...

Value-based healthcare richt zich op een verbetering van de zorgkwaliteit voor patiënten door de focus te leggen op uitkomsten die er voor de patiënt toe doen. Zo is mortaliteit niet altijd de primaire uitkomst die van het grootste belang is voor patiënten. Vooral bij ernstige ziekten met een slechte prognose, en bij behandelingen met een mogelijk negatieve impact op de levenskwaliteit is dit het geval. Daarom wordt er onder andere gebruik gemaakt van PROM's. De implementatie ervan in de klinische praktijk blijkt echter niet evident. "Enerzijds dien je zowel de patiënten als het zorgteam gemotiveerd te krijgen om aan de slag te gaan met PROM's. Het gaat dan ook om een aanpassing of hertekening van het zorgproces," legt prof. Ingel Demedts, longarts in het AZ Delta en eerste auteur, uit: "Anderzijds heb je ook de technische kant van het verhaal. Je hebt een systeem nodig om digitaal PROM's te bevragen en dat vraagt toch wel wat werk en budget." Tussen 2017 en 2021 hebben 221 longkankerpatiënten in het AZ Delta deelgenomen aan de studie, waarbij PROM's wekelijks via e-mail werden bevraagd. "In het begin van de studie werden enkel longkankerpatiënten in stadium IV die met chemo-, immuun- of een doelgerichte therapie startten geïncludeerd, maar door de gunstige effecten hebben we dit op een bepaald moment ook uitgebreid naar andere longkankerstadia." Samen met een externe partner werd een digitaal systeem ontwikkeld, waarbij PROM's digitaal bevraagd konden worden en feedbackloops mogelijk waren. "Met de wekelijkse vragenlijst werden bijwerkingen en de evolutie van de ziekte opgevolgd. Patiënten rapporteerden digitaal een klacht, waarna de behandelend arts, de oncologisch verpleegkundigen en eventueel nog andere zorgverleners, elektronisch werden verwittigd wanneer er een bepaalde drempel werd overschreden. Daarop werd er contact opgenomen met de patiënt en actie ondernomen.We namen ook vragen op over psychosociale en financiële problematiek, en over het levenseinde." Wekelijks vond er een multidisciplinair overleg plaats en werd er op de alerts ingegaan. PROM's werden bovendien meteen in het elektronisch dossier zichtbaar gemaakt voor de huisarts, waarbij de nodige adviezen voor symptoombehandeling tevens werden verstrekt. Daarnaast werden zeswekelijkse EORTC-vragenlijsten over de levenskwaliteit uitgestuurd om het zorgproces van de populatie te monitoren. "Om zoveel mogelijk waarde te creëren voor de patiënt, is het nodig om de resultaten van patiënten te monitoren, maar ook om ze te vergelijken met collega's. Daarom hebben we gebruik gemaakt van een gestandaardiseerde set van patiëntgecentreerde uitkomstindicatoren, specifiek voor longkanker." In totaal werden 3.091 wekelijkse vragenlijsten digitaal verzameld en 1.150 zeswekelijkse vragenlijsten. 92% van de wekelijkse vragenlijsten werd ingevuld. Wat betreft de symptoomlast tijdens een behandeling, bleek in een subgroep van 35 patiënten telkens meer bijwerkingen gerapporteerd te worden door de patiënt dan door de behandelende arts. Verder lag het aantal ongeplande spoedopnames in een subgroep van 75 patiënten significant lager in vergelijking met een historische groep van 102 longkankerpatiënten die niet behandeld was in het digitaal zorgpad (3,5% vs. 4,8%; p=0,04). Daarnaast werd de wachttijd in het oncologisch dagziekenhuis op de dag van behandeling significant verkort voor patiënten die deelnamen aan het digitaal zorgpad (n=249) tegenover patiënten die hier niet aan deelnamen (n=221) (2,5 uren vs. 4,1 uren; p<0,05). Zo verkreeg de ziekenhuisapotheek een dag op voorhand het voorschrift voor de chemo- en/of immuuntherapie wanneer de digitale PROM's geen ernstige symptomen weergaven en een ambulante bloedanalyse geen abnormaliteiten. Tot slot bleek in een subgroep van 204 patiënten met stadium IV niet-kleincellige longkanker de mediane totale overleving significant verlengd bij patiënten die behandeld werden in het digitaal zorgpad (n=89) tegenover patiënten die niet geïncludeerd waren (n=115) (447 dagen vs. 286 dagen; p=0,025). Dit verschil bleef significant na correctie voor leeftijd en geslacht. "Door deze gunstige resultaten wordt het digitaal zorgpad inmiddels standaard aangeboden aan onze longkankerpatiënten." "Momenteel zijn we bezig met het in kaart brengen van de zorgkosten voor longkankerpatiënten, al is dat niet evident. Uit onze resultaten zou men kunnen afleiden dat deze manier van herorganisatie tot een kostenreductie leidt. Minder spoedopnames en een verbeterde overleving en levenskwaliteit zijn uiteraard kostenbesparend voor de maatschappij. Door kortere verblijftijden in het dagziekenhuis is het bovendien mogelijk om meerdere patiënten per dag in te plannen. We hebben het digitaal zorgpad inmiddels ook uitgebreid naar longkankerpatiënten die enkel geopereerd of bestraald dienen te worden. Daarnaast zoeken wij ook naar samenwerkingen om onze eerste bevindingen te valideren op een grotere cohorte. Tenslotte trachten we met het ADAM-project, dat gesubsidieerd wordt door het VLAIO, na te gaan of we met artificiële intelligentiemodellen nieuwe kennis kunnen vergaren uit al deze verzamelde data."