De drie grote bevolkingsonderzoeken die op dit moment in Vlaanderen gebeuren - naar borstkanker, baarmoederhalskanker en colonkanker - missen hun doel niet. Meer nog: door het Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker is de incidentie van stadium 1-colonkanker met meer dan 20 procent gestegen. Goed nieuws omdat dit betekent dat er snel ingegrepen kan worden, al is er nog verbetering mogelijk.
...
Door deze nieuwe cijfers situeert colonkanker zich bij de mannen nu op de tweede plaats (na prostaatkanker) en heeft het longkanker bij mannen naar de derde plaats geduwd. Bij vrouwen blijft dikkedarmkanker de tweede meest frequente tumor.Wat echter het meest opvalt, is de forse stijging van type I-colonkankers die in Vlaanderen worden gedetecteerd. "Deze stijging is vooral toe te schrijven aan het Vlaams bevolkingsonderzoek naar colonkanker dat in 2013 is gestart", verduidelijkt voorvechter dr. Luc Colemont. Vroege detectie colonkanker"Het detecteren in een vroeg stadium van colonkanker betekent een minder belastende therapie, veel minder leed voor de patiënt en zijn familie en een forse besparing voor onze gezondheidszorg." Wie de grafiek bekijkt met de incidentie van dikkedarmkanker in Vlaanderen, Brussel en Wallonië ziet voor Vlaanderen een afgetekende hoge piek in de geviseerde leeftijdsgroep.Alle reden tot tevredenheid, maar de lat wordt hoog gelegd en de resultaten moeten nog beter, vinden zowel dr. Patrick Martens van het Centrum voor Kankeropsporing (CvKO) en Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen. De doelgroep van deze opsporing zijn mannen en vrouwen tussen 56 en 74 jaar, met een tweejaarlijkse frequentie. De respons is het hoogst in Limburg (57,7%) en het laagst in Vlaams-Brabant (45,1%). De kankerdetectiegraad in situ was 5,1 per duizend, de kankerdetectiegraad invasieve kankers was 5,2 per duizend en de adenomadetectiegraad 32,6 per duizend. Dat alleen al bewijst dat de deelname aan het bevolkingsonderzoek de kans om voorstadia of vroege stadia van dikkedarmkanker wel degelijk vergroot. Bij de meest recente screening werd bij 7,8% een afwijkend resultaat gevonden.ColoscopieAlleen zit er een probleem bij de opvolging. "We zien dat 82% van diegenen die een afwijkend resultaat hebben overgaan tot een coloscopie. Dat lijkt hoog, maar dat wil vooral zeggen dat 18% het niét doet. Bovendien zien we dat die opvolging nog eens bij 5,5% onvolledig gebeurt..Komt daar bovenop dat de tijd tussen detectie en coloscopie veel te lang is", stelt dr. Martens vast. "Wij zullen dus snel werk moeten maken met de zoektocht naar de reden waarom mensen geen of niet het beste vervolgonderzoek krijgen. Wacht de patiënt te lang? Of heb je in Vlaanderen te weinig mogelijkheden om snel een coloscopie te krijgen?"BorstkankerHet meest gekende bevolkingsonderzoek is het borstonderzoek voor vrouwen tussen 50 en 69 jaar. Met 15 jaar ervaring is dit onderzoek goed gekend bij de bevolking, al blijft het opvallen dat - net zoals bij de andere bevolkingsonderzoeken - laaggeschoolden en mensen van allochtone afkomst de boot te vaak missen. Qua responsgraad steekt Limburg (61%) ook hier met kop en schouders boven de andere provincies uit. Haast een op de twee vrouwen die een uitnodiging gekregen hebben, gingen daar op in, maar een aantal vrouwen liet zich buiten het kader van het bevolkingsonderzoek screenen waardoor op dit moment 64% van de doelgroep bereikt wordt. Goed nieuws is alvast dat de screening in de afgelopen 15 jaar veel accurater is geworden, met minder vals positieve resultaten. Meer dan drie op de vier vrouwen met borstkanker krijgen een borstsparende operatie.Baarmoederhalskanker252.762 vrouwen tussen 25 en 64 jaar werden uitgenodigd voor een driejaarlijks uitstrijkje. 28 procent van de vrouwen liet zich na die brief onderzoeken, maar het aantal vrouwen dat zich laat screenen, ligt op 60% aangezien behoorlijk wat vrouwen zich buiten het bevolkingsonderzoek laat opvolgen. Vrouwen tussen 55 en 64 jaar vallen er wat uit: slechts 50% laat zich tijdig screenen.Van alle uitstrijkjes was 6,6% afwijkend maar onderzoek heeft uitgewezen dat een goede bevolkingsscreening 76 % van de kankers in een vroeg stadium detecteert, vergeleken met 41 % zonder screening.De toekomstHet aantal mensen dat zich laat screenen is hoog, maar nog niet hoog genoeg. Vooral vrouwen tussen 55 en 64 jaar blijven, wat de screening op borstkanker betreft, achter. Het nieuwe sensibilisatieplan van het Centrum voor Kankeropsporing gaat in januari 2017 van start, met nieuw informatiemateriaal. Op de Patiënt Health Viewer kan elke burger nu al zijn medische gegevens inkijken. Niet alleen - bij jongeren - zijn daarin alle vaccinaties opgeslagen, voor de patiënten die worden opgeroepen voor een bevolkingsonderzoek staan voor dikkedarmkanker en baarmoederhalskanker ook de deelnames aan dat onderzoek op vermeld. Vanaf eind november moet dat ook het geval zijn voor borstkanker.