gezet om de doeltreffendheid en veiligheid van PRP-injecties na te gaan bij 36 patiënten die sinds minstens één jaar een reukstoornis hadden na een episode van covid-19. De ernst van de stoornis werd objectief beoordeeld. De patiënten werden in twee groepen verdeeld: een controlegroep en een groep patiënten die in iedere reukspleet een injectie met PRP kregen. Na één maand wezen de resultaten op een veel sneller herstel in de PRP-groep." Er traden geen bijwerkingen op. De studie is als preprint beschikbaar op Medrxiv (2). "De resultaten zijn des te interessanter omdat ze die van een eerdere studie bevestigen. We zijn intussen gestart met het gebruik van PRP in het Epicura-ziekenhuis van Baudour. Ik heb PRP ingespoten bij een dertigtal patiënten die al meer dan zes maanden aan een reukstoornis leden. Ik houd daarbij rekening met de ernst van de situatie. Een patiënt met een ernstige anosmie (gewijzigde geur van het eten), die tien kilo lichaamsgewicht verloren heeft en antidepressiva moet nemen, komt in aanmerking, omdat er duidelijke aanwijzingen zijn voor een ongunstige invloed op de levenskwaliteit. PRP-injecties zijn geen wondermiddel, maar betekenen toch een hele stap vooruit", geeft prof. Lechien nog mee.