Er wordt nochtans gestreefd naar meer inspraak, naar minder hospitalisaties, naar meer dagbehandeling en zorg aan huis. De inspectieverslagen van de Vlaamse overheid waarnaar verwezen wordt, tonen aan hoe de zorg regelmatig geëvalueerd wordt en bijgestuurd waardoor die verslagen eigenlijk (en gelukkig maar) al achterhaald zijn. Veel ziekenhuizen zijn trouwens bezig met een accrediteringstraject dat de lat nog veel hoger legt.

Het klimaat in de GGZ is geëvolueerd van moraliserend en betuttelend (tot in de zestiger jaren waren psychiatrische instellingen vaak een soort heropvoedingsgestichten) naar zorgend, emanciperend en gericht op herstel. Voor het grootste deel van de patiënten lukt dit vrij goed.

Negatieve geschiedenis

Maar de negatieve geschiedenis van de psychiatrie blijft in het geheugen hangen en is bij een nieuw incident weer helemaal geactiveerd. Mensen zijn nog steeds bang om naar een psychiater te gaan. De vrees om "weggestoken" te worden is groot. Daarom wacht men en hoopt dat het vanzelf zal overgaan. Langer wachten om hulp te zoeken, betekent meestal dat de problemen juist ernstiger worden. Het suïcidecijfer is nog steeds heel hoog in België. Het aantal gedwongen opnames is toegenomen.

Hartverwarmende verhalen

Media zetten tegenover het schrijnende verhaal binnen de psychiatrie een hartverwarmend verhaal van daarbuiten. De professionele, mensonterende aanpak tegenover de doorleefde, menselijke ontmoeting. Alsof professioneel en menselijk tegengesteld zijn. Nochtans spelen zich ook veel warme verhalen af binnen de GGZ. Respectvol en empathisch omgaan met patiënten is er reeds lang het uitgangspunt. Soms wordt de professionaliteit van de hulpverleners hierbij wel uitgedaagd. Wij moeten niet alleen zorgen voor de verstandige, welopgevoede, middleclass patiënten die in staat zijn om te formuleren wat ze voelen en zich vragen kunnen stellen over hun eigen functioneren.

De audits van de Vlaamse Zorginspectie tonen hoe de zorg regelmatig bijgestuurd wordt waardoor die verslagen (gelukkig maar) al achterhaald zijn

Sommige van onze patiënten zijn ontremd, hebben weinig intellectuele mogelijkheden, zijn niet voor rede vatbaar; soms zijn ze dronken of verward, grensoverschrijdend, suïcidaal, dreigend of agressief. Dan is empathisch luisteren nog steeds de eerste stap maar soms niet voldoende. Dan moet de patiënt en de omgeving beveiligd en beschermd worden. Dit verloopt niet altijd op een rustige manier. Vooral wanneer de patiënt zichzelf niet onder controle heeft of niet beseft hoe gevaarlijk zijn gedrag is.

Bijkomende middelen

Iemand een prikkelarme omgeving aanbieden met constant een hulpverlener erbij is de ideale oplossing maar qua accommodatie en personeelsbezetting meestal niet mogelijk. Grote ziekenhuizen gaan hier nu al creatief mee om. Ze zetten het grootste deel van hun personeel in bij de meest zieke patiënten. De anderen mogen echter ook niet aan hun lot worden overgelaten. Psychiatrische Afdelingen in Algemene Ziekenhuizen (PAAZ) hebben die mogelijkheid overigens niet. 's Nachts zijn er twee verpleegkundigen voor 30 patiënten met een acute problematiek. Veel individuele aandacht is dan niet mogelijk. Hier is een grote nood en veel ruimte voor verbetering.

Alhoewel psychische en psychiatrische stoornissen tot de meest voorkomende behoren (meer dan kanker, diabetes en hypertensie), is dit niet weerspiegeld in de budgetten die er naartoe gaan. Wij zijn volop bezig aan de grote herstructurering en mentaliteitsverandering, maar zonder bijkomende middelen, zullen we maar halfweg geraken.

