Bestaat er een recht op euthanasie?

De aanleiding voor deze uitspraak was de klacht van de man van een overleden vrouw die door middel van euthanasie had willen overlijden. Deze wens was door de aangeklaagde arts, die de huisarts van de patiënte verving, niet gerespecteerd. Die klacht was door het regionaal tuchtcollege (enigszins vergelijkbaar met een provinciale raad van de Orde van artsen) ongegrond verklaard. Hiertegen tekende de man beroep aan bij het Centraal tuchtcollege (enigszins vergelijkbaar met de raad van beroep van de Orde). Die deed daar op 13 januari 2025 een uitspraak over.Geen recht van de patiëntHet Centraal tuchtcollege oordeelde als volgt: 'Noch een behandelende arts, noch een waarnemer is verplicht om mee te werken aan euthanasie. Euthanasie is geen recht van de patiënt. Ook voor artsen is euthanasie, waarmee een mensenleven wordt beëindigd, een indrukwekkende en ingrijpende handeling. Een arts kan dan ook niet worden verplicht een verzoek om euthanasie in te willigen, ook niet in gevallen waarin aan de zorgvuldigheidseisen van de wet is voldaan. Dit vloeit voort uit de aard van de handeling. Artsen mogen dus medewerking aan euthanasie weigeren'.Terecht voegt het Centraal tuchtcollege er wat volgt aan toe: 'Als een arts de euthanasie niet wil uitvoeren, moet hij wel stappen ondernemen om op een andere manier tot een voor de patiënt aanvaardbare situatie te komen. Zo brengt de medische professionaliteit onder andere met zich mee dat hij dit in een zo vroeg mogelijk stadium aan de patiënt laat weten'. Dat was ook gebeurd. Bovendien was afgesproken dat de huisarts zelf de euthanasie zou uitvoeren, maar door een plotse verslechtering van de gezondheidstoestand van de vrouw was dat onmogelijk: 'Helaas heeft het ziekteproces de patiënte ingehaald', aldus het Centraal tuchtcollege.Ook in BelgiëOok in België bestaat er geen recht op euthanasie. Van een 'recht' kan enkel worden gesproken als daar tegenover een plicht staat voor iemand anders. Dat is niet het geval: geen arts is verplicht euthanasie toe te passen. Ook de wetgever moet zich daar terdege van bewust zijn: indien waarborgen voor rechtszekerheid ontbreken, zal dat de bereidheid van artsen om euthanasie toe te passen in het gedrang brengen. Daar is niemand bij gebaat.Tot slot nog volgende bedenking: de uitspraak van het Centraal tuchtcollege stond, geanonimiseerd, reeds enkele weken nadien op de website tuchtrecht.nl. In het regeerakkoord De Wever I is sprake van 'modernisering' van de Orde van artsen. Tot een snelle beschikbaarheid van alle uitspraken van de raden van de Orde zou dat onder meer zeker moeten leiden.