...

Zo heet het initiatief dat de vijf geneeskundefaculteiten in Vlaanderen lanceren om het mentale welzijn in kaart te brengen van studenten geneeskunde en huisartsen en specialisten in opleiding. Vanaf dit academiejaar zal een cohorte uit eerste bachelor, eerste master en het eerste specialisatiejaar aan elke universiteit een vragenlijst ontvangen en dit vier jaar lang. Er wordt onder meer gepeild naar de werkuren, de leeromgeving en de ervaren werkdruk. Daarnaast wil het project het algemeen welbevinden van studenten en artsen in opleiding verbeteren, en burn-out voorkomen. Uitgangspunt is dat studenten actief worden betrokken en meedenken over mogelijke 'interventies' aan de hand van workshops. Anders dan bestaande interventies die voornamelijk op zelfzorg en het individu gericht zijn, denk bv. aan stressmanagement, of studenten laten bijstaan door staflid-coaches..., is het de bedoeling om ook oplossingen te ontwikkelen op niveau van de organisatie (bv. het opzetten van peer mentoringprogramma's) en de opleiding (bv. focus op talenten). Krachten gebundeld"De timing om dit project te lanceren is uitstekend. Sinds de coronacrisis is er nog nooit zoveel gecommuniceerd over de mentale gezondheid van artsen. In de opleidingswereld is er op alle niveaus grote openheid en bereidheid om werk te maken van het bevorderen van het welbevinden van studenten en artsen in opleiding", zegt prof. Lode Godderis, hoogleraar arbeidsgeneeskunde aan KU Leuven, die het project coördineert. Hij geeft achtergrond over het ontstaan: "Op wetenschappelijk vlak was er nood aan een beter zicht op hoe de mentale gezondheid van geneeskundestudenten evolueert vanaf het begin tot het einde van hun opleidingscarrière. Wat zijn risicofactoren die een impact kunnen hebben op het welbevinden, en wat zijn mogelijke gevolgen daarvan?" "Daartoe ontwikkelden we een vragenlijst die peilt naar jobgerelateerde, persoonlijke en contextuele factoren bij studenten geneeskunde eerste bachelor, eerste master en het eerste specialisatiejaar." We, dat zijn de vijf universiteiten in Vlaanderen die de opleiding geneeskunde organiseren: KU Leuven, Vrije Universiteit Brussel, Universiteit Hasselt, Universiteit Antwerpen en Universiteit Gent. "Aan elke universiteit ontstonden er gelijkaardige initiatieven om het mentale welzijn van studenten in kaart te brengen", vertelt prof. Godderis. "We hebben de krachten nu gebundeld. De samenwerking laat een gezamenlijke wetenschappelijke aanpak toe, biedt de mogelijkheid om te werken met eenzelfde digitaal platform waarop studenten hun medewerking kunnen verlenen, en om uiteraard een grotere studentenpopulatie op te volgen." "Door drie cohortes vier jaar lang te bevragen kunnen we in feite het hele opleidingstraject geneeskunde opvolgen", aldus prof. Godderis. Co-creatie"Daarnaast zien we dat bestaande interventies om het welbevinden te verbeteren en burn-out te voorkomen zich voornamelijk richten op het individu, denk bijvoorbeeld aan stressmanagement of mindfulnesstraining", gaat hij verder. "Wij willen interventies ontwikkelen die ook gericht zijn op de rol van de organisatie en die van de opleiding. Denk bij dat laatste bv. aan het afstemmen van de interesses en talenten van iedere student in de opleiding met het oog op de keuze later voor een bepaald specialisme." De uitwerking van de interventies gebeurt aan de hand van workshops waar zowel opleidingsverantwoordelijken als studenten(vertegenwoordigers) aan deelnemen. Studenten kunnen zich daarvoor opgeven wanneer zij de vragenlijst invullen. De interventies vertrekken vanuit de tussentijdse groepsresultaten van de studentenbevraging, maar te allen tijde blijven de persoonlijke antwoorden en resultaten persoonlijk, benadrukt prof. Godderis. "Er is geen link met opleider of docent. Uitgangspunt van de interventieworkshops is de vraag: wat kunnen we als student, en opleidingsinstituut en -verantwoordelijken samen realiseren? Dat overstijgt het individueel niveau." De methodologie van co-creatie, waarbij iedere deelnemer bij elke fase in het proces actief wordt betrokken, moet dit ondersteunen.