Er wordt nochtans gestreefd naar meer inspraak, naar minder hospitalisaties, naar meer dagbehandeling en zorg aan huis. De inspectieverslagen van de Vlaamse overheid waarnaar verwezen wordt, tonen aan hoe de zorg regelmatig geëvalueerd wordt en bijgestuurd waardoor die verslagen eigenlijk (en gelukkig maar) al achterhaald zijn. Veel ziekenhuizen zijn trouwens bezig met een accrediteringstraject dat de lat nog veel hoger legt.Het klimaat in de GGZ is geëvolueerd van moraliserend en betuttelend (tot in de zestiger jaren waren psychiatrische instellingen vaak een soort heropvoedingsgestichten) naar zorgend, emanciperend en gericht op herstel. Voor het grootste deel van de patiënten lukt dit vrij goed.Negatieve geschiedenisMaar de negatieve geschiedenis van de psychiatrie blijft in het geheugen hangen en is bij een nieuw incident weer helemaal geactiveerd. Mensen zijn nog steeds bang om naar een psychiater te gaan. De vrees om "weggestoken" te worden is groot. Daarom wacht men en hoopt dat het vanzelf zal overgaan. Langer wachten om hulp te zoeken, betekent meestal dat de problemen juist ernstiger worden. Het suïcidecijfer is nog steeds heel hoog in België. Het aantal gedwongen opnames is toegenomen.Hartverwarmende verhalenMedia zetten tegenover het schrijnende verhaal binnen de psychiatrie een hartverwarmend verhaal van daarbuiten. De professionele, mensonterende aanpak tegenover de doorleefde, menselijke ontmoeting. Alsof professioneel en menselijk tegengesteld zijn. Nochtans spelen zich ook veel warme verhalen af binnen de GGZ. Respectvol en empathisch omgaan met patiënten is er reeds lang het uitgangspunt. Soms wordt de professionaliteit van de hulpverleners hierbij wel uitgedaagd. Wij moeten niet alleen zorgen voor de verstandige, welopgevoede, middleclass patiënten die in staat zijn om te formuleren wat ze voelen en zich vragen kunnen stellen over hun eigen functioneren. Sommige van onze patiënten zijn ontremd, hebben weinig intellectuele mogelijkheden, zijn niet voor rede vatbaar; soms zijn ze dronken of verward, grensoverschrijdend, suïcidaal, dreigend of agressief. Dan is empathisch luisteren nog steeds de eerste stap maar soms niet voldoende. Dan moet de patiënt en de omgeving beveiligd en beschermd worden. Dit verloopt niet altijd op een rustige manier. Vooral wanneer de patiënt zichzelf niet onder controle heeft of niet beseft hoe gevaarlijk zijn gedrag is. Bijkomende middelenIemand een prikkelarme omgeving aanbieden met constant een hulpverlener erbij is de ideale oplossing maar qua accommodatie en personeelsbezetting meestal niet mogelijk. Grote ziekenhuizen gaan hier nu al creatief mee om. Ze zetten het grootste deel van hun personeel in bij de meest zieke patiënten. De anderen mogen echter ook niet aan hun lot worden overgelaten. Psychiatrische Afdelingen in Algemene Ziekenhuizen (PAAZ) hebben die mogelijkheid overigens niet. 's Nachts zijn er twee verpleegkundigen voor 30 patiënten met een acute problematiek. Veel individuele aandacht is dan niet mogelijk. Hier is een grote nood en veel ruimte voor verbetering.Alhoewel psychische en psychiatrische stoornissen tot de meest voorkomende behoren (meer dan kanker, diabetes en hypertensie), is dit niet weerspiegeld in de budgetten die er naartoe gaan. Wij zijn volop bezig aan de grote herstructurering en mentaliteitsverandering, maar zonder bijkomende middelen, zullen we maar halfweg geraken.