...

Dokter Anneleen De Bonte (36) volgt de conventioneringstarieven van het Riziv. Toen ze drie jaar geleden een nieuwe praktijk opstartte, wilde ze wel eens weten waarin de pensioenfondsbeheerder haar premie investeerde. Ze bekeek de jaarverslagen - "transparant zijn ze wel" - maar daarbij stootte ze op beleggingen waar ze naar eigen zeggen niet kon achterstaan. "Zo investeert het fonds nog grote bedragen in steenkool en petroleum, wat in het licht van de klimaatwetenschap onverantwoord is.""Ook tussen de andere Belgische pensioenfondsen waaruit ik kon kiezen bleken geen duurzame alternatieven te zitten (enkel wie investeert in fondsen en producten die zijn goedgekeurd door de financiële toezichthouder FSMA, krijgt de Riziv-toelage, nvdr)", gaat Anneleen De Bonte verder. "Of ze maken dat alleszins niet publiek."In het buitenland zijn er nochtans wel goede initiatieven, zo bewijzen onze noorderburen. Op haar website verklaart de Nederlandse Stichting Pensioenfonds voor Huisartsen (SPH) bijvoorbeeld dat ze "bij elke beleggingskeuze afwegingen maakt om zo goed mogelijk invulling te geven aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid van het fonds". "In Nederland zijn de pensioenfondsen doorgaans duurzamer omdat ze interne enquêtes houden bij hun leden over het investeringsbeleid, leerde Anneleen De Bonte. "Bovendien komt dit thema er geregeld aan bod in de nieuwsmedia waardoor het meer leeft onder de bevolking."Dokter De Bonte stak daarop haar licht op bij Triodos Bank, een zogenaamde 'duurzame' bank, maar die biedt geen dergelijke grote pensioenfondsen aan. "Wel kreeg ik er te horen dat mijn vraag relevant is, en dat het niet onrealistisch zou zijn om er daadwerkelijk iets mee te doen. Eén optie is dat leden hun fonds aansporen om hun geld te gebruiken voor investeringen met positieve, sociale, ecologische en culturele impact. Een andere, ambitieuzere optie is om een nieuw duurzaam pensioenfonds op te richten. Daarvoor zou zo'n 10 miljoen euro startkapitaal nodig zijn. Uitgerekend moeten daarvoor ongeveer 2.500 zorgverleners in het project meestappen - zo'n 3 procent van het totale aantal zorgverleners met een Riziv-statuut."Sinds september hebben zich zo'n 150 artsen aangemeld. "De meeste mensen staan er niet bij stil wat er met hun geld gebeurt", zegt Anneleen De Bonte. "Maar investeren in pensioenfondsen en verzekeringsproducten in bedrijven die niet duurzaam zijn, willen ze niet. Alleen hebben ze niet de energie, de tijd en de moed om er zich in te verdiepen. Ik hoop dat ik hen een oplossing kan bieden." Daarvoor gaf ze zich een jaar de tijd. Ze nam loopbaanonderbreking en ging aan de slag bij FairFin, een Belgische ngo die wil mensen bewegen om op een verantwoorde manier om te gaan met geld.Om een nieuw fonds op te richten staat wel nog een eigenaardige wet in de weg, ontdekte Anneleen De Bonte. Stel dat ze genoeg artsen zou vinden, dan zouden zij hun reeds gespaarde pensioen niet zomaar mogen meenemen. Eerst moeten ze een boete betalen die 33 procent bedraagt van de totaal gespaarde reserve. "De Belgische staat beschouwt dit namelijk als een afkoop", zegt de huisarts. "Voor andere VAPZ-contracten geldt deze maatregel echter niet. Dat is toch te gek voor woorden?" Voor dokter De Bonte een aanwijzing dat hier heel wat lobbywerk achter schuilgaat. Waar ze dan ook van leer tegen trekt. "Recent kwam hierover een parlementaire vraag aan bod. Het gedeelte van het antwoord van de minister van Pensioenen hebben we al, op het antwoord van de minister van Financiën is het nog wachten."Ondertussen probeert Anneleen De Bonte zoveel mogelijk artsen te informeren en te sensibiliseren over haar project. Wat als ze binnen een jaar niet geslaagd is in haar missie en er nog geen duurzaam ethisch pensioenfonds op poten staat? "Hopelijk is er tegen dan ten minste al een concreet vooruitzicht." Over het feit of ze daarna weer aan de slag gaat als huisarts, wil dokter De Bonte nog geen uitspraken doen. "Eén ding is zeker", zegt ze, "ik houd wel van afwisseling."