...

Als gevolg van de COVID-19-pandemie die de gezondheidssystemen in de Europese landen zwaar op de proef stelde, kreeg het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) de opdracht om regelmatig te evalueren hoe goed EU-lidstaten voorbereid zijn op nieuwe gezondheidscrisissen. De evaluatie behelst zestien 'capaciteiten', gaande van het wetgevend instrumentarium om op te treden in noodsituaties tot de manier waarop lessen getrokken worden uit rampoefeningen. De 16 capaciteiten zijn gedefinieerd in artikel 7 van de Europese verordening 'inzake ernstige grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen'. Lidstaten moeten jaarlijks een zelfevaluatie doorvoeren. Om de drie jaar is er een onderzoek door het EDCD. Daarbij kwam België als eerste aan de beurt. Een team van dertien deskundigen van het ECDC, de Europese Commissie en een expert van een andere lidstaat analyseerde een reeks documenten, waaronder paraatheids- en crisisbeheersplannen. Daarna volgde in mei een vijfdaags inspectiebezoek aan België, waarbij vijf capaciteiten - onder meer het beheer van noodsituaties op gezondheidsgebied, zoönose en antimicrobiële resistentie - in detail onderzocht werden.Goed rapportAl bij al is het rapport positief voor België. Het EDCD merkt zelfs op dat de Belgische experts in een zelfevaluatie de Belgische preventie-, paraatheids- en reactieplanning lager inschatten dan tijdens de beoordeling door externe experts werd vastgesteld.En ondanks de complexe gefedereerde staatsstructuur biedt "de sterke samenwerking die wordt waargenomen tussen het federale niveau en de gefedereerde entiteiten een stevige basis voor toekomstige verbetering van de preventie, paraatheid en reactieplanning in de volksgezondheid", stelt het rapport.Voor elk van de 16 capaciteiten doet het EDCD ook aanbevelingen. Die zijn het meest gedetailleerd voor de vijf in detail onderzocht deelthema's.TestcapaciteitZo moet ons land lessen trekken uit de ervaring met het opschalen van testcapaciteit tijdens de COVID-19-pandemie en een geformaliseerd plan voor grootschalige testcapaciteit opstellen. Het "be.Prepared"-platform moet verder ontwikkeld worden effectieve geautomatiseerde rapportage van lab- en epidemiologische gegevens mogelijk te maken - met integratie van genomische gegevens, gegevens van klinische laboratoria en NRC's, en gebruik van het rijksregisternummer voor meldingsplichtige ziekten.SurveillanceHet surveillancenetwerk ARI-ILI moet worden versterkt door meer huisartsen op te nemen in de surveillance van acute luchtweginfecties in de eerstelijnszorg, door het ILI-satelliet-surveillancenetwerk uit te breiden in instellingen voor ouderenzorg, en door de surveillance van ernstige acute luchtwegeninfecties in ziekenhuizen te verbeteren, Het ECDC raadt ook aan om protocollen vast te stellen voor onderzoek naar nieuwe pathogenen, om samenwerkings- en gegevensuitwisselingsovereenkomsten af te sluiten tussen de regionale vaccinatieregisters, en om overeenkomsten af te sluiten met de academische wereld voor de nodige modellerings- en voorspellingscapaciteit.Beheer van noodsituatiesHier moet een duidelijker onderscheid gemaakt worden tussen de strategische aanpak (algemeen paraatheidsplan) en de operationele aanpak (viraal uitbraakplan) en verduidelijkt hoe deze zich tot elkaar verhouden en van toepassing zijn tussen het federale niveau en de gefedereerde entiteiten, zegt het EDCD.De coördinatie tussen het regionale en het federale niveau moet worden verduidelijkt wat betreft de rapportage over de monitoring van het zorgaanbod en de geschatte zorgvraag.Zoönose, milieu en klimaatHet EDCD pleit voor een geformaliseerd 'One Health' aanpak van preventie, paraatheid en reactie op zoönotische en milieugerelateerde gezondheidsbedreigingen. Bestaande plannen met betrekking tot klimaatverandering en milieu moeten in het algemeen paraatheidsplan worden opgenomen.Antimicrobiële resistentie (AMR)België moet bepalen welke multidrugresistente organismen (MDRO's) een hoge prioriteit hebben en de meldingsprocedures verduidelijken. Er zijn ook acties nodig rond prioritaire nosocomiale infecties (Hospital acquired infections, HAI).Vakantiewerk voor FOD VolksgezondheidDe FOD Volksgezondheid gaat nu met het rapport aan de slag, en zal samen met de deelstaten en verschillende partners een actieplan opstellen dat na de zomer op de agenda van de Interministeriële conferentie Volksgezondheid komt en eind 2024 wordt voorgesteld."Deze evaluatie van het ECDC geeft alvast aan dat we op diverse fronten onze paraatheid verbeterd hebben de laatste jaren, maar geeft ook aan waar er nog werk aan de winkel is met een aantal welkome aanbevelingen", zegt Dirk Ramaekers, voorzitter van de FOD Volksgezondheid in een reactie aan nieuwsagentschap BELGA.