'Blauwe Maandag' is niet zomaar een maandag waar we tegenop zien, maar zou, volgens een volledig onwetenschappelijke formule, de meest sombere dag zijn van het jaar. Blue Monday zou zelf steeds de derde maandag van het nieuwe jaar zijn.
Dit volstrekte onzinnige gegeven is de aanleiding geweest voor het oprichten van een heus 'depressiegala' in Nederland; een benefietavond waar cabaretiers en (ervarings)deskundigen de aandacht op depressie richten. De initiatiefnemers zijn onder andere twee psychiaters die niet alleen de kwetsbaarheid maar ook de kracht van mensen met een depressie willen benadrukken. Een mooie staaltje van psycho-educatie gekoppeld aan het emanciperen van de patiënt en het brengt nog eens geld op voor de goede zaak. Dat past perfect in de rol van health advocate.
Minder goed gekend
De Nederlandse vertaling 'gezondheidsbevorderaar' klinkt gelukkig wat beter en behoort tot een van de zeven CANMED-rollen waar de huidige opleiding op gestoeld is. Medisch deskundige, communicator, academicus, beroepsbeoefenaar, samenwerker en organisator zijn beter gekend. De zevende rol van gezondheidsbevorderaar is minder goed gekend dus/want deze komt ook maar weinig aan bod in de huidige opleiding. Een gemiste kans want deze rol is juist gericht op het voorkomen van ziekten; de gezondheidsbevorderaar gebruikt zijn expertise en invloed om samen te werken met de maatschappij en patiëntenpopulaties om de gezondheid te verbeteren. Door een (te) grote focus op genezen, denken we misschien niet genoeg na of en hoe we meer rond preventie kunnen werken?
Drie fasen van preventie
Preventie is namelijk een koepelbegrip met een drietal fasen. Op gebied van primaire preventie (voorkomen dat iemand ziek wordt) schiet de medische wereld zeker te kort. Artsen komen vaak pas aan bod als iemand al ziek is, maar dan is de periode van primaire preventie al voorbij. Toch kunnen we nog aan primaire preventie doen als we bijvoorbeeld dan verder vragen naar de familieleden. Tenslotte worden vele ziektes veroorzaakt of verergert door genetische en familiale omstandigheden waarbij preventieve acties nog een verschil kunnen maken.
Het Depressiegala is een mooi voorbeeld van hoe artsen als gezondheidsbevorderaars hun medische expertise en invloed kunnen aanwenden
Beter zijn we in secundaire preventie: het vroegtijdig opsporen van reeds aanwezige doch (sub)klinische ziektebeelden. De succesvolle screeningsacties in de oncologie mogen als voorbeelden dienen. Helaas is er nog werk aan de winkel in vele andere disciplines.
Maar ook voor tertiaire preventie is er verbeteringsruimte waarbij de doelstelling is om de zieke mens zoveel mogelijk in zijn functioneren te doen herstellen door complicaties te vermijden en negatieve gevolgen van de ziekte te verminderen. We staren ons geregeld vast op de medische complicaties en gevolgen (en doen daar goed werk mee hoor) maar vergeten de gevolgen voor de werksituatie, de verandering in relationele banden en de emotionele gevolgen van ziek zijn. De principes van de herstelbeweging in de psychiatrie zijn hier een uitstekend 'preventief' voorbeeld van: de patiënt en zijn/haar beleving staat centraal en de arts is hierbij van ondersteunende rol.
Een initiatief zoals het Depressiegala is een mooi voorbeeld voor artsen hoe we als gezondheidsbevorderaars onze medische expertise en invloed kunnen aanwenden voor onze patiënten en onze hopelijk-niet-toekomstige patiënten. Maar laten we dit vooral niet alleen doen op die ene Blauwe Maandag.
Dit volstrekte onzinnige gegeven is de aanleiding geweest voor het oprichten van een heus 'depressiegala' in Nederland; een benefietavond waar cabaretiers en (ervarings)deskundigen de aandacht op depressie richten. De initiatiefnemers zijn onder andere twee psychiaters die niet alleen de kwetsbaarheid maar ook de kracht van mensen met een depressie willen benadrukken. Een mooie staaltje van psycho-educatie gekoppeld aan het emanciperen van de patiënt en het brengt nog eens geld op voor de goede zaak. Dat past perfect in de rol van health advocate. Minder goed gekendDe Nederlandse vertaling 'gezondheidsbevorderaar' klinkt gelukkig wat beter en behoort tot een van de zeven CANMED-rollen waar de huidige opleiding op gestoeld is. Medisch deskundige, communicator, academicus, beroepsbeoefenaar, samenwerker en organisator zijn beter gekend. De zevende rol van gezondheidsbevorderaar is minder goed gekend dus/want deze komt ook maar weinig aan bod in de huidige opleiding. Een gemiste kans want deze rol is juist gericht op het voorkomen van ziekten; de gezondheidsbevorderaar gebruikt zijn expertise en invloed om samen te werken met de maatschappij en patiëntenpopulaties om de gezondheid te verbeteren. Door een (te) grote focus op genezen, denken we misschien niet genoeg na of en hoe we meer rond preventie kunnen werken?Drie fasen van preventiePreventie is namelijk een koepelbegrip met een drietal fasen. Op gebied van primaire preventie (voorkomen dat iemand ziek wordt) schiet de medische wereld zeker te kort. Artsen komen vaak pas aan bod als iemand al ziek is, maar dan is de periode van primaire preventie al voorbij. Toch kunnen we nog aan primaire preventie doen als we bijvoorbeeld dan verder vragen naar de familieleden. Tenslotte worden vele ziektes veroorzaakt of verergert door genetische en familiale omstandigheden waarbij preventieve acties nog een verschil kunnen maken.Beter zijn we in secundaire preventie: het vroegtijdig opsporen van reeds aanwezige doch (sub)klinische ziektebeelden. De succesvolle screeningsacties in de oncologie mogen als voorbeelden dienen. Helaas is er nog werk aan de winkel in vele andere disciplines.Maar ook voor tertiaire preventie is er verbeteringsruimte waarbij de doelstelling is om de zieke mens zoveel mogelijk in zijn functioneren te doen herstellen door complicaties te vermijden en negatieve gevolgen van de ziekte te verminderen. We staren ons geregeld vast op de medische complicaties en gevolgen (en doen daar goed werk mee hoor) maar vergeten de gevolgen voor de werksituatie, de verandering in relationele banden en de emotionele gevolgen van ziek zijn. De principes van de herstelbeweging in de psychiatrie zijn hier een uitstekend 'preventief' voorbeeld van: de patiënt en zijn/haar beleving staat centraal en de arts is hierbij van ondersteunende rol.Een initiatief zoals het Depressiegala is een mooi voorbeeld voor artsen hoe we als gezondheidsbevorderaars onze medische expertise en invloed kunnen aanwenden voor onze patiënten en onze hopelijk-niet-toekomstige patiënten. Maar laten we dit vooral niet alleen doen op die ene Blauwe Maandag.